Luật Tố cáo năm 2018 cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 về quyền tố cáo của công dân

Những năm qua, Luật Tố cáo năm 2011 đã tạo hành lang pháp lý để công dân thực hiện quyền tố cáo. Luật đã giúp các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ. Đồng thời, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, qua quá trình triển khai thực hiện, Luật Tố cáo năm 2011 còn có những hạn chế và bất cập ở các vấn đề như về thẩm quyền tố cáo; trình tự, thủ tục giải quyết tố cáo; tổ chức thi hành kết luận nội dung tố cáo; bảo vệ người tố cáo. Những hạn chế này đã làm giảm hiệu lực, hiệu quả công tác giải quyết tố cáo, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV, ngày 12-6-2018 đã thông qua Luật Tố cáo năm 2018 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-1-2019.

Luật Tố cáo năm 2018 đã cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 về quyền tố cáo của công dân. Theo đó, Khoản 1 Điều 30 Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân”. Hiến pháp đã quy định quyền tố cáo là quyền con người, chứ không chỉ dừng lại ở quyền công dân; đề cao vấn đề thực thi quyền con người, quyền công dân…

Mặt khác, những quy định liên quan đến việc xác định trình tự, thủ tục, thẩm quyền giải quyết tố cáo của người dân trong Luật Tố cáo mới cũng phù hợp với những thay đổi về quy trình tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo tội phạm của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (Chương IX).

Như vậy, Luật Tố cáo mới năm 2018 đảm bảo phù hợp với Hiến pháp năm 2013, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và các văn bản pháp luật liên quan. Trong đó, luật đã có những quy định thể hiện rõ nét hơn tinh thần mới của Hiến pháp năm 2013 về quyền tố cáo với góc độ là quyền con người, quy định cụ thể việc bảo vệ người tố cáo, trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền trong việc giải quyết tố cáo, công khai, minh bạch trong hoạt động giải quyết tố cáo…

Bên cạnh đó, Luật Tố cáo năm 2018 đã tiếp tục quán triệt các chủ trương, nghị quyết của Đảng về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng.

H.Đức (tổng hợp)