Phát huy hiệu quả công trình ngăn mặn, trữ ngọt

Đập Tân Thông xã Thanh Tân đưa vào sử dụng giúp ngăn mặn, trữ ngọt.

Người dân phấn khởi

Ngay trong giai đoạn bước vào cao điểm mùa khô, dự báo độ mặn đang lên, trên địa bàn xã Thanh Tân (Mỏ Cày Bắc) không còn hình ảnh người dân vận chuyển từng can nước ngọt để dự trữ hay phải cuống cuồng tìm nguồn nước giải cứu vườn cây trái như mùa khô những năm trước.

Được hỏi về công tác chuẩn bị phòng chống hạn mặn mùa khô năm nay, ông Lê Văn Đời - nông dân ấp Tân Thông 2, xã Thanh Tân phấn khởi cho biết: “Mùa mặn mấy năm trước, không có con rạch trữ nước, phải chờ đổi nước ngọt xài, không có nguồn nước phục vụ sản xuất. Giờ có đập Tân Thông rất là thuận tiện cho dân, tôi rất an tâm. Cảm ơn tất cả các cấp chính quyền đã quan tâm hỗ trợ xây dựng hoàn thành đập ngăn mặn”.

Cách đây 2 tháng, chính quyền xã Thanh Tân và ngành chức năng huyện Mỏ Cày Bắc đã hoàn thành công trình đập ngăn mặn Tân Thông, xã Thanh Tân (đắp ngang con rạch Tân Thông), với kinh phí 1,5 tỷ đồng. Trong đó, nguồn huy động trong dân trên 500 triệu đồng. Khi đập đưa vào sử dụng giúp bảo vệ kịp thời nguồn nước ngọt trong rạch, với chiều dài 2km. Lượng nước trữ lại bên trong rạch khoảng 140 - 150 ngàn m³ có thể phục vụ 300ha đất sản xuất nông nghiệp cho ấp Tân Thông 2, Tân Thông 3, Tân Thông 4.

Theo ông Lê Văn Đời, đập ngăn mặn hoàn thành đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ 100% cho nhà vườn. Với nguồn nước này, mùa mặn năm nay ông có thể tưới, bón phân cho 6 ngàn m² vườn dừa.

Chung niềm vui với người dân trong xã, ông Kim Thành Vĩnh - cán bộ hưu trí, ngụ ấp Tân Thông 2, xã Thanh Tân cho hay: “Chủ trương đắp đập ngăn mặn, trữ ngọt rất đúng, hợp tình, hợp lý, có lợi cho người dân. Thấy được lợi ích chung nên khi lấy ý kiến, vận động nguồn lực trong dân xây đập thì mọi người đều đồng tình”. Gia đình ông Vĩnh không có đất nông nghiệp, chỉ có trên 350m² nền nhà nhưng nhiệt tình đóng góp tiền để chung tay với chính quyền xây dựng đập ngăn mặn. Không riêng ông Vĩnh mà hầu hết người dân rất phấn khởi, tự nguyện góp vốn đối ứng xây dựng công trình.

Bí thư Chi bộ - Trưởng ấp Tân Thông 2 Mai Hữu Sinh cho biết: Ấp có gần 300 hộ dân. Khi triển khai lấy ý kiến, vận động kinh phí trong dân để làm công trình ngăn mặn, bà con rất ủng hộ. Trung bình mỗi gia đình cứ 1 ngàn m² đất nông nghiệp thì đóng 320 ngàn đồng. Hộ đóng nhiều nhất gần 4 triệu đồng nhưng người dân rất vui vẻ. Cùng lúc xã hoàn thành đập Tân Thông, đơn vị cấp nước trên địa bàn tỉnh đã đồng bộ phủ khắp nguồn nước máy phục vụ sinh hoạt cho người dân. Giờ đây, người dân trong xã phấn khởi, an tâm cải tạo vườn cây ăn trái.

Đảm bảo nguồn nước

Trải qua những thiệt hại nặng nề từ đợt hạn mặn lịch sử của mùa khô 2015-2016, huyện Mỏ Cày Bắc đã xây dựng kịch bản, chủ động các giải pháp ứng phó với từng diễn biến độ mặn xâm nhập. Từ cuối năm 2022, UBND huyện đã ban hành Kế hoạch số 2595/KH-UBND ngày 22-11-2022 phòng chống, ứng phó xâm nhập mặn mùa khô năm 2022-2023 trên địa bàn huyện. 13/13 xã trong huyện đều xây dựng kế hoạch chủ động ứng phó. Trong đó, có những giải pháp công trình và phi công trình. Huyện đã chỉ đạo các xã đóng tất cả cống trên 21 tuyến đê bao, bờ bao trên địa bàn để chủ động phòng chống mặn, trữ ngọt cho người dân sản xuất và sinh hoạt. Diện tích bảo vệ khoảng 3.345ha.

Theo đánh giá, các giải pháp công trình ứng phó với hạn mặn ở huyện rất thành công. Mô hình ngăn mặn, trữ ngọt xã Thanh Tân là minh chứng rõ nét. Huyện cũng đã xây dựng đập tạm ngăn mặn Bến Bè, xã Hưng Khánh Trung A phục vụ cho xã Hưng Khánh Trung A và một phần xã Vĩnh Hòa (Chợ Lách); phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh vận hành tốt việc đóng mở cống Bà Chơn (xã Tân Thành Bình), cống Giồng Keo (xã Tân Bình, Tân Thanh Tây) và thả phao tạm đóng cửa cống Bưng Cát (xã Tân Bình).

Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỏ Cày Bắc Mai Văn Cang cho biết: Đến thời điểm này, công tác vận hành các công trình cũng được đơn vị chuyên môn chỉ đạo phù hợp với diễn biến tình hình thực tế nhằm phát huy tối đa hiệu quả các công trình hiện có. Hệ thống cống được duy tu, sửa chữa, nâng cấp đảm bảo không rò rỉ nước mặn khi mặn xâm nhập trên sông.

Ngoài những công trình, dự án phòng chống xâm nhập mặn đã, đang và sắp được triển khai, huyện còn chủ động xây dựng kịch bản mang tính thích ứng lâu dài với hạn, mặn theo từng thời điểm khác nhau. Trong đó, ưu tiên cho giải pháp khống chế mặn, tăng năng lực trữ ngọt để ứng phó với xu thế hạn mặn mùa khô đang có những biểu hiện gay gắt, khó lường hơn theo từng năm. Cùng với sự nỗ lực của các cấp chính quyền trong huyện, qua hạn mặn năm 2015-2016 và 2019-2020, người dân trong huyện đã có nhận thức đắp bờ bao cục bộ, trữ nước ngọt trong lu, cống, ao hồ, túi mủ… đủ nước ngọt phục vụ trong đợt hạn mặn năm nay.

Phan Hân