Ứng phó với hạn mặn ngay từ mùa mưa

Anh Lê Thanh Tấn, thị trấn Giồng Trôm xây ống hồ trữ nước mưa.

Trang bị thêm dụng cụ

Mùa mưa đến mang lại nước ngọt cho người dân “xứ dừa” bắt tay vào sản xuất, chăm sóc lại vườn cây. Vì thời gian qua, hạn mặn khốc liệt kéo dài hơn 6 tháng, ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế của người dân. Theo bà Nguyễn Thị Chín, xã Phong Nẫm, huyện Giồng Trôm, mùa mưa đến cũng là lúc người dân trở lại sản xuất và triển khai các giải pháp ứng phó trong thời gian tới. Hiện gia đình bà tập trung xây dựng các hồ chứa nước để trữ nước mưa. Bên cạnh đó, các mương vườn cũng được gia cố bờ cao hơn, xây dựng các đập tạm để trữ nước ngọt trong mương.

“Mỗi năm, gia đình trữ hơn 10m³ nước ngọt để dùng cho sinh hoạt khoảng 4 tháng vào mùa khô. Nhưng đợt hạn mặn kéo dài hơn 6 tháng qua, gia đình thiếu nước ngọt, phải tốn thêm chí phí hơn 10 triệu đồng để mua nước ngọt về sử dụng. Do đó, ngay từ đầu mùa mưa, gia đình tôi phải xây thêm các ống hồ, mua 2 túi trữ nước, ước tổng lượng nước ngọt trữ được hơn 25m³. Ngoài ra, hệ thống mương vườn có thể trữ từ 200 - 300m³ nước ngọt để dùng tưới vườn cây và chăm sóc cỏ chăn nuôi bò”, bà Chín lý giải.

 Bà Chín cho hay, thời tiết ngày càng thay đổi khắc nghiệt. Nếu như trước đây nước mặn kéo dài từ 2 - 3 tháng thì hiện nay nước mặn kéo dài hơn 6 tháng. Do đó, sản xuất lúa bị ảnh hưởng nghiêm trọng, từ sản xuất 3 vụ/năm, có thể chỉ còn làm được 1 vụ/năm, nếu tình trạng hạn mặn kéo dài như hiện nay. Cho nên, năm nay, bà Chín chuyển đổi một phần diện tích đất trồng lúa sang trồng cỏ nuôi bò. “Hiện gia đình tôi đầu tư nuôi 10 con bò nái sinh sản. Thời điểm hạn mặn, gia đình tôi không sản xuất được lúa sẽ chăm sóc bò để có thu nhập. Do vậy, từ đầu mùa mưa, gia đình đầu tư trồng thêm cỏ, trữ nước ngọt để chăn nuôi”, bà Chín chia sẻ.

Tại huyện Chợ Lách, nơi được xem là “Vương quốc cây giống, hoa kiểng” của cả nước và vùng cây ăn trái đặc sản như: sầu riêng, chôm chôm…, người dân đang tích cực phục hồi lại vườn cây sau thời gian bị ảnh hưởng do hạn mặn. Bên cạnh đó, người dân nơi đây còn triển khai các phương án trữ nước để ứng phó hạn mặn có thể xảy ra vào cuối năm 2020. Theo anh Nguyễn Văn Hùng, ở xã Vĩnh Thành, huyện Chợ Lách, cuối năm 2019, nước mặn đến sớm làm cho nhiều người dân sản xuất hoa kiểng Tết trở tay không kịp. Riêng anh Hùng bị thiệt hại hơn 1.000 chậu hoa do không đủ nước ngọt để tưới. Do đó, hiện nay anh Hùng đang cho thi công đào ao chứa được hơn 300m³ để có thể ứng phó vào dịp cuối năm.

Thực hiện ngay bây giờ

Ông Trần Văn Tâm, ở xã Sơn Định, huyện Chợ Lách cho hay, gia đình đang ra sức cứu vườn sầu riêng, chôm chôm hơn 7.000m² bị ảnh hưởng nước mặn. Tuy cây không chết nhiều nhưng bị rụng lá, mất sức, không có khả năng cho trái. Ngoài việc phục hồi vườn cây, gia đình ông Tâm phải gia cố lại đê bao, lắp thêm các cống ngăn mặn tại mương vườn tích trữ nước ngọt cho thời gian tới. “Những năm gần đây, nước mặn đến sớm, kéo dài, ảnh hưởng đến sản xuất của người dân. Do đó, ngay từ lúc mùa mưa người dân chủ động gia cố công trình đê bao cục bộ quanh vườn cây để ứng phó nước mặn trong thời gian tới”, ông Tâm chia sẻ.

Người dân thị trấn Giồng Trôm xây ống hồ trữ nước mưa.

Phó chủ tịch UBND huyện Chợ Lách Phạm Anh Linh cho biết: Thời gian qua hạn, xâm nhập mặn đã ảnh hưởng hơn 8.000ha đất trồng cây ăn trái, trong đó có hơn 5.000ha cây ăn trái đặc sản (sầu riêng, chôm chôm), sản lượng hơn 110.000 tấn trái cây/năm, và hơn 1.000ha sản xuất cây giống, với hơn 30 triệu sản phẩm. Do đó, ngay từ đầu mùa mưa, huyện đã triển khai các biện pháp ứng phó hạn mặn vào thời điểm cuối năm và đầu năm sau.

Theo ông Linh, bên cạnh việc kêu gọi người dân chủ động các phương án trữ nước ngọt để phục vụ sản xuất ngay từ đầu mùa mưa, huyện đang tập trung hoàn thiện hệ thống cống kết hợp đê bao cục bộ ngăn mặn, trữ ngọt cho người dân trong thời gian tới. Mặt khác, huyện có kiến nghị cấp trên xây dựng các công trình thủy lợi trên các nhánh sông chính để trữ nước ngọt phục vụ sản xuất cho người dân.

Chủ tịch UBND tỉnh Cao Văn Trọng cho hay, ngay từ đầu mùa mưa tỉnh đã tuyên truyền, vận động người dân chủ động hơn nữa trong việc trữ nước ngọt, tăng cường các biện pháp trữ nước tại các hộ gia đình, giúp các hộ gia đình không bị thiếu nước sinh hoạt khi có hạn, mặn kéo dài. Bên cạnh đó, tỉnh tập trung thực hiện các giải pháp công trình để có sự kết nối đồng bộ với nhau, hình thành vùng khép kín chủ động trữ nước ngọt, đảm bảo đủ nước ngọt cho người dân sinh hoạt, sản xuất, nhằm nâng cao năng lực ứng phó hạn, mặn trong thời gian tới.

Bài, ảnh: Phúc Nhân