Một điểm tập kết rác tự phát trên địa bàn thị trấn Ba Tri.
Thực hiện các nội dung cam kết
Theo báo cáo của Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh, đến ngày 11-8-2023, tiến độ thực hiện các giải pháp quản lý, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh và huyện Ba Tri như sau: Tại bãi rác An Hiệp (Ba Tri) phủ bạt các ô đã chôn lấp rác để hạn chế nước rỉ rác, mùi hôi hoàn thành 100%, với diện phủ 20.700m2. Đơn vị thi công tiếp tục phủ lớp đất mặt lên các ao chôn lấp đã phủ bạt để hoàn thiện công trình. Gia cố chống thấm, chống rò rỉ nước rỉ rác ra bên ngoài đạt 78%; gia cố được 200/255m; hiện đang trong quá trình gia cố 55m đoạn tường còn lại. Vào ngày 5-8-2023 đã phát sinh sự cố có đoạn tường khoảng 30m đang bị sụp, phải xây dựng lại tường mới. Cải tạo ao sinh học (diện tích 2.800m2) để lưu chứa nước rỉ rác đạt tiến độ trên 85% khối lượng công việc, tiếp tục hoàn thiện. Hiện nay, nước rỉ rác thường xuyên được bơm và dẫn dòng vào ao sinh học trong khuôn viên bãi rác, không để nước rỉ rác chảy tràn ra môi trường bên ngoài.
Nâng cấp xây dựng tường rào bằng B40 để chắn rác phát tán (bay) ra xung quanh: trên nền tường cũ (cao khoảng 1,5m) đã dựng xong khung sắt để lắp rào B40 cao thêm 2m; đã lắp xong B40 đoạn hơn 280/344m, đạt 81% khối lượng công việc. Đoạn tường 30m đang bị sụp, nghiêng phải xây dựng lại tường mới để tiếp tục lắp rào B40.
Tiếp tục duy trì định kỳ (hàng ngày) phun xịt chế phẩm sinh học EM, hóa chất trong khu vực bãi rác để xử lý mùi hôi, ruồi, côn trùng. Hỗ trợ phun xịt thường xuyên cho các hộ gia đình sinh sống gần khu vực bãi rác (đối với các hộ đồng ý).
Lượng rác thải của tỉnh lưu chứa tạm thời tại nhà xưởng của Nhà máy xử lý rác thải (XLRT) Bến Tre đến ngày 10-8-2023, với khối lượng lên đến 4.420 tấn. Khả năng thực hiện lưu chứa đến ngày 19-8-2023 (qua đối thoại, cam kết với người dân xã Hữu Định: tạm lưu chứa tại Nhà máy XLRT Bến Tre không quá 1 tháng, đến ngày 19-8-2023).
Qua làm việc, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đề nghị UBND huyện Châu Thành, TP. Bến Tre và Công ty cổ phần Công trình đô thị Bến Tre khẩn trương triển khai các giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường tại kênh Thương Phế Binh. Đồng thời, Sở TN&MT tiếp tục làm việc với nhà đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre (Công ty cổ phần XLRT Bến Tre - Công ty cổ phần Tập đoàn AMACCAO) có giải pháp phủ bạt hai bãi rác lộ thiên trong nhà máy, thu gom, lưu chứa nước rỉ rác không để thoát ra bên ngoài.
Qua khảo sát, kênh Thương Phế Binh tiếp tục bị ô nhiễm lan truyền qua các tuyến kênh nhánh (kênh Mái Nhà). Sở TN&MT phối hợp với Công ty cổ phần Công trình đô thị Bến Tre tiếp tục kiểm tra gia cố ngăn không cho nước rỉ rác thoát vào cống ngầm chảy ra kênh Thương Phế Binh và tiếp tục theo dõi để có giải pháp tiếp theo.
