Tự hào “Bộ đội ông Cống”

Sau thắng lợi Cách mạng tháng Tám năm 1945 không bao lâu, đêm 22 rạng 23-9-1945, thực dân Pháp nổ súng tấn công Sài Gòn. Đầu tháng 2-1946, quân Pháp đã đặt chân đến Bến Tre. Do thời kỳ đầu kháng chiến, lực lượng, vũ khí, trang bị đều thiếu, trong khi quân xâm lược được trang bị tàu to, súng lớn và máy bay yểm trợ, nên các mặt trận chiến đấu của tỉnh lần lượt bị vỡ. Địch chiếm được thị xã Bến Tre vào lúc 9 giờ ngày 8-2-1946.

Trước tình hình khó khăn, ác liệt, các cơ quan lãnh đạo của tỉnh và LLVT ta rút về vùng căn cứ để củng cố lực lượng, xây dựng thế trận đánh trả, tiêu hao sinh lực địch; nhân dân thì thực hiện “vườn không - nhà trống” không để giặc Pháp chiếm đóng, đồng thời động viên con em xung phong tham gia kháng chiến.

Chỉ sau 4 ngày giặc tạm chiếm, ngày 12-2-1946, tại chợ Hương Điểm (xã Tân Hào, huyện Giồng Trôm), Đội du kích Tân Hào được thành lập gồm 36 người. Lúc đầu, đơn vị chỉ có 4 súng lửa, một ít lựu đạn do công binh xưởng cung cấp, còn lại là mã tấu, gậy gộc; quần áo đơn sơ do cá nhân mang theo từ gia đình; mùng màn chỉ là chiếc nóp; ăn uống, sinh hoạt hằng ngày do nhân dân đóng góp, giúp đỡ. Đặc biệt, một số gia đình giàu có nhiệt tình ủng hộ tiền bạc, lương thực, thực phẩm nuôi quân kháng chiến. Sau khi thành lập, Đội du kích Tân Hào đi vào chiến đấu ngay. Đánh trận đầu thắng lợi giòn giã tại chợ Hương Điểm, đã tập kích tiêu diệt gần 1 trung đội lính lê dương, 4 ngày sau phục kích tiêu diệt tiếp một toán lính, thu được 2 khẩu súng trường. Hai tháng sau, đơn vị tiếp tục phục kích tại Giồng Chủ (Tân Hào) diệt gọn 1 tiểu đội ngụy thu 8 súng trường… Những trận đánh sau đó cũng giành thắng lợi to lớn, thu được nhiều vũ khí, có cả trung liên, đại liên… đưa Đội du kích Tân Hào trưởng thành nhanh chóng, chiến thắng vẻ vang.

Đội du kích Tân Hào dưới sự lãnh đạo, chỉ huy của ông Đồng Văn Cống tạo được niềm tin, nhiều thanh niên trong xã và các xã lân cận xung phong gia nhập LLVT. Nhân dân cảm kích tinh thần chiến đấu dũng cảm của Đội du kích Tân Hào và đặt tên gọi thân thương là “Bộ đội ông Cống”. Dũng cảm, gan dạ, khôn khéo trong chiến đấu; với sở trường lấy ít đánh nhiều, lấy nhỏ đánh lớn, giành thắng lợi liên tiếp, Bộ đội ông Cống đã làm cho giặc khiếp sợ.

Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu của Đội du kích Tân Hào, Huyện ủy Giồng Trôm quyết định rút đơn vị lên xây dựng trung đội vũ trang đầu tiên của huyện và đồng chí Đồng Văn Cống được giao nhiệm vụ trung đội trưởng. Cũng từ đây, đơn vị vũ trang đầu tiên của huyện nhanh chóng trưởng thành, tập hợp lực lượng, huấn luyện chiến đấu làm nòng cốt để Chi đội 19 ra đời, rồi đến Trung đoàn 99 và các đơn vị vũ trang của tỉnh sau này. Chúng ta có thể tự hào rằng, ngay từ ngày đầu thành lập, LLVT Bến Tre đã chiến đấu và chiến thắng vẻ vang.

Những bài học còn nguyên giá trị

Tinh thần yêu nước và ý chí căm thù giặc sâu sắc. Nếu không có 2 yếu tố này thì ông Cống không thể từ bỏ cuộc sống giàu sang, phú quý của gia đình ông hương, ông quản thời phong kiến (1945) để đi làm cách mạng, huy động, tập hợp những nông dân nghèo “rớt mồng tơi” thành đội du kích anh dũng chiến đấu chống lại bọn cường hào, ác bá ở địa phương. Đó là tinh thần yêu nước, yêu giai cấp nông dân, không “tham phú, phụ bần” của người chiến sĩ cách mạng và đó cũng là đạo đức của người cầm quân, là phẩm chất của một vị tướng sau này. “Cần tinh” chứ không “cần vinh”, chính vì lẽ đó mà đội trưởng Đồng Văn Cống đã tập hợp được đông đảo lực lượng, hình thành đội vũ trang đầu tiên của tỉnh và nhanh chóng trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng.

