Quốc hội thông qua Luật Di sản văn hóa (sửa đổi)

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi).

Trước đó, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận cho ý kiến lần đầu. Và tại kỳ họp thứ 8, ngày 23-10-2024, Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi).

Tại phiên họp, đã có 17 vị ĐBQH phát biểu, 1 vị ĐBQHtranh luận. Về cơ bản, ý kiến của các vị ĐBQH đều đồng tình với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý; đồng thời tham gia một số ý kiến cụ thể để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật.

Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu, thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (cơ quan chủ trì soạn thảo) và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Ngày 21-11-2024, Chính phủ đã có văn bản số 801/CP-KGVX thống nhất với Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Luật Di sản văn hóa và dự thảo Luật.

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) được thông qua gồm 9 chương, 95 điều,  đã bám sát các mục tiêu, quan điểm, chính sách lớn được Quốc hội thông qua, thể chế hóa chủ trương của Đảng, khắc phục những bất cập, hạn chế trong quá trình thực hiện Luật Di sản văn hóa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. So với Luật hiện hành, Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) có những điểm mới như sau:

(1) Quy định cụ thể việc xác lập di sản văn hóa theo từng loại hình sở hữu toàn dân, sở hữu chung, sở hữu riêng phù hợp với Bộ luật Dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan;

(2) Quy định chính sách của Nhà nước trong hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước cho các hoạt động có tính đặc thù; đào tạo, bồi dưỡng nhân lực tham gia quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa;

(3) Hoàn thiện các hành vi bị nghiêm cấm để bảo đảm chính xác, đầy đủ hơn, làm cơ sở cho việc hướng dẫn thực hiện, kiểm tra, xử lý vi phạm trong bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa;

(4) Xác định cụ thể các trường hợp điều chỉnh ranh giới khu vực bảo vệ I, khu vực bảo vệ II của di tích, khu vực di sản thế giới và vùng đệm của di sản thế giới; quy định nguyên tắc và thẩm quyền thực hiện điều chỉnh ranh giới các khu vực bảo vệ để bảo đảm tính khả thi khi áp dụng trên thực tiễn;

(5) Quy định cụ thể việc sửa chữa, cải tạo, xây dựng công trình, nhà ở riêng lẻ trong và ngoài khu vực bảo vệ di tích;

(6) Quy định về quản lý di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, xử lý di vật, cổ vật được phát hiện, giao nộp;

(7) Bổ sung Quỹ bảo tồn di sản văn hóa;

(8) Quy định bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu;

(9) Bổ sung quy định nhằm hỗ trợ sự phát triển của hệ thống bảo tàng.

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.

                                                                                       Ý Nhiên