Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2018 được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 6, chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2019.
Luật PCTN năm 2018 gồm 10 chương, 96 điều. Luật có nhiều điểm mới so với Luật PCTN năm 2005. Trong đó, có một số điểm mới đáng chú ý về kê khai tài sản, thu nhập (TSTN).
Luật PCTN năm 2018 mở rộng đối tượng phải kê khai TSTN. Điều 34 của Luật quy định về các đối tượng phải kê khai gồm: cán bộ, công chức; sĩ quan Công an nhân dân; sĩ quan Quân đội nhân dân, quân nhân chuyên nghiệp; người giữ chức vụ từ Phó trưởng phòng và tương đương trở lên công tác tại đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, người được cử làm đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp; người ứng cử đại biểu Quốc hội, người ứng cử đại biểu HĐND.
Luật PCTN bổ sung một số loại TSTN phải kê khai: Theo quy định tại Điều 35 của Luật, tài sản và thu nhập phải kê khai gồm các loại TSTN như: nhà, quyền sử dụng đất; kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và các loại tài sản khác mà giá trị của mỗi loại từ 50 triệu đồng trở lên; tài sản, tài khoản ở nước ngoài; thu nhập phải chịu thuế theo quy định của pháp luật.
Luật mới quy định bổ sung về TSTN phải kê khai bao gồm: công trình xây dựng và tài sản khác gắn liền với đất, nhà ở, công trình xây dựng. Đồng thời, các đối tượng kê khai phải kê khai tổng thu nhập giữa 2 lần kê khai.
Luật PCTN quy định về phương thức, thời điểm kê khai TSTN và bổ sung quy định về kê khai bổ sung. Điều 36 của Luật xác định, việc kê khai lần đầu được áp dụng đối với người đang giữ vị trí công tác quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 34 của Luật nay tại thời điểm có hiệu lực thi hành. Việc kê khai phải hoàn thành trước ngày 31-12-2019.
Đối với người lần đầu giữ vị trí công tác quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 34 của Luật này, thì việc kê khai phải hoàn thành chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày được tiếp nhận, tuyển dụng, bố trí vào vị trí công tác.
Mặt khác, Luật quy định, việc kê khai được thực hiện khi người có nghĩa vụ kê khai có biến động về TSTN trong năm có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên. Đồng thời, việc kê khai phải hoàn thành trước ngày 31 tháng 12 của năm có biến động về TSTN.
Về tổ chức việc kê khai TSTN, Điều 37 Luật quy định: Cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng người có nghĩa vụ kê khai tổ chức việc kê khai TSTN phải lập danh sách người có nghĩa vụ kê khai và gửi cho cơ quan kiểm soát TSTN có thẩm quyền; hướng dẫn việc kê khai TSTN cho người có nghĩa vụ kê khai; lập sổ theo dõi kê khai, giao, nhận bản kê khai.
Luật quy định, người có nghĩa vụ kê khai có trách nhiệm kê khai theo mẫu và gửi bản kê khai cho cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng.
Mặt khác, theo quy định tại Điều 39 của Luật PCTN về công khai TSTN, bản kê khai của người có nghĩa vụ kê khai phải được công khai tại cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi người đó thường xuyên làm việc.
Đối với những người dự kiến được bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại cơ quan, tổ chức, đơn vị thì bản kê khai phải được công khai tại cuộc họp lấy phiếu tín nhiệm.
Đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, người ứng cử đại biểu HĐND, thì bản kê khai tài sản phải được công khai theo quy định của pháp luật về bầu cử.
H.Đức
