Đại biểu tham dự lễ kỷ niệm. Ảnh: Trung Hiếu
Đến dự có, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị - Chủ tịch Quốc hội khóa XIII, XIV Nguyễn Thị Kim Ngân, nguyên Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba; bà Ariadne Feo Labrada - Tổng lãnh sự Cuba tại TP. Hồ Chí Minh; ông Nguyễn Viết Thảo - nguyên Phó giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phó chủ tịch Thường trực Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba.
Phía tỉnh có, Phó bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Thới, Anh hùng Lực lượng vũ trang Huỳnh Văn Be - nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chuyên gia quân sự tại Cuba.
Cùng tham dự có đại biểu Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị và Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba đến từ các tỉnh, thành phố: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Tiền Giang và đông đảo bà con xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm.
Phát biểu mở đầu lễ kỷ niệm 70 năm cuộc tấn công pháo đài Moncada và 40 năm Ngày thành lập Làng Moncada tại Bến Tre, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam nhấn mạnh: Đầu năm 1953, một trí thức trẻ có tên Fidel Castro dẫn đầu phong trào kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của anh hùng José Martí đã tập hợp hơn 1.000 thành viên, chủ yếu là thanh niên thuộc các tầng lớp bình dân, bí mật chuẩn bị cuộc đấu tranh lật đổ chế độ độc tài Batista.
Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam phát biểu tại lễ kỷ niệm. Ảnh: Trung Hiếu
Khoảng 5 giờ sáng 26-7-1953, Fidel Castro dẫn đầu hơn 130 thanh niên Cuba yêu nước tổ chức một cuộc tiến công vào pháo đài Moncada. Đây là doanh trại quân đội lớn thứ hai của chế độ độc tài Batista, với trên 2.000 binh lính đóng quân, nằm ở tỉnh miền Đông Santiago de Cuba, cách thủ đô La Habana hơn 1.000km.
Cuộc tiến công tuy thất bại nhưng âm hưởng của cuộc khởi nghĩa còn vang vọng mãi và chính cuộc tấn công này đã trở thành sự kiện mở đầu cho hàng loạt những hoạt động đấu tranh chống chế độ độc tài Batista, giành lấy tự do cho đất nước.
Tuyên ngôn Moncada được xem như bản cương lĩnh chính trị đầu tiên của cách mạng Cuba với nội dung chỉ rõ đường lối đấu tranh, đã trở thành ngọn cờ dân tộc, dân chủ và tiến bộ, cổ vũ nhân dân Cuba đứng lên tham gia cách mạng đưa cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Cuba đến thắng lợi ngày 1-1-1959, đánh dấu mốc son chói lọi trong lịch sử và mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước.
Đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại buổi lễ kỷ niệm. Ảnh: T.Thảo
Qua 70 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba, đất nước Cuba đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, kiên trì xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Việt Nam và Cuba tuy cách nhau về địa lý, nhưng luôn tự hào vì có mối quan hệ gần gũi, thủy chung, trong sáng, chân thành giữa hai nhà nước, hai dân tộc. Mối quan hệ ấy đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Fidel Castro dày công gây dựng, vun đắp, được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân 2 nước không ngừng củng cố, phát triển, mở rộng, tạo nguồn sức mạnh và niềm tin chiến thắng, giúp hai đất nước vượt qua khó khăn, nỗ lực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đại biểu viếng Khu lưu niệm Nguyễn Thị Định. Ảnh: T. Thảo
Trước đó, đoàn đại biểu Tổng lãnh sự nước Cộng hòa Cuba và Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba, đại biểu Trung ương và đại biểu tỉnh đã đến viếng, dâng hoa, thắp hương tại Khu lưu niệm Nguyễn Thị Định - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng khoá IV, V, VI; nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhà nước - đại biểu Quốc hội khoá VI, VII, VIII - người con ưu tú của quê hương Bến Tre, Nữ tướng tài ba của dân tộc.
Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam cho biết: Vào ngày 20-12-1969, một ngôi làng mang tên “Làng Bến Tre” đã ra đời trong phong trào rộng rãi tại Cuba để biểu thị tình đoàn kết, ủng hộ, động viên khích lệ nhân dân miền Nam nói chung, nhân dân Bến Tre nói riêng trong công cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù xâm lược và bọn tay sai. “Làng Bến Tre” có một phiên bản nhà sàn Bác Hồ, là biểu tượng của tình đoàn kết giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Cuba. Hàng năm, Làng Bến Tre đều tổ chức Tết âm lịch cổ truyền Việt Nam và kỷ niệm Ngày Bến Tre Đồng Khởi (17-1-1960).
Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam tặng hoa và quà lưu niệm cho Tổng Lãnh sự Cuba tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: T.Thảo
Đối với tỉnh Bến Tre, đáp lại tấm chân tình của Cuba, ngày 9-1-1984, nhân kỷ niệm 24 năm Ngày Đồng khởi Bến Tre, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bến Tre chọn xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm - quê hương của Nữ tướng Nguyễn Thị Định là nơi “kết nghĩa” với Cuba đặt tên là “Làng Moncada”.
