Quốc hội thông qua Luật Địa chất và Khoáng sản

 Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Địa chất và Khoáng sản.

Luật ĐC&KS được thông qua gồm 12 chương, 111 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.

Luật Địa chất và Khoáng sản quy định việc điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS; bảo vệ tài nguyên địa chất (ĐC), khoáng sản (KS) chưa khai thác; hoạt động KS; thu hồi KS; chế biến KS; tài chính về địa chất, KS và đấu giá quyền khai thác KS; quản lý nhà nước về địa chất, KS trong phạm vi đất liền, hải đảo, nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Các trường hợp sau đây không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này: dầu khí; các loại nước thiên nhiên không phải là nước khoáng thiên nhiên, nước nóng thiên nhiên; hoạt động chế biến KS không gắn với dự án đầu tư khai thác KS để được cấp giấy phép khai thác KS hoặc giấy phép khai thác tận thu KS.

Chính sách của Nhà nước về địa chất, KS là: Nhà nước có chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về địa chất, KS để bảo đảm tài nguyên địa chất, KS được bảo vệ, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả phát triển bền vững kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước; đẩy mạnh việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong hoạt động KS, chế biến KS.

Nhà nước đầu tư và tổ chức thực hiện điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS theo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch điều tra cơ bản địa chất, KS; đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học, ứng dụng, phát triển công nghệ trong công tác điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS.

Nhà nước đầu tư và tổ chức thực hiện thăm dò KS chiến lược, quan trọng và một số KS có giá trị kinh tế cao, nhu cầu sử dụng lớn; quyết định việc không đấu giá quyền khai thác KS đối với một số khu vực có KS chiến lược, quan trọng; cho phép thăm dò, khai thác KS chiến lược, quan trọng theo thỏa thuận quy định trong hiệp định liên Chính phủ.

Nhà nước ưu tiên bố trí ngân sách và có chính sách thu hút nguồn lực đầu tư cho công tác điều tra cơ bản địa chất, KS, tập trung điều tra, đánh giá các KS chiến lược, quan trọng theo quy hoạch, kế hoạch.

Nhà nước có chính sách dự trữ KS, xuất khẩu, nhập khẩu KS trong từng thời kỳ phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững kinh tế - xã hội trên nguyên tắc ưu tiên bảo đảm nguồn nguyên liệu cho sản xuất trong nước. Dữ liệu địa chất, KS phải được xây dựng đồng bộ, quản lý tập trung, thống nhất và được khai thác, sử dụng có hiệu quả.

Nhà nước khuyến khích hợp tác và hỗ trợ quốc tế cho công tác quản lý nhà nước, đào tạo nguồn nhân lực về địa chất, KS; chia sẻ, sử dụng dữ liệu địa chất, KS; đầu tư thăm dò KS và khai thác KS; khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong quản lý, bảo vệ, thăm dò, khai thác, thu hồi KS.

Nhà nước bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, tổ chức, cá nhân và người dân tại địa phương nơi có tài nguyên địa chất, KS được khai thác, sử dụng trên cơ sở điều tiết nguồn thu từ hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên địa chất, KS.

Quyền lợi của địa phương, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân nơi có tài nguyên địa chất, KS được khai thác bao gồm: được Nhà nước điều tiết khoản thu từ hoạt động khai thác KS để hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước; tham gia góp ý về biện pháp bảo đảm an toàn lao động, an ninh trật tự và bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên; được ưu tiên sử dụng lao động địa phương vào khai thác KS và các dịch vụ có liên quan; yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về địa chất, KS cung cấp địa chỉ thư điện tử, số điện thoại hoặc địa chỉ tiếp nhận, trả lời phản ánh, kiến nghị trong việc bảo vệ tài nguyên địa chất, KS và góp ý, đề xuất hoàn thiện quy định của pháp luật về địa chất, KS.

Căn cứ tình hình hoạt động KS trên địa bàn, HĐND cấp tỉnh quyết định việc ban hành quy định về trách nhiệm đóng góp kinh phí của tổ chức, cá nhân khai thác KS để đầu tư nâng cấp, duy tu, xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình bảo vệ môi trường trên địa bàn.

Trách nhiệm của địa phương, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân nơi có tài nguyên địa chất, KS được khai thác là: Tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS và hoạt động KS theo quy định của pháp luật; Tham gia bảo vệ tài nguyên địa chất, KS chưa khai thác; giám sát hoạt động KS; Kịp thời phản ánh với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật đối với tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép thăm dò KS, giấy phép khai thác KS khi phát hiện thấy dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Luật quy định nghiêm cấm những hành vi sau đây: Lợi dụng điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS, hoạt động KS để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư. Lợi dụng điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS, thăm dò KS để khai thác tài nguyên địa chất, KS.

Thực hiện điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS, hoạt động KS khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, cấp giấy phép hoặc chấp thuận bằng văn bản. Cản trở trái pháp luật công tác điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về KS, hoạt động KS. Cố ý hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng mẫu vật địa chất, KS có giá trị, quý hiếm. Kinh doanh KS không có nguồn gốc hợp pháp.

Ý Nhiên