Mong muốn của địa phương
Theo Chủ tịch UBND xã An Hiệp (Ba Tri) Trương Trung Tính, thực hiện theo quyết định của Ban Thường vụ Huyện ủy Ba Tri về việc “Thành lập Tổ vận động nhân dân liên quan bãi rác huyện Ba Tri”; nhằm đảm bảo ổn định tình hình nhân dân liên quan bãi rác huyện tại xã An Hiệp, Tổ vận động số 2 chia thành 4 nhóm vận động. Mỗi nhóm vận động thành phần, gồm: huyện, xã, các đoàn thể và trưởng ấp; tiếp cận và vận động 5 hộ dân, tập trung ở ấp Giồng Ao (4 tổ vận động 20 hộ dân). Hiện các ngành hữu quan đã triển khai thực hiện khẩn trương các nội dung mà tỉnh đã cam kết với hộ dân (khắc phục mùi hôi, nước rỉ, rác bay). Tuy nhiên, qua vận động cho thấy, vẫn còn trường hợp không muốn bãi rác tồn tại tại đây. Thời gian tới, các nhóm vận động tiếp tục thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công để người dân hiểu và chia sẻ với khó khăn hiện nay của tỉnh XLRT trong thời gian thực hiện tái cơ cấu lại Nhà máy XLRT Bến Tre.
Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Công trình đô thị Bến Tre Lê Văn Vũ cho biết, sau khi một số hộ dân tập trung tại ngã ba đường dẫn vào bãi rác An Hiệp ngăn chặn không cho xe rác của tỉnh, huyện vận chuyển rác vào thì việc thu gom rác tại nhà hộ dân trên địa bàn TP. Bến Tre phải hoãn lại 3 ngày. Sau đó, lãnh đạo tỉnh đã đối thoại và thỏa thuận được với người dân. Công ty triển khai ngày việc vận chuyển rác thải của các hộ dân trên địa bàn TP. Bến Tre và huyện Châu Thành đến Nhà máy XLRT Bến Tre. Nhà máy XLRT Bến Tre tiếp nhận trung bình từ 170 - 180 tấn/ngày. Công ty đã chủ động để rác tại nhà xưởng gọn gàng; phun xịt 2 lần/ngày, nhằm quản lý mùi hôi, nước rỉ ra từ rác. Công ty kỳ vọng, bãi rác An Hiệp sẽ tiếp nhận rác trở lại từ ngày 18-8-2023. Có như thế mới giải quyết căn cơ rác thải của TP. Bến Tre, huyện Châu Thành và Ba Tri trong khoảng thời gian thực hiện tái cơ cấu lại Nhà máy XLRT Bến Tre. Với số lượng rác thải như hiện nay, các trạm trung chuyển, điểm tập kết rác tại TP. Bến Tre và huyện Châu Thành chứa rác từ các quán ăn lớn, công ty… trong khoảng thời gian 5 ngày. Hiện các trạm trung chuyển có sức chứa cao nhất không quá 20 tấn rác. Riêng các trạm nằm trong khu dân cư thì không thể chứa nhiều rác. Người dân thành thị rất ngại chứa rác trong nhà, nên ném ra đường, gây ô nhiễm môi trường. Mỗi xã có từ 1 - 2 điểm tập kết rác nhưng sức chứa rất hạn chế.
Chủ tịch UBND thị trấn Tiệm Tôm Trần Văn Hồng cho biết, để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường, UBND thị trấn Tiệm Tôm đã có công văn đề nghị các ngành liên quan, các trưởng khu phố khẩn trương triển khai thực hiện các nội dung: Công chức Môi trường - Đô thị phối hợp với các ngành liên quan tổ chức khảo sát các điểm có khả năng tập kết rác trên địa bàn thị trấn đề xuất UBND thị trấn phương án dự phòng để tiếp nhận rác, không để bị đọng như hiện nay. Phối hợp với các khu phố, trung tâm y tế huyện tổ chức khảo sát, hướng dẫn để thực hiện phun xịt hóa chất khử khuẩn tại các vị trí tập kết rác tạm thời, nhằm giảm thiểu mùi hôi và phòng trừ các loại côn trùng phát sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Trong thời gian chờ đợi xe chở rác vận hành trở lại, trưởng các khu phố chủ động đề xuất, bố trí điểm tập kết rác tạm thời trên địa bàn; đề xuất UBND thị trấn Tiệm Tôm hỗ trợ kinh phí mua bạt che đậy để giảm mùi hôi mà nước mưa thẩm thấu, gây ô nhiễm. Vận động các hộ dân có điều kiện phân loại rác thải, tự xử lý bằng các hình thức phù hợp tại hộ gia đình. Đồng thời, tuyên truyền, vận động người dân không vứt rác ra bên đường, khu vực công cộng, kênh rạch… gây ô nhiễm môi trường.
