Tập trung nâng cao chất lượng hoạt động của hợp tác xã

Thu hoạch nghêu ở Hợp tác xã thủy sản An Thủy (Ba Tri). Ảnh: C. Trúc

Doanh thu hợp tác xã tăng

Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nguyễn Thanh Phương cho biết: Năm 2023, có 4 HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp giải thể; thành lập mới 15 HTX, với 1.372 thành viên tham gia, tổng vốn điều lệ đăng ký 4,967 tỷ đồng. Thành lập mới Liên hiệp HTX dừa hữu cơ Thạnh Phú, với 7 thành viên, vốn điều lệ ban đầu 200 triệu đồng. 11 HTX ngừng hoạt động, không còn khả năng củng cố chờ làm thủ tục giải thể. 8 HTX đã ngừng hoạt động nhưng không giải thể được do còn nợ thuế, với tổng số tiền nợ thuế 6,095 tỷ đồng. Số thực tế đang hoạt động 171 HTX. Doanh thu năm 2023 của 156 HTX (15 HTX mới thành lập chưa có doanh thu) ước đạt khoảng 303,264 tỷ đồng (tăng 126.401 triệu đồng so với cùng kỳ năm 2022), bình quân 1 HTX đạt khoảng 1,944 tỷ đồng. 1 HTX lãi bình quân 94 triệu đồng. Thu nhập bình quân của thành viên, người lao động dao động từ 6 - 6,5 triệu đồng/người/tháng.

Tổng số thành viên tham gia HTX là 49.674 người, trong đó số thành viên mới do thành lập mới HTX là 1.372 thành viên; số thành viên mới do HTX kết nạp mới là 2.472 thành viên. Số thành viên ra khỏi HTX là 151 thành viên (do giải thể HTX). Tổng số lao động làm việc thường xuyên trong HTX năm 2023 là 3.175 người, trong đó: Lĩnh vực nông nghiệp 1.193 người, lĩnh vực thủy sản 330 người, lĩnh vực thương mại dịch vụ 64 người, lĩnh vực công nghiệp tiểu thủ công nghiệp 67 người, lĩnh vực giao thông vận tải 1.421 người, lĩnh vực quỹ tín dụng nhân dân 97 người, lĩnh vực tài nguyên môi trường 3 người.

Tổng số người tham gia bộ máy quản lý HTX là 895 người (gồm: Chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc, phó giám đốc, trưởng ban kiểm soát, kế toán trưởng). Trong đó, số người trong bộ máy quản lý HTX có trình độ cao đẳng, đại học trở lên 240 người, chiếm tỷ lệ 26,8%/tổng số người tham gia bộ máy quản lý HTX, so với mục tiêu kế hoạch năm 2023 đạt 93,75% (kế hoạch 256 người). Số người trong bộ máy quản lý HTX có trình độ sơ cấp, trung cấp 366 người, chiếm tỷ lệ 40,89%/tổng số người tham gia bộ máy quản lý HTX, so với mục tiêu kế hoạch năm 2023 đạt 118,83% (kế hoạch 308 người). Số còn lại chưa qua đào tạo 274 người, chiếm tỷ lệ 30,61%/tổng số người tham gia bộ máy quản lý HTX, so với mục tiêu kế hoạch năm 2023 đạt 84,82% (kế hoạch 323 người).

