Dập dịch lở mồm long móng trên heo

“Nhận định nguy cơ dịch bệnh lở mồm long móng (LMLM) trên heo có khả năng tiếp tục phát sinh, diễn biến phức tạp do mầm bệnh vẫn lưu hành, phát tán rộng ngoài môi trường, chi cục đã và đang mở nhiều đợt tuyên truyền đến người dân ở nhiều ấp, nhóm dân cư có nhu cầu về tình hình dịch bệnh, cách phòng chống dịch bệnh trên heo và xử lý khi heo bệnh”, Thạc sĩ Phan Trung Nghĩa - Phó chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cho biết.

Đàn heo nếu được chăm sóc tốt có thể tự phục hồi sau khi nhiễm vi-rút lở mồm long móng. Ảnh: T. Thảo

Tập trung “dập dịch”

Ngoài số 6 ca chính thức đã phát hiện và xác định là ổ dịch LMLM trên heo trong tháng 1-2019, đến ngày 11-2-2019, ngành chức năng chưa phát hiện thêm ca bệnh mới nào trên địa bàn tỉnh; tình hình dịch bệnh được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá là trong tầm kiểm soát được.

Giám sát các ổ dịch được phát hiện cho thấy, bệnh LMLM trên heo diễn ra ở phạm vi rộng (Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc và Giồng Trôm) nhưng mức độ không lớn, tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp. Trước tiên là tiêm phòng vắc-xin bao vây trên 100% đàn heo ở những địa phương đã phát hiện bệnh LMLM xảy ra, tần suất phun xịt khử trùng toàn bộ khu vực chăn nuôi cao hơn. Đẩy chương trình tiêm phòng LMLM trên heo lên sớm hơn mọi năm, thực hiện ngay trong tháng 1-2019, thay vì tháng 4-2019, chủ yếu trên đàn heo nái, heo nọc và ở đàn heo thuộc các xã có nguy cơ cao. Kế đến là tăng cường khâu kiểm soát, giết mổ. Cụ thể, trong dịp Tết vừa qua, ngành chức năng đã xử lý 6 trường hợp với tổng số tiền phạt là 77 triệu đồng, trong đó có 3 trường hợp bơm nước vào heo, 3 trường hợp cơ sở giết mổ không có giấy phép.

Thông tin từ các địa bàn đang “nóng” với dịch LMLM như xã Thành Thới B, huyện Mỏ Cày Nam, ông Nguyễn Văn Thuận - công chức UBND xã Thành Thới B (tạm phụ trách mảng môi trường do công chức phụ trách chính đang nghỉ hậu sản) cho biết: “Ngay khi nhận được vắc-xin hôm cuối tháng 1-2019, xã đã triển khai tiêm phòng hết trên đàn heo ở các ấp trước Tết Nguyên đán”. Trước tình hình bệnh LMLM diễn ra, phía huyện Mỏ Cày Nam, nơi có đàn heo lớn nhất tỉnh với trên 200 ngàn con ráo riết thực hiện nhiều biện pháp dập dịch; UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo ngành chức năng huyện thường xuyên kiểm tra, giám sát tình hình dịch bệnh LMLM trên đàn heo.

Được biết, trước Tết Nguyên đán, huyện Mỏ Cày Nam đã tổ chức tiêu hủy hơn 400kg xác heo chết. Ngày 25-1-2019, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện đã ban hành kế hoạch tổ chức thu gom, tiêu hủy xác gia súc, gia cầm trên các tuyến sông, kênh, rạch trên địa bàn huyện với tổng số tiền dự kiến gần 61 triệu đồng; đồng thời, công bố đường dây nóng của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện qua số điện thoại 02753.663.288 khi phát hiện có heo chết.