Dạo một vòng tại các công viên, trục lộ giao thông trọng điểm trên địa bàn thị trấn Ba Tri bắt gặp nhiều điểm rác tự phát. Người dân cho rác vào túi nylon rồi tìm đến các khu vực có khoảng đất trống vứt rác, dần dần hình thành điểm tập kết rác tự phát. Ông Ph. T. H, một hộ dân ở thị trấn Ba Tri bức xúc: “Tôi sống ở đây gần 1 đời người nhưng lần đầu tiên mới thấy rác tràn ra đường như hiện nay. Nước mưa len lõi vào các túi đựng rác, phát ra mùi hôi thối rất khó chịu. Trước mắt, các điểm rác thải tự phát đã làm xấu đi mỹ quan của thị trấn. Nếu tình trạng rác thải tràn ra đường như hiện nay không sớm được khắc phục thì khó tránh khỏi ô nhiễm môi trường và phát sinh dịch bệnh.
Ông Tr. V. X, ở một xã ven thị trấn Ba Tri cho biết, những ngày qua, gia đình ông tự phân loại rác. Rác bán ve chai thì không nhiều. Phần lớn rác phải xử lý thông qua việc chế dầu vào đốt. Đây chỉ là giải pháp tạm thời, chứ lâu dài không ổn. Ông mong bãi rác An Hiệp sớm hoạt động trở lại để XLRT các xã trên địa bàn huyện Ba Tri.
Tiếp tục khẩn trương thực hiện các giải pháp
Theo Phó bí thư Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Nguyễn Trúc Sơn, lãnh đạo UBND tỉnh đã họp chỉ đạo, thống nhất Công ty cổ phần Tập đoàn AMACCAO thực hiện tái cơ cấu lại Nhà máy XLRT Bến Tre (thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần), với nội dung: Công suất thiết kế xử lý 650 tấn rác thải/ngày. Đốt rác phát điện, công nghệ Đức. Công suất phát điện dự kiến 15MW. Diện tích đầu tư dự kiến 7,21ha (trong đó phần diện tích cũ của nhà máy 3,8ha và phần diện tích mở rộng thêm 3,41ha). Tổng vốn đầu tư 1.500 tỷ đồng. Thời gian hoạt động 50 năm. Thời gian dự kiến hoàn thành tiếp nhận rác xử lý chậm nhất vào quý I-2026.
Cũng theo Phó bí thư Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Nguyễn Trúc Sơn, một số công việc tập trung thực hiện đến ngày 18-8-2023: Đối với bãi rác An Hiệp, gia cố chống thấm đoạn còn lại 55m, không để nước rỉ rác thoát ra ngoài; hoàn thành ao chứa nước rỉ rác; nâng cấp xây dựng tường rào bằng B40, xem xét bổ sung thêm giải pháp chống sụp, chống nghiêng đổ bờ tường sau lắp đặt lưới B40 do một số đoạn tường rào cũ có khả năng chịu lực thấp, phải hoàn thành chậm nhất đến ngày 17-8-2023. Tiếp tục vệ sinh môi trường xung quanh định kỳ (hàng ngày) phun xịt chế phẩm sinh học EM, hóa chất trong khu vực bãi rác để xử lý mùi hôi, ruồi, con trùng. Hỗ trợ phun xịt thường xuyên cho các hộ gia đình sinh sống gần khu vực bãi rác. Công trình nâng cấp, cải tạo bãi rác An Hiệp: ao chôn lấp rác mới khoảng 0,7ha hoàn thành trước ngày 17-8-2023. Dự án mở rộng 3ha bãi rác An Hiệp tiếp tục khẩn trương triển khai các thủ tục về bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Công ty cổ phần Công trình đô thị Bến Tre tiếp tục thực hiện có hiệu quả các giải pháp đảm bảo công tác lưu giữ rác thải của tỉnh tại nhà xưởng Nhà máy XLRT Bến Tre không ảnh hưởng đến người dân xung quanh; hạn chế thấp nhất phát sinh mùi hôi, không để rò rỉ nước rỉ rác ra bên ngoài.
Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với UBND huyện Châu Thành, TP. Bến Tre và các đơn vị có liên quan tiếp tục theo dõi, giải quyết ô nhiễm kênh Thương Phế Binh. Trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch chi tiết tái cơ cấu Nhà máy XLRT Bến Tre sau khi lấy ý kiến góp ý; chủ trì tham mưu bàn giao, chuyển giao giữa nhà đầu tư cũ và nhà đầu tư mới sau khi hai bên đạt thỏa thuận; tham mưu triển khai về các thủ tục đất đai.
Bài, ảnh: Trần Quốc