Thổn thức, tự hào cuộc hành trình theo dấu tích Đường Hồ Chí Minh trên biển

Tối ngày 4-10-2011, chuyến “Hành trình theo dấu tích Đường Hồ Chí Minh trên biển - Học kỳ trên biển” (xin gọi chung là chuyến Hành trình) do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp với Quân chủng Hải quân Việt Nam đã có những hoạt động đầu tiên. Tại hội trường Trường Đại học Hàng Hải, 148 đại biểu tham dự chuyến Hành trình đã có buổi giao lưu, gặp gỡ đầy xúc động và ý nghĩa trong chương trình “50 năm - Một hành trình huyền thoại” với hơn 300 bạn đoàn viên, sinh viên của các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn TP. Hải Phòng. Đặc biệt, các đại biểu còn được nghe những câu chuyện lịch sử vẻ vang của Đoàn tàu không số từ chính các nhân chứng sống - nguyên là chiến sĩ Hải quân tham gia Đoàn tàu không số năm xưa. Được biết, đây là một trong những hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện “Ngày hội tuổi trẻ Hải Phòng vì biển, hải đảo quê hương”.

Những giai điệu hùng tráng nhưng không kém phần mượt mà, tha thiết của các ca khúc như: Khúc quân ca Trường Sa, Chiều trên bến cảng, Gửi em ở cuối sông Hồng... do các chiến sĩ Hải quân và các bạn sinh viên Trường Đại học Hàng hải biểu diễn đã làm “nóng” không khí buổi giao lưu. Mở đầu là cuộc trò chuyện với ba vị khách mời xen lẫn phóng sự ngắn “Thăm lại chiến trường xưa” (Đài Truyền hình Việt Nam) với những hình ảnh xúc động về các chiến sĩ Hải quân của tàu mang bí số 235 như một món quà gặp mặt của chương trình dành tặng đại biểu. Trong quân phục màu trắng hải quân, những người lính của Đoàn tàu không số năm xưa nay tóc đã bạc, nụ cười móm mém nhưng trí nhớ còn rất minh mẫn. Từng sự kiện, từng số hàng của những chuyến tàu chở vũ khí chi viện cho miền Nam lần lượt được họ kể lại. Có lúc, hội trường lặng đi khi nghe nhân chứng kể lần bị địch phục kích, dù bị thương nhưng không rời vị trí chiến đấu. Và khi không thể bảo vệ tàu, họ tìm cách cho nổ để tránh rơi vào tay địch. Bác Lưu Lanh - Phó Chủ tịch Hội Truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển kể: Sau Đồng Khởi, phong trào đấu tranh cách mạng ở miền Nam diễn ra sôi nổi nhưng lại gặp trở ngại lớn là thiếu vũ khí. Thực hiện Chỉ thị của Trung ương Đảng và Bộ Quốc phòng, ngày 23-10-1961, Bộ đội Hải quân Việt Nam quyết định thành lập Đoàn 759 (tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân ngày nay) để vận chuyển hàng hóa, vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam với mật hiệu “Đoàn tàu không số”. Suốt chiều dài lịch sử, Đường Hồ Chí Minh trên biển cùng với Đường Hồ Chí Minh trên dãy Trường Sơn là hai “huyết mạch” chủ yếu bảo đảm hậu cần chiến lược, chiến dịch cho quân dân ta ở miền Nam đánh giặc. Điều làm nên huyền thoại của Đường Hồ Chí Minh trên biển chính là bí mật của Đoàn tàu không số. Bác Lanh cho biết thêm, tất cả hành động, công việc trên Đoàn tàu không số đều được thực hiện với mục đích giữ bí mật. Đến vùng biển nào, của quốc gia nào là tàu được cải dạng theo hình thức và số hiệu của nơi đó. Chính vì thế mà không phải tàu “không có số” mà do có quá nhiều số nên gọi là “Đoàn tàu không số”. Ngay cả chuyện cưới xin của các chiến sĩ hải quân trên tàu cũng phải được sự đồng ý của Ban chỉ huy. Có một kỷ niệm vui là bác Lanh cũng nhận được quyết định cho phép cưới bác gái từ Ban chỉ huy. Tờ quyết định này được vợ chồng bác Lanh cất giữ cẩn thận, là một trong những kỷ vật giá trị của gia đình.

