Bà Nguyễn Thị Nhãn (Giồng Trôm) có nhu cầu tư vấn: Cháu ngoại tôi sinh năm 2003, bị khờ bẩm sinh dạng trung bình (có giấy chứng nhận tâm thần). Cháu hay đi chơi rong bên ngoài và bị ông N. (46 tuổi), ngụ cùng xã dụ dỗ, ép cháu quan hệ và đã có thai. Hiện cháu ngoại tôi đã sinh con vào ngày 12-4-2018. Khi phát hiện vụ việc, tôi đến trình báo tại Công an xã, ông N. đã thừa nhận toàn bộ sự việc. Hiện Công an huyện đang điều tra giải quyết.
Xin hỏi: Hành vi của ông N. có phạm tội hiếp dâm không, pháp luật xử lý ra sao?
Thắc mắc của bà được luật sư Phạm Thị Kim Tuyến (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau: Nếu ông N. đã thực hiện hành vi như bà đã nêu thì ông phải chịu trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự về hành vi do chính ông gây ra.
- Thứ nhất, xử lý về trách nhiệm hình sự
Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, quy định về “Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi” như sau:
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây thì bị phạt tù từ 7 - 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ.
b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 12 - 20 năm:
a) Có tính chất loạn luân.
b) Làm nạn nhân có thai.
Căn cứ điều luật trên, tội hiếp dâm được hiểu là hành vi “dùng vũ lực”, “đe dọa dùng vũ lực” hoặc “lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân” xâm hại tình dục “trái ý muốn” của nạn nhân thông qua việc thực hiện hành vi giao cấu.
Trường hợp của cháu ngoại bà, ông N. lợi dụng cháu bị khờ, không có khả năng nhận thức và làm chủ hành vi và cũng không thể tự bảo vệ được mình. Ông N. đã dụ dỗ cháu bé để giao cấu trái với ý muốn của cháu, dẫn đến mang thai lúc cháu chưa đủ 16 tuổi.
Quá trình điều tra, trên cơ sở kết quả giám định pháp y tâm thần, giám định độ tuổi và xét nghiệm ADN, nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm thì hành vi của ông N. đã phạm vào tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” theo định khung tăng nặng được quy định tại Điểm b, Khoản 2 Điều 142 Bộ luật Hình sự năm 2015, với mức phạt tù từ 12 - 20 năm.
- Thứ hai, xử lý về trách nhiệm dân sự
Theo quy định của pháp luật, ngoài việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người phạm tội còn phải bồi thường thiệt hại cho người bị hại. Cụ thể là phải bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm và khoản bồi thường để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người bị hại phải gánh chịu theo quy định tại Điều 590 và Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Ngoài ra, pháp luật còn buộc người phạm tội phải có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo quy định tại Điều 107, Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 về nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con.
H.Trâm (thực hiện)
