Giải quyết ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất than thiêu kết

Sản xuất than thiêu kết xuất khẩu tại xã Phong Nẫm, huyện Giồng Trôm.

Theo Phó giám đốc Sở NN&MT Võ Văn Ngoan, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 46 cơ sở sản xuất than thiêu kết từ gáo dừa sử dụng lò đốt truyền thống, tổng số 409 lò đốt, trong đó huyện Giồng Trôm có 39 cơ sở với 356 lò đốt, giảm 2 cơ sở do ngưng hoạt động, Bình Đại 5 cơ sở với 11 lò đốt, trong đó 1 cơ sở ngưng hoạt động do chưa có hệ thống xử lý khí thải, Châu Thành 2 cơ sở với 3 lò đốt, trong đó 1 cơ sở mới phát sinh hình thức chuyển nhượng từ cơ sở phát sinh năm 2023 và UBND huyện Châu Thành đã xử phạt vi phạm hành chính do sử dụng đất không đúng mục đích yêu cầu thực hiện tháo dỡ trả lại hiện trạng sử dụng đất ban đầu.

Đầu năm 2025, trên địa bàn TP. Bến Tre ghi nhận phát sinh 1 cơ sở sản xuất than và đã bị xử lý vi phạm hành chính liên quan đến xây dựng và sử dụng đất không đúng mục đích, yêu cầu cơ sở không được hoạt động. UBND thành phố đang tiếp tục theo dõi, quản lý đối với trường hợp này. Trên địa bàn huyện Mỏ Cày Nam cũng ghi nhận có 1 cơ sở đầu tư thử nghiệm công nghệ sản xuất được chuyển giao từ công nghệ sẵn có. Cuối tháng 5-2025, Sở Khoa học và Công nghệ đã phối hợp với Sở NN&MT và địa phương làm việc với cơ sở. Qua đó, đã triển khai nội dung chỉ đạo tại Công văn số 3600/UBND-KT của UBND tỉnh để cơ sở thực hiện đúng quy định, đồng thời lưu ý địa phương tiếp tục theo dõi hoạt động của cơ sở, chỉ được phép hoạt động khi đảm bảo thực hiện đúng quy định về đất đai và môi trường.

Về áp dụng công nghệ xử lý khí thải từ hoạt động sản xuất than thiêu kết, cuối năm 2024, Sở NN&MT chủ trì phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ và UBND huyện Giồng Trôm đã thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ đánh giá thực trạng áp dụng các mô hình xử lý khói thải từ sản xuất than thiêu kết truyền thống trên địa bàn tỉnh để khuyến cáo các mô hình có hiệu quả trong việc giảm ô nhiễm khí thải từ hoạt động sản xuất than thiêu kết. Qua kết quả lấy mẫu khí thải của 4 mô hình xử lý khói thải than thiêu kết tại xã Phong Nẫm, Thạnh Phú Đông và Hưng Phong cho thấy nồng độ ô nhiễm (CO) ở các cơ sở có giảm đáng kể và có thời điểm kết quả đạt theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Trên cơ sở kết quả đạt được, Sở NN&MT đã tham mưu xây dựng tài liệu giới thiệu tóm tắt hiệu quả xử lý ô nhiễm của các mô hình đang áp dụng và giới thiệu mô hình mang lại hiệu quả từ các mô hình trên.

Ngày 21-3-2025, Sở NN&MT đã chủ trì tổ chức hội nghị triển khai kết quả nhiệm vụ đánh giá thực trạng và giới thiệu các mô hình xử lý khói thải từ sản xuất than thiêu kết. Kết quả có 33/47 cơ sở, hộ sản xuất than tham dự hội nghị. Qua đó, các cơ sở cũng đã đi khảo sát thực tế cơ sở đang áp dụng mô hình cơ bản mang lại hiệu quả trong giảm thiểu khí thải phát sinh ra môi trường.

Sau hội nghị, đến nay, trên địa bàn huyện Giồng Trôm có 13 cơ sở đã đầu tư cải tiến hệ thống xử lý khí thải và đang trong quá trình vận hành thử nghiệm, gồm 10 cơ sở tại xã Phong Nẫm, 2 cơ sở tại xã Thạnh Phú Đông, 1 cơ sở ở xã Hưng Phong. Các cơ sở khác đã được triển khai nội dung và ký cam kết thực hiện lộ trình thời gian hoàn thành chậm nhất đến cuối tháng 9-2025. Từ tháng 10-2025, các cơ sở sản xuất than thiêu kết chưa hoàn thành hệ thống xử lý khói thải phải ngưng hoạt động theo quy định của pháp luật hiện hành. Trên địa bàn huyện Bình Đại có 1 cơ sở đang thực hiện xây dựng hệ thống xử lý khói thải và 3 cơ sở đã thuê đơn vị xây dựng hệ thống xử lý khói thải. 1 cơ sở sản xuất than thiêu kết ở huyện Châu Thành cam kết thực hiện xây dựng hệ thống xử lý khói thải theo lộ trình hoàn thành trước tháng 9-2025, cơ sở còn lại yêu cầu chấp hành nghiêm quyết định xử phạt vi phạm hành chính về đất đai và trả lại hiện trạng ban đầu.

Bài, ảnh: Hoàng Phương

(còn tiếp)