 |
Đoàn DN nước ngoài tìm hiểu sản phẩm chế biến từ con tôm của Bến Tre tại Faquimex. |
Với 65km chiều dài bờ biển, diện tích nuôi thủy sản gần 47.000ha/năm và gần 4.300 tàu khai thác thủy sản, tổng sản lượng đạt trên 450 ngàn tấn/năm (trong đó, sản lượng tôm đạt 50 ngàn tấn/năm)... Đây là lợi thế mà tỉnh đang khuyến khích đầu tư phát triển, nhất là chuỗi giá trị con tôm, các mô hình nuôi tôm công nghệ cao, chế biến xuất khẩu.
Lợi thế thu hút đầu
tư
Hiện tỉnh đang thuộc tốp 5 tỉnh (cùng với Cà Mau, Bạc
Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang) dẫn đầu đồng bằng sông Cửu Long về sản lượng tôm
hàng năm. Song, trăn trở của tỉnh là chưa thu hút được doanh nghiệp (DN) đầu tư
nhà máy chế biến. Hiện chỉ có Công ty cổ phần Lâm thủy sản Bến Tre (Faquimex)
chế biến tôm chủ yếu từ vùng nuôi của công ty, sản lượng không đáng kể. Hầu hết
sản lượng tôm thu hoạch của người dân được bán thô cho các tỉnh lân cận và
thương lái Trung Quốc. Vì thế, tỷ trọng mặt hàng tôm đóng góp cho kim ngạch xuất
khẩu của tỉnh hiện nay gần như là con số “0”.
Là một trong những DN dẫn đầu ngành thủy sản Bến Tre (thuộc
Câu lạc bộ DN dẫn đầu tỉnh Bến Tre), ông Nguyễn Văn Đạo - Tổng giám đốc Công ty
cổ phần Gò Đàng phân tích: “Tỉnh có lợi thế về biển, vùng nuôi tôm nước lợ và
vùng nuôi nghêu... Nhưng lợi thế đó không đem lại thặng dư nhiều cho xã hội. Do
đó, phải phát triển khâu chế biến và xuất khẩu. Hiện nay, khâu chế biến thủy sản
ở tỉnh còn thấp trong khi điều kiện tự nhiên tương đối tốt. Hướng tới, tỉnh nên
kêu gọi đầu tư và phát triển khâu chế biến, nhất là chế biến tôm thành mặt hàng
cao cấp, mặt hàng giá trị gia tăng. Một lợi thế nữa của tỉnh so với các tỉnh
trong khu vực là điều kiện địa lý, chỉ cách TP. Hồ Chí Minh khoảng 86km”.
Ông Nguyễn Văn Đạo cho rằng, tỉnh có triển vọng lớn nếu
tăng cường khâu xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, cải cách sâu thủ tục hành
chính. Chủ trương của tỉnh rất thông thoáng, vì vậy các sở, ban ngành, cán bộ cấp
dưới nên đi vào thực tế, đồng hành cùng doanh nghiệp. Cụ thể, thay đổi tư duy
kiểm tra, quản lý, kiểm soát chuyển sang đồng hành, hỗ trợ theo đúng chủ
trương, không “hành” DN bằng việc kiểm tra, kiểm soát nhiều lần của nhiều
ngành, nhiều cơ quan chức năng khác nhau. Bên cạnh đó, công tác thanh kiểm tra,
kiểm soát sau đầu tư, tỉnh cũng nên nghiêm túc xem lại. Yếu tố quyết định câu
chuyện thành công, phát triển bền vững con tôm tỉnh nhà nói riêng và thủy sản
nói chung là con người. Hướng tới, nếu mọi thủ tục thông thoáng, DN sẵn sàng đầu
tư tiếp. Hiện nay, DN đã có kế hoạch và sẵn sàng tâm thế để đầu tư trong lĩnh vực
chế biến xuất khẩu mặt hàng con tôm.
Quy hoạch từ khâu
nuôi đến chế biến
Ông Trần Văn Đạt - Giám đốc Công ty TNHH chế biến thủy sản
Hùng Vương Bến Tre, cũng là DN dẫn đầu ngành thủy sản của tỉnh (thuộc Câu lạc bộ
DN dẫn đầu tỉnh) cho hay, không chỉ Bến Tre mà các tỉnh Tây Nam Bộ, DN ngành thủy
sản đang phát triển với số lượng rất nhanh nhưng đa phần có quy mô nhỏ lẻ và
theo thời vụ. Đã đến lúc, cộng đồng DN phải thay đổi bằng cách làm ăn nghiêm
túc, xuyên suốt để bảo vệ chính mình.
Theo tiêu chuẩn của thị trường thế giới ngày nay, chất lượng
phải được thống nhất, trong đó an toàn vệ sinh thực phẩm được đưa lên hàng đầu.
Bản thân DN phải tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như: GlobalGAP, VietGAP, chứng
nhận MSC, ASC… DN có vùng nuôi, có vệ tinh cần thống nhất, có kiểm soát, làm
đúng quy chuẩn. Trong thực tế, một số phản ánh từ thị trường nước ngoài, sản phẩm
cá của vài đơn vị bị nhiễm dư lượng thuốc. Tức người nuôi lạm dụng thuốc vào
nuôi trồng. Nhưng hiện nay, công tác kiểm soát chưa đồng đều nên sản phẩm đưa
ra thị trường bị “ách” lại. Hơn nữa, nếu đi theo hướng sản xuất sản phẩm giá trị
gia tăng thì tự động con tôm Bến Tre sẽ loại bỏ các thị trường thấp và từng bước
xâm nhập vào thị trường lớn, với giá trị xuất khẩu cao hơn, nâng cao uy tín sản
phẩm.
Đề cập đến chiến lược của DN dẫn đầu, ông Trần Văn Đạt
cho biết, tới đây, DN có kế hoạch ứng dụng khoa học - công nghệ vào phát triển
sản xuất, cải tiến kỹ thuật. Câu chuyện quan trọng hơn mà Câu lạc bộ DN dẫn đầu
tỉnh sẽ phải bàn nhiều, bàn sâu là liên kết, thống nhất hướng đi trong sản xuất,
chế biến và xuất khẩu. Đặc biệt, thống nhất giá sàn xuất khẩu. Muốn làm được điều
này, Câu lạc bộ phải xây dựng được phương án, giải pháp chung mà từng DN nhận
thấy là khả thi, có lợi. Hiện nay, trong vấn đề hợp nhất cộng đồng DN, có nhiều
ý tưởng tốt nhưng chưa giải quyết được các mâu thuẫn.
Phát triển bền vững đồng
nghĩa với việc DN phải quy hoạch lại từ khâu nuôi trồng cho đến chế biến,
theo hướng hạn chế xuất khẩu thô, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm có giá trị gia
tăng. Vì thế, các DN nên chú trọng đảm bảo tốt các tiêu chuẩn để từng bước
chiếm lĩnh thị trường lớn trên thế giới. Về phía người nuôi, nếu đảm bảo các
tiêu chuẩn thì sẽ có nhiều DN mạnh dạn đầu tư nhà máy chế biến xuất khẩu,
nâng cao giá trị con tôm.
(Ông Trần Văn Đạt - Giám đốc Công ty TNHH chế biến thủy sản
Hùng Vương Bến Tre) |