Sau quá trình phân ly tự nhiên thành các tính trạng khác nhau, một chủng loại chôm chôm mới xuất hiện với trái to hơn chôm chôm Java, có râu ngắn, chóp màu xanh nhạt, khi chín vỏ đỏ, cơm dày, hạt nhỏ, ăn rất ngọt miệng. Chủng loại chôm chôm có nguồn gốc từ giống bản địa này đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh xác nhận cây đầu dòng với tên gọi “Chôm chôm Cái Mơn - Maca”.
Hiện 4,2 công đất trồng giống chôm chôm Cái Mơn - Maca của
ông Dương Văn Lợi (ở ấp Phụng Châu, xã Sơn Định), là diện tích trồng nhiều nhất
huyện, được Phòng NN&PTNT hỗ trợ để phát triển vườn cây đầu dòng cho huyện.
“Đó là vườn cây giống đầu tiên của chủng loại chôm chôm Cái Mơn - Maca. Thời
gian tới, chúng tôi sẽ nhân rộng trên địa bàn huyện. Song song đó, huyện xây dựng
chỉ dẫn địa lý cho chủng loại giống chôm chôm đặc trưng bản địa này. Qua đó, sẽ
nâng cao chất lượng cây giống chôm chôm và tiến tới xây dựng một thương hiệu
trái chôm chôm đặc trưng cho huyện Chợ Lách”, Tiến sĩ Bùi Thanh Liêm - Trưởng
Phòng NN&PTNT huyện Chợ Lách cho biết.
Cây chôm chôm Cái Mơn - Maca xuất hiện và gây sự chú ý của
nhiều nhà vườn ở huyện Chợ Lách cách nay khoảng 4 năm. Ông Dương Văn Lợi đã mạnh
dạn nhân giống trồng, với hơn 4 công vườn nhà mình. Mùa chôm chôm năm 2016, vườn
chôm chôm Cái Mơn - Maca của ông Lợi cho vụ trái đầu tiên. Tuy trái chôm chôm
thu hoạch chưa nhiều nhưng đủ gây tiếng vang vì ăn rất ngon miệng và các thương
lái đua nhau để nhận “bao tiêu sản phẩm”. Đến năm 2017, vườn ông Lợi bắt đầu
sai trái, với năng suất ước khoảng 3,5 tấn/công. Hiện nay, ông quyết định dưỡng
cây, tập trung để nhân giống.
Theo Tiến sĩ Liêm, Chợ Lách đã xác định việc phát triển
cây đầu dòng từ trước năm 2010. Đến nay, 15 vườn cây đầu dòng, gồm 7 chủng loại
như: sầu riêng, chôm chôm, bưởi da xanh, mít, bơ, măng cụt trên địa bàn huyện
đã được chứng nhận cây đầu dòng. Thời gian tới, Phòng NN&PTNT huyện Chợ
Lách phối hợp với Dự án AMD tỉnh tiếp tục hỗ trợ nông dân cũng như các cơ sở sản
xuất, kinh doanh cây giống đầu tư phát triển hệ thống vườn cây đầu dòng đạt chuẩn.
Chợ Lách có bề dày lịch sử, một quá trình phát triển nghề
trồng cây giống, cây ăn trái rất lâu đời với nhiều chủng loại giống có nguồn gốc
bản địa. Đó là một lợi thế lớn trong tập trung xây dựng thương hiệu nông sản địa
phương theo chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” kết hợp triển khai Đề án tái cơ
cấu ngành nông nghiệp gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn
mới.