Từ khi xã Lương Hòa lấy tên “Làng Moncada”, Đảng, chính quyền và nhân dân nơi đây càng tự hào hơn về mối quan hệ gắn bó keo sơn giữa hai quốc gia, hai dân tộc. Truyền thống tốt đẹp này luôn được nhân dân Làng Moncada gìn giữ và truyền lại cho thế hệ sau. Đặc biệt là sau khi các trường mầm non, Trường Tiểu học và THCS Lương Hòa được đổi tên thành Trường Mầm non Moncada, Trường Tiểu học Moncada, Trường THCS Moncada, các buổi sinh hoạt truyền thống cho học sinh nhằm ôn lại mối quan hệ giữa nhân dân hai nước được duy trì thường xuyên...
Trong không khí trang nghiêm và hào hùng ôn lại những giờ phút lịch sử, bà Ariadne Feo Labrada - Tổng lãnh sự Cuba tại TP. Hồ Chí Minh cho biết: Hôm nay là một ngày rất đặc biệt khi chúng ta có cơ hội kỷ niệm 70 năm cuộc tấn công vào doanh trại Moncada, một trong những sự kiện đánh dấu cột mốc lịch sử và mang tính thế hệ ở Cuba, mà giá trị của nó sau khi con thuyền Granma cập bến vẫn còn nguyên không thể nghi ngờ trong sự kiện lịch sử Cuba và trong sự phát triển chính trị tiếp theo của toàn bộ châu Mỹ Latinh.
Đoàn đại biểu Tổng Lãnh sự nước Cộng hòa Cuba tại TP. Hồ Chí Minh tặng quà lưu niệm cho Trường THCS Moncada. Ảnh: Trung Hiếu
Chúng ta cũng kỷ niệm 40 năm thành lập Làng “Moncada” tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, là tấm gương về tình đoàn kết và giao lưu nhân dân giữa tỉnh Bến Tre và Artemisa ở Cuba, nơi có một làng tên là Bến Tre.
Thật là một đặc ân cho các đồng nghiệp của bà và mọi người khi được đến tỉnh Bến Tre để cùng mọi người ôn lại kỷ niệm những ngày mang tính biểu tượng này, tôn vinh tình hữu nghị, đoàn kết và chủ nghĩa quốc tế vào những ngày hai nước kỷ niệm 60 năm thành lập Ủy ban Quốc gia. Đoàn kết với nhân dân miền Nam Việt Nam và kỷ niệm 50 năm chuyến thăm đầu tiên của lãnh tụ lịch sử cách mạng Fidel Castro tới Việt Nam, đặc biệt là vùng giải phóng miền Nam.
Đại biểu cắt băng khánh thành nhà lưu niệm Moncada tại xã Lương Hòa. Ảnh: T. Thảo
Dịp này, tỉnh Bến Tre đã khánh thành Nhà lưu niệm Moncada tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm. Công trình được đầu tư xây dựng nhằm lưu giữ và giới thiệu những tư liệu, hình ảnh, hiện vật về mối quan hệ nghĩa tình của hai nước Việt Nam - Cuba nói chung, Làng Monada với Làng Bến Tre nói riêng.
Nhà lưu niệm Moncada khởi công xây dựng vào ngày 24-6-2020 với tổng vốn đầu tư 4,5 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách huyện và mỗi đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang trên địa bàn huyện đóng góp 2 ngày lương với tổng số tiền 1,2 tỷ đồng.
Đại biểu trồng cây tại Nhà lưu niệm Moncada tại xã Lương Hòa. Ảnh: T. Thảo
Nhà lưu niệm được xây dựng với tổng diện tích sàn là 290m2, kết cấu móng, cột, đà kiềng, dầm, kèo bằng bê-tông cốt thép. Tường xây gạch đất nung, hoàn thiện tô trác, sơn nước. Nền phòng, nền hành lang lót gạch granite. Để công trình Nhà lưu niệm Làng Moncada được phát huy tác dụng, đến tháng 4-2023, huyện tiếp tục có chủ trương cải tạo đất, trồng cây xanh trong khuôn viên nhà lưu niệm và sưu tầm tư liệu trưng bày với tổng kinh phí 500 triệu đồng từ ngân sách nhà nước.
Thăm hộ gia đình chính sách Dương Thị Chẫn tại xã Lương Hòa. Ảnh: Thạch Thảo
Cùng ngày, đoàn đại biểu Tổng lãnh sự nước Cộng hòa Cuba tại TP. Hồ Chí Minh có chuyến thăm và tặng quà cho 2 gia đình chính sách tại huyện Giồng Trôm. Đó là, hộ bà Dương Thị Chẫn, hộ gia đình có công với cách mạng và là thương binh; hộ bà Nguyễn Thị Lài, cùng ngụ xã Lương Hòa là hộ gia đình thương binh. Đoàn bày tỏ sự xúc động khi hộ bà Dương Thị Chẫn vẫn giữ gìn lá cờ Cuba trong nhà suốt 40 năm qua. Đoàn cũng đến thăm Trường THCS Moncada.
Thạch Thảo