Hỏi: Tôi là cán bộ không chuyên trách cấp xã, có thai và đã gần sinh con. Tôi có được hưởng chế độ thai sản không? Tôi có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không, mức đóng hàng tháng là bao nhiêu? (N.T.Ng. huyện Bình Đại, Bến Tre)
Trả lời: Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) quy định 2 loại hình
BHXH là: BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Theo đó, BHXH bắt buộc được thực hiện
từ ngày 1-1-2007, áp dụng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng có thời
hạn từ 3 tháng trở lên, cán bộ, công chức, viên chức, quân nhân, công nhân quốc
phòng, công an nhân dân, gồm 5 chế độ: ốm đau; thai sản; tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp; hưu trí và tử tuất.
BHXH tự nguyện được thực hiện kể từ ngày 1-1-2008, áp dụng
đối với những người trong độ tuổi lao động không thuộc đối tượng tham gia BHXH
bắt buộc, với 2 chế độ: hưu trí và tử tuất. Theo quy định Luật BHXH và Nghị
định số 190, ngày 28-12-2007 của Chính phủ, hướng dẫn thi hành một số điều của
Luật BHXH về BHXH tự nguyện thì người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã
thuộc đối tượng BHXH tự nguyện (Điều 2 Luật BHXH, Điều 2 Nghị định số 190).
Trường hợp của bà, do là người hoạt động không chuyên trách
cấp xã, không thuộc BHXH bắt buộc mà thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.
Như vậy, theo quy định tại Khoản 1, Điều 157 Bộ luật Lao động năm 2012, khi bà
sinh con thì được nghỉ trước và sau khi sinh con là 6 tháng. Nhưng do không thuộc
đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nên trong thời gian nghỉ sinh con, bà không
được hưởng chế độ thai sản theo quy định của Luật BHXH.
Bà có thể tham gia BHXH tự nguyện. Theo quy định tại Điều
100 Luật BHXH, mức đóng BHXH hàng tháng bằng 22% mức thu nhập của người lao
động lựa chọn (tùy theo khả năng). Mức thu nhập làm cơ sở để tính đóng BHXH
được thay đổi tùy theo khả năng của người lao động ở từng thời kỳ, nhưng thấp
nhất bằng mức lương tối thiểu chung và cao nhất bằng 20 tháng lương tối thiểu
chung.