Nhân giống cây trồng nuôi cấy mô thành công

Không chùng bước trước khó khăn

Gặp nhau tại khu ứng dụng, anh hướng dẫn chúng tôi tham quan từ các phòng nghiên cứu đến khu nhà màng, khu vườn cây ứng dụng công nghệ sinh học. Nếu không miệt mài ở phòng kỹ thuật để nghiên cứu thì anh ra bờ trồng cây hoặc làm cỏ, bắt sâu như một nông dân thực thụ. Thành tựu hôm nay của khu ứng dụng mới giai đoạn 1 nhưng đã cho thấy cán bộ, kỹ sư ở đây nỗ lực vượt qua khó khăn và rất sáng tạo, trong đó kỹ sư Truyền là một điển hình.

Từ chuyên viên Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ (KH&CN) Bến Tre, anh Truyền xung phong về làm việc tại khu ứng dụng Cái Mơn trong điều kiện trụ sở mới xây được vài phòng. Lúc ấy, điện, nước chưa có, một mình, sẽ làm những gì, ở vị trí nào… anh Truyền tự sắp xếp. Anh bắt tay vào làm cỏ, trồng chuối và chuyển một số máy móc, thiết bị cũ ở trung tâm về tận dụng. Làm việc trong điều kiện thiếu thốn, nhưng anh không chán nản, mà còn xem đây là điều kiện, môi trường, cơ hội để thử thách tính đột phá, sáng tạo của bản thân. “Trong cái khó, ló cái khôn”, cấy mô phải cần một số lượng lớn đĩa chuyên dùng, nhưng lại thiếu, anh Truyền tận dụng các loại đĩa nhựa vẫn đạt hiệu quả cao.

Mỗi năm, anh Truyền định hướng một đề tài cấp cơ sở (dưới 100 triệu đồng). Nghiên cứu tới đâu, anh Truyền mới đầu tư kinh phí tới đó thay vì ngồi đợi có sẵn các loại dụng cụ mới xây dựng đề tài nghiên cứu. Nhờ vậy, hoạt động nghiên cứu công nghệ sinh học sớm có nhiều kết quả và kịp đưa vào ứng dụng để phục vụ nhu cầu phát triển sản xuất của người dân trong và ngoài tỉnh.

Đam mê sáng tạo

Qua 3 năm, anh Truyền đã đóng góp nhiều thành tựu nghiên cứu cho khu ứng dụng Cái Mơn nói riêng, KH&CN tỉnh nói chung. Điển hình là đề tài nhân giống cây chuối tiêu bằng phương pháp nuôi cấy mô, nhân giống hoa dã yên thảo, nuôi cấy mô và trồng thử nghiệm cây hoa chuông (xuất xứ Brazil), hay dự án chuyển giao công nghệ nuôi cấy mô hoa hồng môn… Giải pháp nhân giống bằng kỹ thuật nuôi cấy mô giúp nhà vườn giảm nhiều chi phí, thời gian và tăng thu nhập từ các loại cây trồng cho năng suất, chất lượng cao. Với đóng góp của anh Truyền, mỗi năm, khu ứng dụng Cái Mơn sản xuất và cung cấp cho thị trường bình quân 20 ngàn cây giống nuôi cấy mô các loại. Kế hoạch năm 2017, sẽ tiêu thụ trên 40 ngàn cây trong cả nước. Trong đó, thành công nhất là sản phẩm chuối cấy mô.

Thời gian nghiên cứu quy trình nhân giống là khoảng một năm. Tuy nhiên, để ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tế sản xuất có khi phải mất đến 3 năm hoặc hơn thế. Bởi, nếu ứng dụng va chạm thực tế có gặp trục trặc thì phải tiếp tục nghiên cứu cải tiến lần thứ hai, thứ ba hoặc “n lần” để có hiệu quả cao nhất. Anh Truyền minh chứng: “Trong nghiên cứu nhân giống chuối cấy mô, ban đầu hệ số nhân chồi là 15 lần, thời gian cấy 30 ngày thì khi cải tiến, từ 1 chồi đã nâng hệ số nhân chồi lên 30 lần, rút ngắn thời gian cấy xuống còn 18 ngày”.

Trong quá trình nghiên cứu, anh còn tính toán giải pháp giảm chi phí trong điều kiện ngân sách hạn chế mà yêu cầu tính hiệu quả phải cao hơn. Cụ thể, nếu sử dụng đúng các loại hóa chất phục vụ nghiên cứu thì tốn 1,5 triệu đồng/10g. Nhưng khi thử nghiệm thay thế bằng dung dịch tự chế là nước dừa thì chi phí giảm hơn 10 lần. 

Bà Võ Thị Thanh Hà - Phó giám đốc Sở KH&CN kiêm Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN nhận xét: “Truyền là người đầu tiên tình nguyện về khu ứng dụng Cái Mơn để bắt tay vào nghiên cứu từ con số 0. Có một số anh chị ở trung tâm khuyên Truyền khoan về đây vì em còn quá trẻ, sẽ chịu lắm thiệt thòi. Nhưng Truyền đã quyết tâm và cống hiến hết mình, không ngại gian khó. Truyền đã khẳng định được niềm yêu nghề, đam mê nghiên cứu, thậm chí lăn xả vào khó khăn để thử thách bản thân. Truyền xứng đáng là tấm gương viên chức trẻ giỏi toàn quốc”.