Nhộn nhịp làng nghề đan giỏ cọng dừa

Nghề đan giỏ cọng dừa xuất hiện ở Phước Long để chuẩn bị cho Tết Nguyên đán năm 1996. Người đầu tiên đưa nghề đan giỏ cọng dừa vào Phước Long là anh Nguyễn Văn Chiến ở ấp Long Thị. Ban đầu, khoảng 10 hộ tham gia sản xuất, đến nay có hơn 600 hộ. Năm 2015, Phước Long đưa vào thị trường 1,5 triệu giỏ cọng dừa. “Năm 2016, tại thời điểm này, xã đã sản xuất hơn 2 triệu giỏ. Công việc sản xuất bắt đầu từ tháng 3 đến giữa tháng 12 âm lịch hàng năm với hơn 1.200 người tham gia”, ông Nguyễn Văn Thắng - Trưởng Ban quản lý làng nghề của xã cho hay.

Từ tháng 9 đến tháng 12 là thời gian nhộn nhịp đan giỏ cọng dừa. Ông Lê Văn Hồng ở ấp Long Thị vừa đan giỏ vừa giới thiệu: “Mỗi cái giỏ làm ra phải qua khoảng 7 công đoạn (tạo khung, đan cọng dừa vào bốn bên của giỏ, đánh bính, quấn quai giỏ, đan đáy giỏ, hoàn thành khung đáy giỏ, tẩy trắng - ngâm thuốc trừ mọt, phun vecni). Gia đình tôi thường xuyên lãnh các công đoạn: đánh bính, quấn quai giỏ, đan đáy giỏ, hoàn thành khung đáy giỏ; mỗi ngày hoàn thành 1 bành (50 giỏ/bành). Tôi làm nghề này khoảng 15 năm, bây giờ cảm thấy yêu nghề. Qua đó, tay nghề ngày càng đi lên”.

Khung giỏ được tạo sẵn bằng tre, trúc. Thường mỗi người làm một công đoạn. Cứ 200g cọng dừa đan được 1 cái giỏ. Theo chị Trần Thị Bé Ngành Út ở ấp Long Thị, riêng công đoạn đan giỏ chị làm được 50 giỏ mỗi ngày; còn lại đa phần mỗi người đan khoảng 25 giỏ/ngày.

Đan giỏ cọng lá dừa ở xã Phước Long (Giồng Trôm). Ảnh: T. Long

Mỗi sản phẩm giỏ cọng dừa có sự kết hợp nguyên liệu của nhiều nơi: cọng dừa của Bến Tre, trúc tre của Trà Vinh, Đồng Tháp, Hậu Giang, dây nhựa của TP. Hồ Chí Minh… Hơn 3 năm trước, giá bán giỏ cọng dừa rớt thê thảm nhưng người dân Phước Long vẫn giữ lấy nghề này. “Phải nói là nghề đan giỏ cọng dừa ở Phước Long thật sự phát triển. Ban đầu, chúng tôi không nghĩ rằng Phước Long có đại lý thu mua vì chỉ có vài hộ đan giỏ. Nhưng hiện tại, xã có 15 đại lý lớn vừa sản xuất vừa thu mua giỏ, góp phần ổn định thu nhập cho người dân”, ông Trần Ngọc Liêm - Chủ tịch UBND xã cho biết.

Niềm vui đón mùa xuân về

Ban đầu, ai cũng nghĩ đan giỏ cọng dừa chỉ là kiếm tiền thêm trong giờ nhàn rỗi (ngồi xem truyền hình, hết giờ cho heo ăn, sau giờ đưa con đi học…) nhưng không ngờ bây giờ nghề này đem lại thu nhập khấm khá cho không ít gia đình ở Phước Long.

Đến làng nghề vào thời điểm trước tết, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh sản xuất, vận chuyển nhộn nhịp. Những chiếc giỏ được khéo léo xếp lồng vào nhau trông như những trái bí rợ “khủng” được vận chuyển đi khắp nơi bằng đường bộ và đường thủy. Còn ở các hộ sản xuất nhỏ lẻ, sau khi hoàn thành 1 bành giỏ, họ gánh “hai trái bí rợ” giao cho đại lý thu mua. Nhờ nghề đan giỏ cọng dừa mà nhiều hộ thoát nghèo và làm giàu. Điển hình trong số ấy là anh Thanh ở ấp Long Thạnh, đã thoát nghèo cách nay 2 năm. Trước đó, anh Thanh chạy xe honda ôm. Thấy không khá, anh chuyển sang sản xuất giỏ cọng dừa ở công đoạn tẩy trắng, ngâm thuốc chống mọt và phun vecni. Đến năm 2014, anh Thanh xin rút khỏi danh sách hộ nghèo, nhường ưu đãi cho hộ nghèo hơn mình.

Ông Lê Văn Hồng cho biết thêm: “Cũng nhờ tham gia sản xuất giỏ cọng dừa, dù chỉ là những công đoạn sau nhưng mỗi ngày gia đình tôi kiếm được ít nhất 50 ngàn đồng. Gia đình tôi đang phấn đấu để thoát nghèo”. Còn ông Đỗ Văn Sòng ở ấp Long Thạnh phấn khởi: “Năm 2015, gia đình tôi trúng đậm giỏ cọng dừa với giá bán gần 9.000 đồng/giỏ. Từ tháng 10 đến tháng 12 là cao điểm, mỗi tháng tôi bán khoảng 15.000 giỏ, chủ yếu ở Cà Mau, TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Chỉ riêng 4 tháng cận Tết Nguyên đán 2015, gia đình tôi kiếm lời ít nhất 100 triệu đồng. Hy vọng năm nay cũng như thế”. Được biết, trước đây, gia đình ông Sòng thuộc diện hộ nghèo. Năm 2006, ông bắt đầu làm nghề đan giỏ cọng dừa; những năm gần đây và hiện nay ông mở đại lý vừa thu mua vừa sản xuất.

Hiện nay, nhu cầu sử dụng giỏ cọng dừa tăng dần. Sản phẩm giỏ cọng dừa của đại lý Nguyễn Văn Thắng được khách hàng trong, ngoài tỉnh ưa chuộng. “Ngày 7-12-2016 vừa qua, một khách hàng ở TP. Hồ Chí Minh đặt tôi 35.000 giỏ, tôi không sản xuất kịp và hẹn năm sau. Cách nay 7 ngày, tôi vừa giao hết 30.000 giỏ cho một đại lý ở Quận 1, TP. Hồ Chí Minh tổng thu khoảng 200 triệu đồng” - ông Thắng không giấu được niềm vui đón mùa Xuân về.