Bà Nguyễn Thị Út (Ba Tri) thắc mắc: Cha mẹ tôi có 3 người con (2 trai, 1 gái), ông bà có được 8 công đất ruộng. Trước đây, năm 2000, khi cha tôi còn sống đã cho người anh trai thứ ba (ông Hoàng) hết 3 công, 5 công đất còn lại cho người khác thuê để nuôi tôm.
Tôi đã có gia đình ở riêng, mẹ tôi ở
chung với ông Hoàng, người anh cả tôi thì sống ở quê vợ. Cha tôi chết (năm
2008) không để lại di chúc. Giờ đây, mẹ tôi muốn chia 5 công đất còn lại cho
các con nhưng ông Hoàng không đồng ý, ngăn cản và muốn lấy hết đất. Tôi và người
anh cả có được chia đất không. Mẹ tôi phải làm sao để chia đất cho con?
Trường hợp của bà Nguyễn Thị Út hỏi được luật sư Lê Vũ Hồng
Huệ (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:
Theo lời trình bày của bà thì phần đất 5 công là tài sản
của cha bà để lại, nếu cha bà là người đứng tên quyền sử dụng đất thì phần đất
này được xác định là di sản của người chết để lại. Nếu người chết không để lại
di chúc thì di sản này sẽ được chia thừa kế
theo pháp luật.
Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ
tự sau đây:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ,
cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại,
bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết
mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết;
bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của
người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt
ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Luật quy định, những người thừa kế cùng hàng được hưởng
phần di sản bằng nhau; những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu
không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị
truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Trường hợp cha bà chết mà không để lại di chúc, thì mẹ bà
cùng 2 anh của bà và bà là những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Bà có thể
làm đơn khởi kiện, yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Giấy tờ kèm theo đơn khởi
kiện gồm: Giấy xác nhận chứng tử của người chết; văn bản thỏa thuận thành về
tài sản (có xác nhận của chính quyền địa phương nơi cư trú) và các giấy tờ liên
quan khác.
Tuy nhiên, việc giải quyết như thế nào còn phụ thuộc việc
chứng minh và việc cung cấp chứng cứ của các đương sự tại Tòa án.
(Điều 634, 674, 675, 675 Bộ luật Dân sự năm 2005)