Tại buổi giao lưu, quí đại biểu và các bạn trẻ còn được nghe về chuyến tàu Tàu 235 và trận đánh bi hùng dưới sự chỉ huy của Thuyền trưởng Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Phan Vinh - ngày 1-3-1968 tại bến Hòn Hèo (tỉnh Khánh Hòa). Bác Nguyễn Văn Phong (đã 71 tuổi, hiện sống tại TP. Hải Phòng), là một trong những thủy thủ, pháo thủ trên tàu đó do Trung úy Nguyễn Phan Vinh làm thuyền trưởng. Bác Phong nhớ lại, vào đầu tháng 2 - 1968, tàu xuất phát từ Vịnh Hạ Long với 20 người. Dù giả dạng tàu đánh cá nước ngoài, đi lòng vòng, nhưng Tàu 235 vẫn nằm trong tầm ngắm của địch. Rạng sáng ngày 1-3-1968, sau khi cắt đuôi theo dõi của máy bay, tàu chiến địch, Tàu 235 tăng tốc nhắm thẳng Hòn Hèo (Nha Trang, Khánh Hòa) rồi thả các kiện vũ khí xuống biển như quy ước. Đang tìm cách dìm một số kiện vũ khí nổi trên mặt biển thì bất ngờ bị tàu chiến địch cùng máy bay đồng loạt tấn công dữ dội.

Thuyền trưởng Phan Vinh hạ lệnh: Các thủy thủ quyết tử! Sau khi bắn hết 12 hòm đạn, nhiều chiến sĩ bị thương. Trung úy Vinh ra lệnh chuẩn bị đánh bộc phá, rời tàu. Sau khi đặt hẹn giờ 15 phút để nổ tàu, tất cả theo lệnh Thuyền trưởng Vinh lao xuống biển và tìm cách bơi vào bờ. Ít phút sau, kèm theo tiếng nổ là quầng lửa sáng rực. Thuyền trưởng Phan Vinh cùng một số chiến sĩ bơi theo hướng khác, nhóm bác Phong cũng bơi được vào bờ. Sau này, bác Phong được đồng đội kể rằng, Thuyền trưởng Phan Vinh gặp phải ổ phục kích của địch, chiến đấu ngoan cường đến hơi thở cuối cùng. Nghe đến đây, nhiều bạn trẻ đã rơi lệ xúc động, lòng tràn đầy niềm tự hào dân tộc. Bạn Nguyễn Thị Như Trang, sinh viên năm 3 ngành Khoa học môi trường, Trường Đại học Vinh (tỉnh Nghệ An), đại biểu của Tỉnh Đoàn Nghệ An, tham gia chuyến Hành trình chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên mình được nghe và gặp các chiến sĩ Đoàn tàu không số. Để xứng đáng với sự hy sinh anh dũng của các bác, mình quyết tâm lao động, làm việc thật tốt, góp phần đem sức trẻ để xây dựng quê hương đất nước”. Còn bạn Trần Bảo Long đang là lính hải quân thì khẳng định, sau buổi giao lưu, lòng quyết tâm chọn nghiệp hàng hải của bản thân là đúng đắn và quyết sống và làm việc xứng đáng với truyền thống của các bác, các chú đi trước.

Chúng ta luôn tin tưởng rằng, không phải chỉ có bạn Trang, bạn Long mà tất cả tuổi trẻ Việt Nam mọi công dân Việt Nam, sẽ sống thật xứng đáng với sự hy sinh của thế hệ đi trước. Nhân dịp này, Thành Đoàn Hải Phòng đã trao tặng một tủ sách Tri thức xanh với hơn 100 đầu sách các loại, 100 lá cờ Tổ quốc và 200 lá thư do chính các bạn sinh viên của TP.Hải Phòng gửi đến các chiến sĩ Quân chủng Hải quân. Đây chính là tình cảm chân thành của các bạn đoàn viên, thanh niên thành phố Hoa phượng đỏ dành cho lực lượng Hải quân Việt Nam.

Sáng 5-10-2011, đoàn đại biểu tham gia chuyến “Hành trình theo dấu tích Đường Hồ Chí Minh trên biển - Học kỳ trên biển” đã đến dâng hương tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ Đoàn tàu không số tại di tích quốc gia K15 - điểm xuất phát Đường Hồ Chí Minh trên biển (phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn, TP. Hải Phòng).

Theo kế hoạch, 16 giờ ngày 6-10-2011, xuất phát chuyến “Hành trình theo dấu tích Đường Hồ Chí Minh trên biển - Học kỳ trên biển” tại bến K20 - Hải đội 4, vùng I Hải quân, huyện Thủy Nguyên, TP.Hải Phòng.