Nâng cao hiệu quả công tác phòng chống thiên tai

Trong năm 2025, tỉnh tập trung thực hiện các công trình phòng chống thiên tai trên địa bàn.

Tình hình thiên tai năm 2024

Năm 2024, tỉnh chịu ảnh hưởng bởi một số loại hình thiên tai như: mưa giông, lốc xoáy, sét, xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông, bờ biển, triều cường, gió mạnh trên biển... gây thiệt hại đến tính mạng, nhà ở, sản xuất của người dân trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, mưa giông, lốc xoáy xảy ra 3 trận giông, lốc gây ra thiệt hại 100 căn nhà (2 căn sập hoàn toàn; 98 căn tốc mái); 1 người bị thương; ảnh hưởng khoảng 20ha cây ăn trái (chủ yếu là chôm chôm, sầu riêng bị gãy nhánh, rụng trái); 1,5ha nhà lưới bị sập. Mùa khô 2023-2024 mặn xâm nhập sớm, sâu, kéo dài hơn trung bình nhiều năm (2012 - 2023) và sâu hơn mùa khô 2022-2023. Mặn bắt đầu xâm nhập vào các cửa sông từ nửa cuối tháng 11, đợt xâm nhập mặn sâu nhất vào nửa đầu tháng 3-2024.

Mặc dù các sở, ban, ngành, các cấp địa phương trong tỉnh đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để chủ động ứng phó xâm nhập mặn, tuy nhiên hệ thống công trình thủy lợi, đê điều trên địa bàn tỉnh chưa khép kín dẫn đến các lĩnh vực trồng trọt, thủy sản cũng còn bị ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn. Cây lúa thiệt hại 159ha, trong đó mức độ thiệt hại trên 70%: 6,5ha; mức độ thiệt hại 30 - 70% là 32,5ha; mức độ ảnh hưởng dưới 30% là 120ha tập trung tại huyện Giồng Trôm và huyện Ba Tri.

Đối với cây ăn trái, dừa, xảy ra thiếu nước cục bộ phục vụ tưới cho cây trồng tại huyện Chợ Lách khoảng 7.000ha; ảnh hưởng đến sinh trưởng, năng suất khoảng 945ha tại huyện Châu Thành. Ngoài ra, tại huyện Thạnh Phú bị ảnh hưởng 58,9ha nuôi tôm càng xanh, sản lượng thiệt hại ước tính khoảng 10,8 tấn…

Qua rà soát, trong giai đoạn từ năm 2015 - 2024, trên địa bàn tỉnh xảy ra 116 điểm sạt lở, xói lở với tổng chiều dài khoảng 122,5km (sạt lở bờ sông 102 điểm, chiều dài 83,6km; xói lở bờ biển 14 điểm, chiều dài khoảng 38,9km) gây thiệt hại đến tài sản, nhà ở, đất đai của người dân và cơ sở hạ tầng tại địa phương. Riêng trong năm 2024, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 18 vụ việc sạt lở bờ sông, bờ biển với tổng chiều dài sạt lở khoảng 1,1km gây ảnh hưởng đến nhà ở, công trình công cộng, ảnh hưởng sản xuất của người dân…

Theo nhận định của các cơ quan chuyên môn, tình hình thiên tai năm 2025 tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Từ tháng 2 đến tháng 4-2025, hiện tượng La Nina duy trì với xác suất khoảng 55 - 65%. Sau đó, hiện tượng ENSO có khả năng dần trở lại trạng thái trung tính với xác suất 55 - 65% và nhiều khả năng sẽ duy trì trạng thái trung tính trong những tháng còn lại của năm 2025.

Tình hình triều cường lên nhanh từ tháng 9, đỉnh triều cao nhất xuất hiện trong tháng 10 và tháng 11. Trong tháng 1 và 2-2025, tuy mực nước các trạm trên sông chính không cao hơn mực nước lịch sử nhưng triều cường vẫn có khả năng gây ngập nhiều nơi do triều cường kết hợp với gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh.

Xâm nhập mặn mùa khô năm 2024-2025 bắt đầu xuất hiện ở mức tương đương trung bình nhiều năm, tuy nhiên có tính tăng nhanh đột biến. Dự báo xâm nhập mặn sâu nhất mùa khô năm 2024-2025 có khả năng ở mức thấp và ít sâu hơn so với mùa khô 2023-2024 và ở mức tương đương mùa khô 2022-2023. Mặn xâm nhập sâu nhất xuất hiện vào tháng 2 và 3-2025 (sông Cửa Đại, Ba Lai và Cổ Chiên vào các tháng 2 và 3; sông Hàm Luông vào tháng 3). Các khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai bao gồm: 3 huyện ven biển (Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú); khu vực ven sông và các cồn trên sông thuộc các huyện: Giồng Trôm, Ba Tri, Châu Thành, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc và Chợ Lách…

Phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Cảnh, năm 2025, tỉnh tiếp tục thực hiện các biện pháp phi công trình, duy trì hoạt động của Ban Chỉ huy PCTT và tìm kiếm cứu nạn các cấp địa phương theo quy định. Rà soát, cập nhật các kế hoạch về phòng chống, ứng phó với thiên tai theo quy định, phù hợp với nhận định tình hình thiên tai năm 2025. Cụ thể là kế hoạch PCTT năm 2025, kế hoạch PCTT giai đoạn đến năm 2025, kế hoạch thực hiện phương châm “4 tại chỗ”...; phương án về ứng phó với các loại hình thiên tai như: giông lốc, bão, áp thấp nhiệt đới; triều cường, ngập úng, tràn, vỡ đê; sạt lở bờ sông, bờ biển... Trong đó, chú trọng đến nội dung về sơ tán, di dời dân tại các khu vực xung yếu nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân khi có tình huống thiên tai xảy ra.

Đồng thời, duy trì, củng cố, nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích PCTT cấp xã, kịp thời huy động lực lượng khi có tình huống đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ về PCTT và tìm kiếm cứu nạn tại địa phương. Tăng cường thực hiện các biện pháp chủ động ứng phó triều cường; các hiện tượng thời tiết cực đoan trong mùa mưa, bão hàng năm.

Bên cạnh, tổ chức kiểm tra, đánh giá khả năng đảm bảo an toàn công trình PCTT trong mùa mưa bão: kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình, lập danh mục các công trình bị hư hỏng, xuống cấp có nguy cơ mất an toàn (nếu có) để kịp thời xử lý, không để xảy ra sự cố mất an toàn cho công trình. Đặc biệt, quan tâm xử lý và huy động nguồn lực để hoàn thành việc xử lý đối với những sự cố công trình đã xảy ra trong các mùa lũ, bão trước; chuẩn bị lực lượng, vật tư, phương tiện dự phòng, đảm bảo ứng phó ngay khi có sự cố xảy ra.

“Tỉnh tập trung các biện pháp công trình, tiếp tục đầu tư, xây dựng các công trình PCTT, thủy lợi, đê điều, cấp nước nhằm đảm bảo nguồn nước ngọt cho sản xuất nông nghiệp và dân sinh trong mùa khô hàng năm cũng như các dự án có lồng ghép mục tiêu PCTT trên địa bàn tỉnh”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Cảnh cho biết thêm.

Bài, ảnh:  Phương Thảo