Những năm qua, nhận thức về việc thực hiện qui chế dân chủ ở cơ sở của các cấp chính quyền, các ngành, đoàn thể tỉnh Bến Tre được nâng lên, tạo sự chuyển biến tích cực, góp phần đẩy mạnh phát huy dân chủ gắn với cải cách hành chính, xây dựng khối đoàn kết thống nhất, tạo sự đồng thuận trong việc hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao; động viên mọi người cùng thực hành tiết kiệm, tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, quan liêu.
Việc triển khai thực hiện tốt qui chế dân chủ ở cơ sở có tác động rất lớn trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh trật tự và an toàn xã hội. Kết quả không thể tính bằng những con số cụ thể, mà đó là thước đo lòng tin của nhân dân, cán bộ đối với Đảng và Nhà nước ta. Trong đó, kết quả từ việc thực hiện Pháp lệnh số 34/2007 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn là một nội dung rất quan trọng.
Qua thực hiện qui chế dân chủ ở cơ sở, với phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” vai trò trách nhiệm quản lý, điều hành của chính quyền được đề cao, quyền làm chủ của nhân dân trên các lĩnh vực được phát huy hơn trước, không khí dân chủ trong xã hội được mở rộng. Việc Ban chỉ đạo các huyện chỉ đạo tốt việc lấy phiếu tín nhiệm các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn cũng như việc xây dựng phẩm chất, đạo đức, lối sống và vai trò gương mẫu của cán bộ qua thực hiện qui chế dân chủ, người dân rất hoan nghênh.
Từ khi có pháp lệnh thực hiện dân chủ ở cơ sở, người dân luôn chú ý đến việc thực hiện công khai. Công khai để dân biết vừa là nội dung quan trọng, vừa là biện pháp hàng đầu trong quá trình thực hiện dân chủ. Nơi nào có công khai minh bạch thì mọi yêu cầu thực hiện dân chủ ở đó được thực hiện trôi chảy, có hiệu quả. Thực tế cho thấy, xã - phường - thị trấn nào làm tốt việc công khai minh bạch thì ở đó nhân dân tin tưởng, phấn khởi, tinh thần làm chủ được phát huy tốt, nhân dân sẵn sàng tham gia, sẵn sàng đóng góp sức người, sức của vì lợi ích chung, vì sự phát triển của cộng đồng. Ngược lại, nơi nào tính công khai minh bạch kém thì ở đó sẽ xuất hiện sự nghi ngờ và niềm tin của nhân dân đối với chính quyền bị suy giảm. Từ đó, các yêu cầu khác của quá trình thực hiện dân chủ cũng sẽ không thực hiện được, nhân dân không còn đồng lòng, đồng sức để xây dựng chính quyền, xây dựng quê hương, tình trạng đơn thư khiếu nại, tố cáo cũng bắt nguồn từ đó diễn ra ngày càng phức tạp. Bà Nguyễn Thị Liêu, ở khu phố Bình Lợi (phường 6 - thành phố Bến Tre) đã phát biểu trong một cuộc họp: “Trên 90% hộ dân ở phường ta rất tốt, nhưng vì sao một số phong trào vẫn chưa đạt kết quả cao? Theo tôi, đó là do trong việc thực hiện qui chế dân chủ ở cơ sở, chúng ta chưa làm tốt khâu dân biết, chúng ta triển khai nhiều cái đúng với qui trình nhưng còn mang nặng tính hình thức, chưa làm cho dân hiểu thật cặn kẽ để cùng thực hiện. Vừa qua, trong cuộc vận động bà con trong khu phố đóng góp xây dựng điểm để dân phòng canh gác và công trình cống thoát nước, khu phố đã giải thích rõ để bà con thấy được lợi ích chung của công trình, từ đó mọi người đều vui vẻ đóng góp vượt cả chỉ tiêu đề ra; thu, chi đều công khai nên không ai thắc mắc gì cả”.
Ông Nguyễn Thiện Minh, khu phố trưởng KP Bình Khởi cũng cho biết: “Năm 2010 Khu phố có 2 công trình đi qua là đường dẫn vào cầu Hàm Luông có 38 hộ bị giải tỏa và công trình mở rộng đường (QL60) phường 6 có 118 hộ bị giải tỏa. Nhờ tích cực giải thích và công khai mức giá đền bù nên đa số hộ dân đồng thuận. Riêng đối với những hộ còn kỳ kèo, chúng tôi dựa vào nhân dân để cảm hóa nhân dân nên cuối cùng việc thực hiện giải tỏa, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công đúng thời gian qui định”.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Điệp ở khu phố Bình Nghĩa cũng nhận xét: “Không thể có dân chủ ở cơ sở nếu không xây dựng được không khí cởi mở, lành mạnh giữa nhân dân với cán bộ lãnh đạo, đảng viên. Cán bộ phải gần dân, nghe dân nói, cái nào chưa đúng thì giải thích cho dân hiểu, có vậy dân mới tin mình, làm theo mình”.
Rõ ràng, qua việc thực hiện qui chế dân chủ ở cơ sở, những năm qua phường 6 đã phát huy được sức mạnh của nhân dân trong các phong trào thi đua, mang lại kết quả toàn diện trên các lĩnh vực; đặc biệt là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, xây dựng giao thông nông thôn, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, công tác tuyển quân… hàng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu. Qua 2 đợt vận động, nhân dân trong phường đã đóng góp hơn 1 tỷ 430 triệu đồng để xây dựng 17 công trình mở rộng và bê-tông hóa hẻm lộ. Riêng trong năm 2010, phường huy động được trên 800 triệu đồng xây dựng đường nước thải liên 3 khu phố, công tác xóa đói giảm nghèo cũng đã vận động được số tiền trên 80 triệu đồng xây tặng 3 nhà tình thương, 1 căn nhà nghĩa tình đồng đội. Việc bình xét được tổ chức công khai, lấy ý kiến từ tổ nhân dân tự quản nên mọi người đều tin tưởng, phấn khởi.
Ông Nguyễn Thành Phong - Phó Bí thư Tỉnh ủy cũng đã khẳng định: Vai trò cấp ủy rất quan trọng, nhất là trong việc triển khai, tuyên truyền để nhân dân hiểu chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Phải công khai minh bạch những vấn đề liên quan trực tiếp đến dân. Tiếp tục thực hiện cải cách hành chính, nâng chỉ số hài lòng của nhân dân đối với chính quyền, trước hết là thái độ, cung cách phục vụ của cán bộ. Phải duy trì họp tổ nhân dân tự quản theo định kỳ, bởi đây là cầu nối giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.
Qua kinh nghiệm của phường 6 cho thấy, để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, trước hết phải triển khai cho người dân biết cặn kẽ những việc có liên quan đến dân, từ đó dân mới bàn, mới làm, mới kiểm tra được. Nơi nào người dân chưa biết những điều cần biết thì nơi đó chưa có dân chủ thật sự.
