Cùng người sản xuất gạch đất sét nung…

Ông Mười Xiếu cũng là người nắm bắt thông tin nhanh nhạy. Ông nói, trong tình hình kinh tế hiện nay gặp nhiều khó khăn, các chủ lò gạch cũng không ngoại lệ; trước những quy định của Chính phủ, của tỉnh liên quan đến việc xóa bỏ các lò gạch thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong thời gian tới, chưa ai mạnh dạn đầu tư cải tiến công nghệ làm lò, làm gạch. Điều ông Mười Xiếu trăn trở và chờ đợi là chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người làm gạch khi thực hiện chủ trương chung. Cùng tâm trạng này, chủ một lò gạch ở ấp Phú Chiến cho biết, với chủ trương chung về ngưng sản xuất gạch đất sét nung, chúng tôi phải chấp hành và nhiều khả năng là nghề làm gạch ở Phú Hưng sẽ đi vào dĩ vãng, do bà con làm nghề này không đủ vốn để đầu tư dây chuyền công nghệ sản xuất gạch không nung. Là chủ cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng lò vòng cải tiến duy nhất của tỉnh, anh cho biết vốn đầu tư cho dây chuyền sản xuất gạch thô và xây lò của mình khoảng 3 tỷ đồng.

Những băn khoăn của chủ cơ sở sản xuất gạch cũng như người lao động trong nghề này ở Phú Hưng đã được cử tri kiến nghị đến đại biểu HĐND các cấp của tỉnh. Giải trình kiến nghị của bà con, ông Võ Thành Hạo - Chủ tịch UBND tỉnh, cho biết tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai sử dụng vật liệu không nung và lộ trình xóa bỏ các lò gạch thủ công, thủ công cải tiến và lò đứng, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch giai đoạn 2012-2015. Thực hiện lộ trình này, UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND các cấp, các sở, ngành có biện pháp tuyên truyền, vận động và hỗ trợ người dân chuyển đổi công nghệ sản xuất, chuyển đổi ngành nghề khi chấm dứt hoạt động…

Phú Hưng là nơi tập trung nhiều cơ sở sản xuất gạch đất sét nung nhất nhì tỉnh Bến Tre. Ông Phạm Công Tống - Chủ tịch UBND xã Phú Hưng, cho biết trên địa bàn xã hiện còn 10 cơ sở sản xuất gạch, với 14 lò, trong đó có 1 cơ sở sản xuất bằng lò vòng cải tiến (lò Hoffman). Tại địa phương, hiện có khoảng trên dưới 150 lao động thường xuyên trong nghề làm gạch và một bộ phận lao động không thường xuyên ở các khâu như lấy đất, vận chuyển gạch thô… Nghề làm gạch đất sét nung đã tồn tại và phát triển ở Phú Hưng từ rất lâu, mang tính truyền nghề, nối nghiệp qua nhiều thế hệ. Đến thời điểm này, thực hiện lộ trình xóa bỏ các lò gạch thủ công, thủ công cải tiến và lò đứng, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch giai đoạn 2012-2015 của UBND tỉnh, xã cũng chỉ mới thực hiện công tác thông báo các nội dung có liên quan đến các hộ sản xuất.

Trao đổi với chúng tôi về việc triển khai sử dụng vật liệu xây dựng không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung, ông Bùi Trang Thuận - Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng kế hoạch thực hiện các quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, thông tư của Bộ Xây dựng về vấn đề trên. Trên thực tế, việc sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công gây lãng phí về tài nguyên đất, hao tốn nhiên liệu và có tác động xấu đến môi trường. So với các tỉnh trong khu vực, như: Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, số cơ sở sản xuất gạch đất sét nung của Bến Tre không nhiều, quy mô nhỏ. Việc xóa bỏ các lò gạch thủ công ở Bến Tre sẽ thực hiện theo lộ trình chung, không xin gia hạn như một số tỉnh bạn. Kế hoạch của UBND tỉnh là sẽ xóa bỏ hoàn toàn các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng sử dụng đất sét nung bằng lò thủ công trên địa bàn tỉnh vào năm 2015. Sở Xây dựng sẽ tham mưu cho UBND tỉnh về quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng, xây dựng chương trình phát triển vật liệu xây dựng không nung, kiểm tra việc sử dụng vật liệu xây dựng không nung… Đồng thời, Sở sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng tham mưu UBND tỉnh có những chính sách ưu đãi, hỗ trợ các hộ chuyển đổi công nghệ sản xuất, chuyển đổi ngành nghề khi ngưng sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công.

Ông Thuận còn cho rằng, viên gạch đất sét nung đã có thời gian dài gắn bó với ngành xây dựng. Gạch đất sét nung hiện nay vẫn là vật liệu chính dùng xây bao che ở hầu hết các công trình trên địa bàn tỉnh do tính tiện dụng, giá thành hợp lý. Tuy vậy, với tầm nhìn chiến lược về việc sử dụng tài nguyên, góp phần bảo vệ an ninh lương thực, tiết kiệm năng lượng và giảm lượng khí thải CO2, việc sản xuất, sử dụng vật liệu xây dựng bằng đất sét nung không còn phù hợp.