Tăng cường tuyên truyền, kiểm tra

Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cũng đã và đang mở nhiều đợt tuyên truyền đến tận người dân như: thông qua văn bản yêu cầu của các xã gửi về, chi cục sẽ cử cán bộ đến thông tin, tư vấn miễn phí về tình hình dịch bệnh LMLM ở các ấp, nhóm nông dân; tư vấn qua tổng đài trực tiếp trên sóng phát thanh; thông tin về loại vắc-xin mới có tác dụng đối với loại vi-rút có độc lực cao hơn, tiêm hai lần vắc-xin để phòng tốt hơn…

Trong 6 ca được xác định là bệnh LMLM, có 3 ca do phát hiện của đoàn kiểm tra số heo đang vận chuyển, 3 ca do trang trại lớn khai báo. Vì sao ổ dịch chỉ phát hiện ở các trang trại, số hộ chăn nuôi heo nhỏ lẻ có bị ảnh hưởng bởi bệnh LMLM?

Hiện nay, các ổ dịch bệnh lở mồm long móng trên heo đã được kiểm soát. Ảnh: C.Trúc

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, các ca phát hiện ở trang trại lớn có thể do mức độ và quy mô bệnh LMLM đã diễn ra vượt tầm kiểm soát, người chăn nuôi khai báo để được hỗ trợ dập dịch và nhận tiền hỗ trợ. Ngành chức năng hiện chưa có thông tin chính thức về dịch bệnh LMLM xảy ra ở các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.

“Sau các đợt kiểm tra, tuần tra vừa qua trên các tuyến sông, Thanh tra Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phát hiện nhiều xác heo trôi sông. Đồng thời, công tác kiểm tra, đánh giá ở các cửa hàng bán thuốc thú y cho thấy, các loại thuốc, vắc-xin chữa bệnh trên móng được bán nhiều hơn bình thường. Từ đó, có thể nói là đang có bệnh LMLM xảy ra ở các hộ chăn nuôi heo nhỏ lẻ nhưng không được khai báo” - Thạc sĩ Phan Trung Nghĩa cho biết.

Hiện nay, một số người dân cho rằng “heo nái chết mà chôn, sau này tái đàn không được”, đã gây ra tình trạng “heo chết sẽ đem vứt xác xuống sông”. Đây là nguyên nhân khiến dịch bệnh LMLM có thể bùng phát, lây lan trở lại cho chính đàn heo của người dân và đàn heo của người khác. Do đó, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh nhấn mạnh, heo chết phải được tiêu hủy hoặc chôn để dịch bệnh không hoành hành vượt tầm kiểm soát, không làm ảnh hưởng cho người chăn nuôi và ô nhiễm môi trường sống của con người.

Bệnh theo chu kỳ

Thạc sĩ Phan Trung Nghĩa cho hay, theo quy luật dịch tễ, bệnh LMLM trên heo diễn ra theo chu kỳ vài năm một lần, bệnh xảy ra ở heo có độ tuổi thấp thì tỷ lệ chết cao, heo lớn nếu nhiễm bệnh có thể tự phục hồi. Người dân có kinh nghiệm, kiến thức có thể tự chữa, chăm sóc cho heo tại nhà, đối với heo lớn bị viêm móng khi đi trên nền chuồng cứng dễ bị sứt móng nên người dân trải mùn cưa, mụn dừa thành lớp đệm trên nền chuồng để giảm nguy cơ sứt móng của heo.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh xác định, công tác tuyên truyền hiện là khâu then chốt, người dân đang có nhu cầu lớn thông tin về bệnh LMLM. Tất cả nơi nào có nhu cầu thì các huyện chủ động tổ chức, chi cục sẽ cử cán bộ đến tư vấn trực tiếp cho người dân mọi thắc về cách phòng bệnh, chữa bệnh LMLM trên heo.

“Ngay tuần lễ làm việc đầu tiên sau Tết Nguyên đán, ngành nông nghiệp sẽ ra quân kiểm tra tình hình bệnh LMLM trên heo; đồng thời, tập trung triển khai kế hoạch chống dịch bệnh LMLM heo trên địa bàn tỉnh ban hành ngày 30-1-2019”, ông Nguyễn Văn Buội - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết.

Thạch Thảo