Dũng cảm, gan dạ, khôn khéo trong chiến đấu. Khi trong tay chưa có vũ khí đầy đủ, nhưng với lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường, dũng cảm, ông Đồng Văn Cống và Đội du kích Tân Hào đã anh dũng chiến đấu với kẻ thù trong khi đơn vị chỉ có mấy cây súng lửa, mấy khẩu súng trường - chiến lợi phẩm thu được sau những trận đánh Tây, diệt đồn. Còn địch được trang bị nhiều loại vũ khí tối tân, lực lượng hùng hậu, khét tiếng ác ôn. Ông Đồng Văn Cống đã nhanh chóng tổ chức lại lực lượng và chủ động khiêu khích, buộc địch phải nổ súng vào trận.

Dù chưa có vũ khí, trang bị nhưng với lòng dũng cảm và ý chí căm thù giặc sâu sắc đã thôi thúc đội du kích Tân Hào đứng lên chiến đấu, “lấy vũ khí địch để đánh địch”. Trong chiến đấu, bao giờ ông Cống cũng giành phần khó về mình, nhường phần thuận lợi cho đồng chí, đồng đội. Những lúc chiến đấu, ông luôn xung phong đi đầu, biết sử dụng lợi thế của địa hình, địa vật, tìm vị trí che chắn nhưng dễ quan sát, phát hiện hành động của địch để kịp thời xử lý tình huống, biết dụ địch để đưa chúng vào thế bị động, tạo thế chủ động cho ta giành chiến thắng.

Biết dựa vào dân để xây dựng lực lượng, chiến đấu và chiến thắng. Du kích Tân Hào đã sớm nhận ra mối quan hệ “quân dân - cá nước” nên ngay từ ngày đầu thành lập đã chiêu mộ những đội viên đều là con em nông dân chất phác, hiền lành, có lòng yêu nước nồng nàn, cần cù, chịu thương, chịu khó và thề quyết chiến, quyết thắng cho Tổ quốc quyết sinh, chiến đấu vì cuộc sống bình yên, vì hạnh phúc của nhân dân. Vì lẽ đó mà ngay khi mới thành lập, đơn vị đã được nhân dân cưu mang, đùm bọc, được những gia đình giàu có hỗ trợ lương thực, thực phẩm để đơn vị an tâm huấn luyện chiến đấu và chiến thắng. Mặc dù sống “trong dân” nhưng đơn vị luôn giữ nghiêm kỷ luật quân - dân, hết lòng kính trọng, yêu mến, giúp đỡ và tri ân nhân dân, không vay mượn hay lấy của dân bất cứ thứ gì, dù là thứ nhỏ nhất. Đó là tôn chỉ, mục đích của Đội du kích Tân Hào năm xưa và vẫn còn nguyên giá trị đối với LLVT hôm nay.

Lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít đánh nhiều. Qua mỗi trận đánh, dù nhỏ hay lớn nhưng Đội du kích Tân Hào vẫn đúc kết được những kinh nghiệm quý báu để “chỉnh huấn” cho toàn đơn vị.

Dù tình hình có khó khăn thế nào, tương quan lực lượng lớn hay nhỏ, nhưng ông Đồng Văn Cống đã chỉ huy lực lượng “quyết đánh là đánh” và “đánh là quyết thắng”, bởi ông có tinh thần dũng cảm, ý chí kiên cường, lòng quyết tâm chiến đấu rất cao, mưu trí, sáng tạo trong tác chiến, nắm rõ địch tình, lượng được sức ta, biết vận dụng thế mạnh của mình và khai thác điểm yếu của địch, chọn đúng thời cơ để nổ súng xung phong tiêu diệt địch và biết tiến, biết thoái để bảo toàn lực lượng. Đặc biệt, ông có một nghệ thuật “truyền lửa” cho bộ đội rất giỏi nên dù gian khổ thế nào, đều được đơn vị khắc phục triệt để, giành thắng lợi vẻ vang.

Phát huy truyền thống anh hùng

Cán bộ, chiến sĩ LLVT Bến Tre hôm nay tiếp tục giữ gìn, phát huy những thành quả mà cha ông đã xây dựng suốt 70 năm qua, luôn đoàn kết, thống nhất, vượt qua khó khăn, thử thách, vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quân sự - quốc phòng địa phương năm 2016 và những năm tiếp theo.

Thực hiện thực chất, có chiều sâu Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” gắn với tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, phong trào thi đua yêu nước, thi đua “Đồng khởi mới” sát hợp với phương châm Đại hội X của Đảng bộ tỉnh “Dân chủ, kỷ cương, đoàn kết, năng động, đổi mới” và phong trào thi đua Quyết thắng, cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” trong Quân đội. Lấy nguyên tắc tập trung dân chủ, Đảng lãnh đạo trực tiếp, toàn diện và mọi mặt LLVT làm cơ sở để thực hiện và hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, kế hoạch Nghị quyết nhiệm kỳ 2015-2020 của Đảng ủy Quân sự.

Tiếp tục tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 28 của Bộ Chính trị và Nghị định số 152 của Chính phủ về xây dựng khu vực phòng thủ, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Phối hợp tốt với các ban, ngành, đoàn thể xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, làm thất bại âm mưu chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; xây dựng LLVT Bến Tre vững mạnh toàn diện, xây dựng Đảng bộ Quân sự trong sạch vững mạnh, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, tin cậy, bảo vệ Đảng, chính quyền và nhân dân.

Đồng chí Nguyễn Thành Phong - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre trao danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân cho gia đình cố Trung tướng Đồng Văn Cống.Ảnh: Kim Loan