Syria đang chuẩn bị cho một hội nghị quốc gia quan trọng trong tuần này, quy tụ đại diện từ các tổ chức chính trị và tầng lớp xã hội đa dạng để định hình tương lai dưới chính quyền mới do phe đối lập lãnh đạo.
Thủ lĩnh lực lượng Hayat Tahrir al-Sham (HTS) tại Syria Ahmad Al-Shara. Ảnh: IRNA/TTXVN
Thông báo về hội nghị được đưa ra sau các tuyên bố của nhà lãnh đạo trên thực tế của Syria, ông ahmad Al Shara, thủ lĩnh nhóm đối lập Hayat Tahrir Al Sham (HTS), người mà hôm 29-12-2024 cho biết các cuộc bầu cử ở Syria có thể mất tới bốn năm, trong khi việc soạn thảo Hiến pháp mới có thể mất ba năm.
Ông Mohammad Khaled, đại diện về các vấn đề chính trị của chính quyền mới do HTS lãnh đạo, nói với tờ The National rằng hội nghị đối thoại quốc gia sẽ được tổ chức tại Damascus vào ngày 4 và 5-1 tới.
Theo ông Khaled, hội nghị sẽ có sự tham gia của hơn 1.000 đại biểu đến từ mọi tỉnh, thành phố của Syria đại diện cho các đảng phái chính trị trên toàn quốc.
Truyền thông địa phương đưa tin rằng 1.200 người Syria sẽ tham dự sự kiện với tư cách cá nhân thay vì là đại diện của bất kỳ tổ chức chính trị nào. Ngoài ra, 70 đến 100 cá nhân từ mỗi tỉnh, đại diện cho tất cả các tầng lớp xã hội, bao gồm phụ nữ và thanh niên, sẽ được mời tham gia.
Hội nghị có thể là cuộc tụ họp toàn quốc đầu tiên của các nhóm chính trị và giáo phái khác nhau của Syria sau 13 năm nội chiến. Nó cũng sẽ đóng vai trò là một bài kiểm tra quan trọng xem liệu chính quyền mới có thể thực hiện lời hứa đoàn kết đất nước trong kỷ nguyên hậu al-Assad hay không.
Ông Khaled cho biết những người tham gia hội nghị sẽ thảo luận về "một loạt các quyết định liên quan đến giai đoạn chuyển tiếp trong ba đến bốn năm tới", chẳng hạn như thành lập một ủy ban hiến pháp, soạn thảo một tuyên bố hiến pháp và đưa ra trưng cầu dân ý.
HTS được thành lập chủ yếu từ các nhóm thuộc tổ chức cực đoan Jabhat Al Nusra, vốn có liên hệ với Al Qaeda và bị nhiều quốc gia trên thế giới liệt vào danh sách tổ chức khủng bố. HTS đã cắt đứt quan hệ với Al Qaeda vào năm 2016 và tái định vị mình thành Hayat Tahrir Al Sham sau một cuộc thanh trừng do lãnh đạo của nhóm, ông Al Shara, trước đây được biết đến với tên gọi Abu Mohammed Al Jawlani, thực hiện.
Truyền thông địa phương cho biết ủy ban trù bị cho hội nghị sẽ sớm được công bố. Thư mời sẽ được gửi đi trong thời gian ngắn, với một nỗ lực đặc biệt để kêu gọi cả những người Syria ở nước ngoài, các chính trị gia, đại diện xã hội dân sự, chuyên gia và nhà hoạt động nhân quyền, được mời với tư cách cá nhân.
Các nhà tổ chức hy vọng hội nghị sẽ đưa ra một loạt các quyết định quan trọng để xác định bản sắc tương lai của Syria. Trong số này có việc giải tán Đảng Baath, đảng của Tổng thống bị lật đổ al-Assad và tái lập Quốc hội, ngoài việc tái thiết tất cả các lực lượng quân sự và an ninh.
Một kết quả dự kiến khác là thành lập một ủy ban gồm các chuyên gia để soạn thảo Hiến pháp mới của đất nước. Ủy ban này sẽ đảm bảo rằng sự đa dạng phong phú của Syria được xem xét. Một cơ quan cố vấn có thể được thành lập để hỗ trợ một tổng thống lâm thời và hỗ trợ cơ quan hành pháp trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình.
Hội nghị được công bố cùng với một loạt các bổ nhiệm mới cho chính phủ lâm thời, mới nhất là việc bổ nhiệm bà Maysaa Sabine vào vai trò người đứng đầu ngân hàng trung ương. Bà Sabine trước đây là Phó Cchủ tịch ngân hàng dưới chính quyền cũ và sẽ là người phụ nữ đầu tiên đứng đầu tổ chức này trong hơn 70 năm lịch sử của ngân hàng trung ương.
Liên hợp quốc và nhiều quốc gia bao gồm cả Mỹ đã liệt HTS là một tổ chức khủng bố. Ông Al Shara trước đây đã tham gia vào một cuộc nổi dậy ở Iraq chống lại Mỹ với tư cách là thành viên của một nhóm mà sau này trở thành ISIS. Sau đó, ông lãnh đạo chi nhánh Al Qaeda ở Syria vào năm 2011, trong những năm đầu của cuộc nội chiến. Bất chấp điều này, các quan chức phương Tây và khu vực đã tham gia với ban lãnh đạo mới, đánh giá kế hoạch và cam kết của họ.
Truyền thông địa phương đưa tin rằng một phái đoàn cấp cao của Ukraine đã đến thăm Damascus hôm 30-12-2024 để gặp ông Al Shara. Điều này theo sau chỉ đạo gần đây của Tổng thống Ukraine Zelenskyy cho Bộ Ngoại giao của ông để thiết lập liên lạc với chính quyền mới của Syria.
Ngoại trưởng Kuwait Abdullah Ali Al Yahya cũng đã đến thăm Damascus cùng ngày 30-12-2024 cùng với Jassim Mohammed Al Badawi, Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh, Bộ Ngoại giao Kuwait cho biết
Điều này diễn ra sau chuyến thăm một ngày trước đó của Thứ trưởng Ngoại giao Azerbaijan Yalchin Rafiyev, người đã gặp ông Assad Hassan Al Shibani, Ngoại trưởng của chính phủ chuyển tiếp Syria. Ông Rafiyev đề nghị sự hỗ trợ của Azerbaijan cho các nỗ lực tái thiết của Syria.