Ngành nông nghiệp nỗ lực vượt qua hạn mặn

Nhà vườn trồng sầu riêng chủ động trữ nước trong mương vườn để tưới tiêu trong mùa hạn mặn.

Đánh giá tình hình hạn mặn

Từ tháng 1 đến 4-2024, khu vực tỉnh không mưa. Cả tỉnh trong tình trạng nắng nóng, có những ngày nắng nóng gay gắt. Nhiệt độ cao nhất quan trắc được  38,2⁰C (ngày 2-5-2024), cao kỷ lục trong lịch sử (lịch sử từng ghi nhận 38,1⁰C, ngày 6-5-2005).

Thông tin từ Sở NN&PTNT, trong năm 2024, nắng nóng xuất hiện sớm. Số ngày nắng nóng nhiều hơn trung bình nhiều năm (TBNN). Đợt nắng nóng năm 2024 kéo dài nhất 20 ngày (từ 15-4 đến 4-5-2024), vượt đợt nắng nóng kéo dài nhất trong lịch sử 3 ngày (năm 2023 là 17 ngày). Tình trạng nắng nóng kéo dài, với nền nhiệt độ cao làm cho nguồn nước trữ bị bốc hơi mạnh. Đồng thời, nguồn nước mặt trên các sông cũng bị thiếu hụt, bị nhiễm mặn do tình trạng xâm nhập mặn sớm, sâu và kéo dài hơn trung bình nhiều năm (2012 - 2023), nhất là các tháng cao điểm cuối tháng 2 đến tháng 4-2024.

Theo số liệu quan trắc của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, xâm nhập mặn bắt đầu xâm nhập vào các cửa sông nửa cuối tháng 11 (sâu nhất tháng 11 là đợt ngày 25 đến 28-11-2023). Tính từ đầu mùa khô đến nay, xâm nhập mặn từ ngày 8 đến 13-3-2024 là sâu nhất.

Giám đốc Sở NN&PTNT Đoàn Văn Đảnh cho biết, thời gian qua, Sở đã phối hợp với các đơn vị liên quan thường xuyên thông tin về dự báo và diễn biến tình hình xâm nhập mặn đến các cơ quan, đơn vị có liên quan qua nhiều hình thức phong phú và đa dạng, cũng như được đăng tải trên trang Facebook “Thông tin phòng chống thiên tai tỉnh Bến Tre” để người dân có thể tiếp cận. Các sở, ban, ngành tỉnh, các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của UBND tỉnh, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh về công tác phòng chống xâm nhập mặn mùa khô năm 2023-2024. Đồng thời, tiếp tục đề nghị các cơ quan, đơn vị có liên quan theo dõi chặt chẽ diễn biến, tình hình xâm nhập mặn, kịp thời thông tin đến người dân cũng như tham mưu, đề xuất giải pháp phòng chống, ứng phó phù hợp.

Sở Xây dựng có báo cáo thường xuyên về kết quả theo dõi, giám sát độ mặn nguồn nước sau xử lý của các đơn vị cung cấp nước đô thị và công nghiệp. Độ mặn sau xử lý tại các nhà máy nước đảm bảo chất lượng nước sạch theo quy chuẩn kỹ thuật địa phương (độ mặn dưới 0,5‰). Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh theo dõi diễn biến xâm nhập mặn, chủ động phối hợp với các ngành, địa phương vận hành các công trình thủy lợi, tăng cường công tác kiểm tra tình hình ô nhiễm nguồn nước, nhằm tiêu mặn, lấy ngọt, giảm ô nhiễm môi trường, phục vụ sản xuất.

Ghi nhận thiệt hại cây trồng, vật nuôi

Bước đầu, Sở NN&PTNT đã ghi nhận ảnh hưởng thiệt hại của hạn mặn đến tình hình sản xuất cây trồng, vật nuôi ở một số địa phương. Mặc dù tỉnh khuyến cáo không xuống giống lúa trong khoảng thời gian từ tháng 11-2023 đến tháng 2-2024, nhưng thực tế trong tháng 11, tháng 12-2023 và tháng 1-2024, nông dân đã xuống giống 7.730ha (Ba Tri, Giồng Trôm). Ước tính tổng diện tích lúa bị thiệt hại trong mùa khô 2023-2024 là 159ha. Diện tích rau màu trên địa bàn xã Thừa Đức (Bình Đại) ước thiệt hại khoảng 300 triệu đồng.

Tại xã Tiên Long (Châu Thành), có diện tích sầu riêng bị cháy lá, cây có trái sau thu hoạch bị rụng lá khoảng 130ha. Cây chôm chôm bị cháy lá diện tích 110ha. Diện tích vườn dừa tại Châu Thành cũng bị ảnh hưởng do không đủ lượng nước ngọt phục vụ tưới tiêu, trái nhỏ, rụng như: tại xã An Hóa khoảng 250ha, xã Phước Thạnh có 200ha, xã Giao Long khoảng 240ha.

Nuôi trồng thủy sản, ghi nhận thiệt hại đối với tôm càng xanh nuôi của 42 hộ dân tại xã Thạnh Phong (Thạnh Phú) với diện tích 58,9ha. Sản lượng thiệt hại ước tính khoảng 10,8 tấn. Đến thời điểm hiện nay, hạn mặn có ảnh hưởng đến đàn vật nuôi trên địa bàn, tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng gây thiệt hại không đáng kể.

Về giải pháp hướng tới, Giám đốc Sở NN&PTNT Đoàn Văn Đảnh cho biết: Cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản, quy định pháp luật, các chính sách liên quan đến khai thác, sử dụng tài nguyên nước, bảo vệ, phòng chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt tài nguyên nước. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về tài nguyên nước và bảo vệ môi trường. Xây dựng cơ sở dữ liệu theo dõi, giám sát và đánh giá chất lượng nước và cấp nước an toàn. Thiết lập cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin về cơ sở dữ liệu cấp nước an toàn.

Đồng thời, quản lý tốt các doanh nghiệp, đơn vị cấp nước sinh hoạt trên địa bàn. Các doanh nghiệp, đơn vị có vốn nhà nước cần rà soát, cân đối doanh thu, có giải pháp cung cấp nước ngọt, vận hành các hệ thống lọc nước RO để bảo đảm nguồn nước ngọt, kiên quyết không cung cấp nước nhiễm mặn, lợ cho người dân.

Các nhà máy nước trên địa bàn tỉnh định kỳ kiểm tra, giám sát, kiểm nghiệm chất lượng nước trước và sau khi xử lý. Đồng thời, công khai kết quả kiểm tra chất lượng nước tại các công trình cấp nước, cam kết thực hiện nghiêm túc không cung cấp nước nhiễm mặn cho người dân...

Bài, ảnh: Cẩm Trúc