Nhộn nhịp mứt dừa ngày Tết

Mỗi năm, cứ độ tháng 10 âm lịch, nhiều nơi trên địa bàn tỉnh lại bắt đầu sản xuất mứt dừa. Người làm công cũng vậy, thời điểm này họ trở lại với các công việc quen thuộc tại các lò mứt, như: lột vỏ dừa, cạy dừa, xắt sợi, sên mứt, cho vào bao bì… Hình ảnh người lao động tất bật cùng với âm thanh phát ra từ các lò sản xuất mứt dừa tạo nên một không khí nhộn nhịp và háo hức như thể Tết đã rất gần.

Ông Nguyễn Hy Vọng - chủ lò mứt Hy Vọng, xã An Hiệp (Châu Thành) cho biết, mùa mứt năm nay đang có bước khởi động khá phấn khởi. Ông nói: Năm nay, nguồn nguyên liệu dồi dào mặc dù giá cả không ổn định do bị chi phối của hoạt động xuất khẩu dừa trái. Cơ sở ông đang thực hiện đơn hàng đến 20 tấn mứt để cung cấp cho khách hàng ở Hà Nội. Khả năng, sản lượng mứt sản xuất năm nay tại cơ sở lên đến 50-60 tấn (tăng gấp rưỡi so năm trước). Giá thành phẩm chỉ dao động nhẹ, nên có thể duy trì và tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm.

Cũng như những lò làm mứt dừa khác, lò mứt Kim Thọ trên đường tỉnh 884, xã Tiên Thủy (Châu Thành) cũng đã hoạt động cách nay một tuần. Ông Nguyễn Văn Tưởng - chủ lò cho biết, giá dừa trái mua vào hiện trên 100.000 đồng/12 trái, giá mứt hiện tại cũng không chênh lệch nhiều so với năm qua, từ 45.000 đến 50.000 đồng/kg. Qua nghiên cứu thị trường mứt tại Hà Nội, Hải Phòng, thành phố Hồ Chí Minh, ông Tưởng nhận định: “Năm nay, sức mua đối với mặt hàng truyền thống này cũng khá lạc quan.”

Trước sự khởi động khá tốt, một số lò mứt tưởng gặp khó khăn năm qua, hiện cũng đã tiếp tục sản xuất.

Từ câu chuyện của những người làm mứt dừa

Trở lại với lò mứt Hy Vọng, ông chủ đã có gần 20 năm gắn bó với nghề làm mứt truyền thống. Ông kể, nghề làm mứt cũng lắm bạc bẽo. Tuy sản xuất nhưng chúng tôi không làm chủ được giá và sẽ nhận lãnh mọi rủi ro trên thương trường. Cá biệt, lắm khi hàng hóa không được bảo quản tốt, bị hư hỏng thì người sản xuất phải “lãnh hết”. Trước đây, chuyện các lò mứt sau khi đã giao hàng rồi bị “tước” mất tên tuổi, địa chỉ sản xuất hoặc bị “quỵt” luôn tiền là bình thường. Đó là rủi ro chung của những người sản xuất “tự bơi”, tự tìm bạn hàng mới, mở rộng thị trường cho chính mình mà thiếu sự hợp tác, hay liên kết thống nhất giữa các lò mứt trong tỉnh. Một số cơ sở sản xuất mứt dừa do lâm vào tình trạng túng quẫn đã dùng yếu tố giá cả để cạnh tranh. Đây là một trong những nguyên nhân khiến giá mứt trên thị trường không thống nhất, càng tạo điều kiện cho một số thương nhân lạm dụng để ép giá, gây thiệt thòi cho chính người sản xuất.

“Đó là câu chuyện của mùa làm mứt vừa qua. Còn mùa này thì đỡ rồi” - ông Vọng chia sẻ. “Đỡ hơn” vì chuyện định giá mứt ban đầu đã có sự “ngồi lại” thống nhất của một số lò mứt trong khu vực. Giá cả ổn định hơn, người sản xuất cũng yên tâm về đầu ra của sản phẩm, hạn chế những rủi ro trên thương trường, nhất là tình trạng ế hàng, bị ép giá.

Đôi điều suy nghĩ

Vài năm gần đây, ngoài các sản phẩm được chế biến từ dừa như kẹo, bánh, thạch dừa, cơm dừa nạo sấy, bột sữa dừa, dầu dừa…, mứt dừa của Bến Tre cũng đã xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Pháp, Mỹ, Úc, Canada. Chủ lò mứt Đại Nam, ở xã An Hiệp (Châu Thành) cho biết, từ năm 2009, cơ sở không chỉ tập trung sản xuất mứt dừa trong tháng trước Tết mà đã sản xuất quanh năm. Trung bình, cơ sở xuất khẩu 20 tấn mứt dừa mỗi tháng. Từ đó, tạo việc làm ổn định cho từ 30 đến 40 lao động, với mức thu nhập từ 1,5 triệu đồng/người/tháng trở lên. 

Cơ sở Đại Nam là một trong những cơ sở sản xuất mứt dừa truyền thống của tỉnh đang có nhiều đầu tư cải tiến theo hướng công nghiệp hóa. Trong sản xuất, cơ sở luôn chú trọng việc cải tiến từ khâu bào dừa, xắt dừa thành sợi đến đóng gói. Chị Dạ Thủy - chủ cơ sở cho biết, hợp đồng đặt hàng luôn tăng theo mỗi năm. Những năm qua, giá cả nguyên liệu dừa bất ổn, thậm chí có những tháng thiếu hụt nguyên liệu sản xuất, gây khó khăn cho cơ sở trong vấn đề đảm bảo nguồn hàng cung ứng theo hợp đồng. Đó là chưa kể có những tháng cơ sở phải hoạt động cầm chừng. Để có thể cạnh tranh tốt, cơ sở Đại Nam đã không ngừng nâng cao chất lượng mứt và cải tiến mẫu mã theo hướng đa dạng và thu hút hơn. Chị Thủy cho biết, cơ sở sẽ đầu tư xây dựng hệ thống máy móc hiện đại hơn, hạn chế các khâu sản xuất bằng thủ công theo kiểu truyền thống để vừa giảm chi phí sản xuất, vừa đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Đặc biệt, sên mứt là công đoạn cuối cùng, trực tiếp ra sản phẩm. Do vậy, chị cho biết sẽ chú trọng đầu tư để hoàn thiện công đoạn này.

Tuy nhiên, để các lò mứt dừa truyền thống trên địa bàn thực hiện được ý tưởng này và có thể khắc phục được những rủi ro nêu trên, cũng như việc tìm ra giải pháp thống nhất, bình ổn giá cả, đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào… cần có sự hỗ trợ đắc lực của các ngành chức năng. Về lâu dài, mứt dừa không chỉ được sản xuất trong thời gian ngắn để phục vụ Tết mà trở thành loại bánh kẹo được dùng thường xuyên trong năm và được nhiều nước trên thế giới ưa chuộng. Hiệu quả sản xuất sẽ tạo việc làm, thu nhập ổn định cho hàng ngàn lao động và góp phần phát triển kinh tế đáng kể cho địa phương. Vậy, nên chăng việc thành lập tổ, nhóm hợp tác cho các lò mứt dừa trên địa bàn để có thể đảm bảo tối đa quyền lợi cho người sản xuất và cho sự tồn tại, phát triển của nghề làm mứt dừa truyền thống?!