Chiến lược phát triển quốc gia về kinh tế số và xã hội số

Nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ để hình thành công dân số.

Phát triển thể chế, hạ tầng, nhân lực số

Chiến lược xác định rõ bối cảnh hiện nay chính là thời cơ mà nước ta cần nhanh chóng nắm bắt, hành động mạnh mẽ để phát triển KTS&XHS; phát triển thêm các ngành nghề kinh doanh mới, mở ra các thị trường mới và tạo thêm nhiều nhu cầu việc làm mới. Từ đó, bứt phá vươn lên thay đổi thứ hạng quốc gia. Nhiệm vụ phát triển KTS&XHS cũng đã được đặt ở mức ưu tiên cao trong các chiến lược phát triển quốc gia.

Trong phát triển KTS&XHS, thể chế, hạ tầng, nhân lực, người dân, doanh nghiệp (DN) đóng vai trò quan trọng. Thể chế kiến tạo phát triển KTS&XHS và đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm sự bình đẳng trong việc tuân thủ pháp luật giữa DN trong nước và nước ngoài. Hạ tầng số phải đi trước một bước, phát triển với tốc độ nhanh theo hướng Việt Nam làm chủ công nghệ lõi. Nhân lực số, gồm: lực lượng chuyên gia, nhân lực công nghệ số và người dân được phổ cập kỹ năng số đóng vai trò quyết định cho phát triển KTS&XHS quốc gia. Mỗi người dân trở thành một doanh nhân số. Mỗi DN, hộ sản xuất, kinh doanh thành một DN số, ứng dụng công nghệ số để kinh doanh trên môi trường mạng. Nhanh chóng chuyển đổi số các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội, phát triển các mô hình kinh doanh mới, mở ra không gian tăng trưởng mới.

KTS&XHS cần được phát triển theo hướng nhanh, bền vững, toàn diện và có trọng điểm. Quyết định chỉ rõ, trong quá trình phát triển, với những mô hình chín muồi, đã chứng minh được hiệu quả thực tiễn thì nhanh chóng nhân rộng, đẩy mạnh triển khai. Với những mô hình mới chưa có quy định rõ ràng thì cho phép thí điểm, vừa làm vừa hoàn thiện mô hình trước khi triển khai nhân rộng. Cùng với đó, cần tập trung phát triển toàn diện các yếu tố nền móng cho KTS&XHS và xác định một số ngành, lĩnh vực trọng tâm cần tập trung triển khai.

Phát triển KTS&XHS phải gắn liền với xây dựng và củng cố chủ quyền số quốc gia. Chủ động hội nhập quốc tế, mở cửa thị trường cân đối với phát triển sản xuất trong nước, thu hút nguồn lực đầu tư một cách chọn lọc, phù hợp với chiến lược quốc gia. Quản lý rủi ro trong quá trình chuyển đổi lên môi trường số, phát triển KTS&XHS an toàn. Bảo vệ người dân, DN trước những nguy cơ, rủi ro, tác nhân xấu xâm hại tới lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân, DN. Đồng thời, chú trọng bảo vệ trẻ em và các đối tượng yếu thế trên môi trường mạng.

Phát triển KTS giúp người dân giàu có hơn, góp phần đưa Việt Nam vượt qua mức thu nhập trung bình thấp vào năm 2025, đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đạt mức thu nhập cao vào năm 2045.

Phát triển XHS giúp người dân hạnh phúc hơn, tham gia các hoạt động xã hội toàn diện hơn, thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội thuận lợi hơn, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia số an toàn, nhân văn và rộng khắp.

Mục tiêu và giải pháp

Chiến lược đặt ra mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng KTS đạt 20% GDP. Tỷ trọng KTS trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%. Tỷ trọng thương mại điện tử trong tổng mức bán lẻ đạt trên 10%. Tỷ lệ DN sử dụng hợp đồng điện tử đạt trên 80%. Tỷ lệ DN nhỏ và vừa sử dụng nền tảng số đạt trên 50%. Tỷ lệ nhân lực lao động KTS trong lực lượng lao động đạt trên 2%.

Đến năm 2030, tỷ trọng KTS đạt 30% GDP. Tỷ trọng KTS trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 20%. Tỷ trọng thương mại điện tử trong tổng mức bán lẻ đạt trên 20%. Tỷ lệ DN nhỏ và vừa sử dụng nền tảng số đạt trên 70%. Tỷ lệ nhân lực lao động KTS trong lực lượng lao động đạt trên 3%.

Trong lĩnh vực XHS, mục tiêu cơ bản đến năm 2025: Tỷ lệ dân số trưởng thành có điện thoại thông minh đạt 80%. Tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch thanh toán tại ngân hàng hoặc tổ chức được phép khác đạt 80%. Tỷ lệ người dân trong độ tuổi lao động được đào tạo kỹ năng số cơ bản đạt trên 70%. Tỷ lệ hộ gia đình được phủ mạng Internet băng rộng cáp quang đạt 80%. Tỷ lệ người dân có hồ sơ sức khỏe điện tử đạt 90%. Mục tiêu cơ bản đến năm 2030: Tỷ lệ dân số trưởng thành có điện thoại thông minh đạt 95%. Tỷ lệ người dân trong độ tuổi lao động được đào tạo kỹ năng số cơ bản đạt trên 80%. Tỷ lệ hộ gia đình được phủ mạng Internet băng rộng cáp quang đạt 100%. Tỷ lệ người dân có hồ sơ sức khỏe điện tử đạt trên 95%.

Nhiệm vụ xuyên suốt, có mức độ ưu tiên cao nhất là hoàn thiện thể chế, chính sách và môi trường pháp lý. Điểm đột phá là ban hành chính sách, quy định thúc đẩy các hoạt động trực tuyến diễn ra nhiều hơn, rẻ hơn, nhanh hơn, dễ dàng hơn và an toàn hơn. Cụ thể, cần xây dựng, trình ban hành và tổ chức thực thi Luật Giao dịch điện tử sửa đổi và các văn bản hướng dẫn luật để công nhận đầy đủ tính pháp lý của hồ sơ, dữ liệu, chứng từ điện tử và giao dịch điện tử; tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho các nền tảng trung gian trong giao dịch điện tử.

Đồng thời, cần xây dựng, ban hành và tổ chức triển khai khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát đối với các dịch vụ số mới, các mô hình kinh doanh KTS mới chưa được pháp luật quy định rõ ràng.

Cần phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, gồm: hạ tầng số và hạ tầng thiết yếu phục vụ KTS&XHS. Điểm đột phá là nhanh chóng phổ cập điện thoại thông minh tới mỗi người dân, phổ cập Internet cáp quang băng rộng tốc độ cao tới mỗi hộ gia đình, phổ cập dịch vụ điện toán đám mây tới mỗi DN.

Ngoài ra, quá trình phát triển KTS&XHS gắn liền với đảm bảo an toàn thông tin mạng và an ninh mạng. Phát triển năng lực quản lý các nền tảng số, xây dựng môi trường số an toàn, lành mạnh, tạo niềm tin để mạnh mẽ thực hiện chuyển đổi từ môi trường thực lên môi trường số. Điểm đột phá là phổ cập dịch vụ an toàn thông tin mạng mức cơ bản tới người dân và DN.

Bài, ảnh: Thanh Đồng