Qua tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26 của Trung ương về nông nghiệp, nông dân và nông thôn cũng như Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh, Nghị quyết số 03 của Tỉnh ủy về xây dựng và hoàn thiện các chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh, Bến Tre đã xác định doanh nghiệp (DN) là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn và là một mắt xích có vai trò mấu chốt để hoàn thiện và phát triển chuỗi giá trị nông sản theo hướng bền vững.
Đa dạng sản phẩm từ dừa Bến Tre để xuất khẩu.
Tiềm năng lớn
Với quan điểm đó, soi rọi lại kết quả làm được trong thời gian qua, mặc dù tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong thực hiện các chính sách của Trung ương đến địa phương, nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư nhưng chưa đồng bộ, hiệu quả thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn hạn chế. Cụ thể, trong triển khai thực hiện Nghị định số 210, ngày 19-12-2013 của Chính phủ về chính sách khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, tỉnh mới chỉ thu hút 6 DN hoạt động trên các lĩnh vực chăn nuôi, bảo quản, chế biến nông sản với tổng số tiền hỗ trợ 32,64 tỷ đồng (trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ trên 29 tỷ đồng).
Tính đến nay, toàn tỉnh có 451 DN đầu tư vào nông nghiệp, chiếm 17% tổng số DN đang hoạt động. Tổng vốn đăng ký của các DN đầu tư vào nông nghiệp chiếm 30% tổng số vốn đăng ký của DN trên địa bàn tỉnh. Đây là con số khá khiêm tốn so với kỳ vọng, mục tiêu của tỉnh trong thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp.
Nông nghiệp được xác định là ngành kinh tế chủ lực. Song, xét về mức độ đầu tư của DN vào sản xuất là chưa đạt yêu cầu. Theo số liệu tổng hợp của Sở Kế hoạch và Đầu tư, đến tháng 9-2018, giá trị sản xuất của DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp chiếm khoảng 17% tổng giá trị sản xuất của toàn ngành nông nghiệp. Đóng góp nguồn thu ngân sách của DN nông nghiệp chiếm khoảng 9% so với tổng thu DN toàn tỉnh. Sức cạnh tranh của nông sản tỉnh vẫn còn yếu thế.
Chính sách thu hút đầu tư
Với mong muốn tạo chuyển biến thật sự và mang tính đột phá nhưng bền vững trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, mới đây, tỉnh đã triển khai nhiều chính sách mới từ Nghị định số 57/2018 của Chính phủ về chính sách khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, thay thế Nghị định số 210. Đây được xem là tín hiệu vui cho các nhà đầu tư lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, đồng thời mở ra thêm nhiều cơ hội cho tỉnh mời gọi đầu tư.
Tại hội thảo thu hút DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn tỉnh vào tháng 9-2018, ông Cao Văn Trọng - Chủ tịch UBND tỉnh phấn khởi cho biết: Những điểm mới của Nghị định số 57 so với Nghị định số 210 trước đó thể hiện ở 5 điểm. Thứ nhất là việc miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Điểm mới thứ hai là DN có dự án đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn được ngân sách địa phương hỗ trợ lãi suất cho vay thương mại khi dự án hoàn thành. Thứ ba, về thủ tục hành chính, cho phép thực hiện liên thông và rút gọn, cụ thể là không quyết định chủ trương cho từng dự án mà UBND tỉnh sẽ quyết định chủ trương đầu tư theo danh mục của dự án khuyến khích đầu tư. Được miễn giấy phép xây dựng đối với công trình xây dựng ở nông thôn thuộc khu vực chưa có quy hoạch phát triển đô thị.
Thứ tư là khắc phục tình trạng dự án không khả thi, lợi dụng chính sách của Nhà nước để hưởng hỗ trợ. Thứ năm là DN đầu tư vào dự án được ưu đãi đầu tư và được ngân sách hỗ trợ cho chi phí đào tạo nghề. Đồng thời, DN được hỗ trợ 50% chi phí quảng cáo, xây dựng thương hiệu sản phẩm chủ lực quốc gia và cấp tỉnh…
Ông Cao Văn Trọng cho hay: “Mặc dù so với Nghị định số 210, Nghị định số 57 đã giảm tối đa các hỗ trợ trực tiếp bằng tiền, điều chỉnh các mức hỗ trợ để hấp dẫn DN, nhưng phải phù hợp với khả năng cân đối ngân sách và cơ chế thị trường và hỗ trợ một phần trong tổng đầu tư để tạo trách nhiệm đầu tư đồng vốn của nhà đầu tư, ngăn ngừa lợi dụng chính sách để trục lợi”.
Ngoài ra, Nghị định số 57 đã bổ sung và hỗ trợ những thẩm quyền của Chính phủ được giao tại các luật chuyên ngành. Có thể nói, những cơ chế ưu đãi đã mở rộng đối tượng hỗ trợ và điều kiện hỗ trợ thấp hơn rất nhiều so với Nghị định số 210. Đây là một tín hiệu vui để các DN hoạt động đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt đang trong bối cảnh thực hiện mạnh mẽ Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, tăng thu nhập cho người dân.
Với những nỗ lực, quyết tâm của tỉnh trong cải thiện môi trường đầu tư, vận dụng tốt các chính sách ưu đãi đã thu hút nhà đầu tư vào nông nghiệp, có một số nhà đầu tư có năng lực trong nước đã ký kết hợp tác với UBND tỉnh và mạnh dạn tham gia làm thành viên, gắn kết lâu dài với hợp tác xã trên địa bàn tỉnh.
Bài, ảnh: Cẩm Trúc