Nâng cao hiệu quả hoạt động của hợp tác xã

Theo Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nguyễn Thanh Phương, năm 2023 và đến thời điểm hiện tại, còn 4 vấn đề làm ảnh hưởng đến hoạt động và làm chậm sự phát triển của HTX là: Người dân vẫn còn tâm lý e ngại tham gia HTX. HTX lĩnh vực nông nghiệp chiếm số lượng lớn trong tổng số HTX, nhưng đa phần các HTX trong lĩnh vực này có quy mô nhỏ, năng lực của Hội đồng quản trị còn hạn chế, liên kết tổ chức sản xuất còn rời rạc, chưa ổn định. Công tác quản lý nhà nước cấp xã về kinh tế tập thể (KTTT), HTX còn bất cập, thiếu chặt chẽ. Nhiều nơi chính quyền chưa quan tâm hỗ trợ củng cố, nâng chất HTX hoạt động yếu kém, chậm giải thể HTX ngừng hoạt động kéo dài. Chính sách hỗ trợ HTX còn phân tán, thiếu tập trung. Một số địa phương chưa quan tâm, phối hợp chỉ đạo trong việc thực hiện giai đoạn 2 về hoàn thiện 5 HTX kiểu mới hiệu quả theo Kế hoạch số 5435/KH-UBND ngày 9-9-2021 của UBND tỉnh và xây dựng 9 HTX nông nghiệp hiệu quả toàn diện cấp huyện giai đoạn 2022 - 2025 trên địa bàn tỉnh, nên tiến độ thực hiện còn chậm so với kế hoạch của UBND tỉnh.

Phát biểu tại buổi làm việc của Thường trực Tỉnh ủy với Liên minh HTX tỉnh mới đây, ý kiến của đại biểu cho rằng, các HTX khó tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng nguyên nhân do không đáp ứng điều kiện vay. HTX chưa xây dựng được phương án kinh doanh, trong khi đó không có tài sản để đảm bảo khi vay vốn ngân hàng. Tính minh bạch là một trong những vấn đề khá quan trọng để thu hút thành viên tham gia HTX. Một số HTX có thuê giám đốc, chủ tịch Hội đồng quản trị nhưng năng lực còn hạn chế, thiếu các kỹ năng cơ bản, điều hành hoạt động HTX không hiệu quả...

Quyền Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Thị Hoàng Yến cho rằng, thời gian gần đây, nhận thức của cấp ủy, chính quyền, tổ chức, cá nhân, cán bộ, đảng viên, nhân dân về KTTT, HTX, tổ hợp tác (THT) có nâng lên. Liên minh HTX tỉnh có nhiều nỗ lực trong triển khai thực hiện Luật HTX, Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh về phát triển THT, HTX. Tuy nhiên, bức tranh hoạt động của THT, HTX chưa như mong muốn. Thời gian tới, tỉnh cần có giải pháp thiết thực để các THT, HTX hoạt động hiệu quả.

Tỉnh xác định KTTT, kinh tế hợp tác đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Tỉnh đã ban hành nghị quyết, đề án, kế hoạch phát triển THT, HTX. Thực tế, hoạt động THT, HTX chưa thật sự là nòng cốt để dẫn dắt nền kinh tế của tỉnh. Hiện vẫn chưa tìm được mô hình, giải pháp nâng cao hoạt động của KTTT, HTX tương xứng để khai thác tiềm năng, lợi thế, đóng góp vào phát triển kinh tế của tỉnh trên lĩnh vực nông nghiệp.

Quyền Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Thị Hoàng Yến đề nghị, Ban cán sự đảng UBND tỉnh củng cố lại Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX tỉnh. Ban Chỉ đạo xem xét lại quy chế hoạt động, phân công phần việc cụ thể, rõ ràng cho từng thành viên. Tránh việc thành lập nhiều ban, nhiều thành phần nhưng hoạt động không hiệu quả.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để thay đổi nhận thức của người dân về KTTT, sự cần thiết phải tham gia THT, HTX trong giai đoạn hiện nay. Nâng cao tính tự nguyện của thành viên khi tham gia HTX; vốn điều lệ HTX phải tương xứng. Tập trung thành lập THT, HTX ở các lĩnh vực có thế mạnh gắn với vùng nguyên liệu thực hiện các chuỗi giá trị sản phẩm. Phát triển HTX chú trọng chất lượng hoạt động, không chạy theo hình thức. HTX hoạt động yếu kém, xem xét sáp nhập hoặc giải thể. HTX hoạt động gắn với du lịch sinh thái là hướng đi đúng, cần quan tâm số lượng và chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. 

UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện kiểm tra việc tổ chức đại hội thường niên của HTX. Đây là cơ sở quan trọng để chia sẻ thông tin, nắm bắt năng lực hoạt động của HTX để kịp thời củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của HTX.

Trần Quốc