“Đi là chiến thắng, đánh là dứt điểm”  

 Chiến sĩ mới Đại đội 1, Tiểu đoàn 516, Trung đoàn 895 tập luyện các tư thế bắn súng AK bài 1. Ảnh: Bùi Linh

Sau phong trào Đồng khởi ngày 17-1-1960, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời, mở ra một thời kỳ mới, thời kỳ đấu tranh chính trị, kết hợp chặt chẽ với đấu tranh vũ trang. Các đơn vị vũ trang tập trung lần lượt được hình thành trên cơ sở các đại đội bộ binh, đại đội trợ chiến. Ngày 15-4-1964, Tiểu đoàn 516 được thành lập. Con em của nhân dân Bến Tre tình nguyện gia nhập lực lượng vũ trang (LLVT) để “vì nhân dân mà chiến đấu”, sống trong lòng nhân dân đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là sự yêu thương, đùm bọc, chở che của nhân dân quê hương Đồng Khởi, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 516 “Sẵn sàng nếm mật, nằm gai, đồng cam cộng khổ” chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù, góp sức giải phóng quê hương, giải phóng đất nước.

Trưởng thành qua chiến đấu

Đầu năm 1964, trong bối cảnh chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ, ở chiến trường miền Nam nói chung và ở tỉnh nói riêng đang đứng trước nguy cơ thất bại hoàn toàn. Trước yêu cầu cấp thiết của cách mạng, được sự chấp thuận của Bộ Tư lệnh Quân khu 8, Tỉnh ủy quyết định thành lập tiểu đoàn bộ binh độc lập tác chiến, cơ động trên toàn tỉnh.

Sau 5 ngày thành lập, ngày 20-4-1964, tại xã Tân Xuân, huyện Ba Tri, Tiểu đoàn 516 chính thức ra mắt đồng bào. Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy và Tỉnh đội, sau 4 tháng thành lập, Tiểu đoàn 516 đã tổ chức một trận đánh cấp tiểu đoàn với chiến thuật “công đồn, đả viện”. Một đại đội của Tiểu đoàn 516 tiêu diệt đồn Phú Túc (thuộc huyện Châu Thành), hình thành thế trận phục kích hai tiểu đoàn ngụy có cố vấn Mỹ đến để giải vây đồn Phú Túc tại Lộ Thơ gồm Tiểu đoàn 516, một đại đội địa phương quân huyện Châu Thành cùng du kích các xã Thành Triệu, Phú Túc đã xóa sổ một tiểu đoàn ngụy; đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn còn lại. Địch bị tiêu diệt trên 500 tên, ta thu nhiều vũ khí, trang bị. Tiểu đoàn 516 được xây dựng theo phương thức: vừa xây dựng vừa chiến đấu và trên cơ sở chiến đấu rút ra những bài học kinh nghiệm bổ sung trình độ chỉ huy tác chiến, đã thật sự trở thành quả đấm mạnh về quân sự, hỗ trợ đắc lực cho phong trào du kích chiến tranh nhân dân rộng khắp trong tỉnh.

Tiểu đoàn 516 vang danh gắn liền với những trận đánh hay, thắng lớn trên khắp 3 dải cù lao xứ Dừa, lừng lẫy trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Nổi bật như: trận Lộ Thơ, trận đánh căn cứ Hưng Điền (thuộc xã Phú Hưng, TP. Bến Tre ngày nay), Hữu Định, Sơn Phú, Quới Sơn, trận Gò Tranh (thuộc huyện Giồng Trôm), cuộc tiến công nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968… Tiểu đoàn 516 trải qua nhiều chiến trận, nhanh chóng trưởng thành. Vừa tròn sáu tuổi, tại xã Thạnh Phú Đông, huyện Giồng Trôm, Tiểu đoàn 516 đã được Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam tuyên dương đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân cùng nhiều huân chương, huy chương cao quý khác. Tiểu đoàn 516 không chỉ là đội quân chiến đấu giỏi, là sự kinh hoàng của chủ lực đối phương trên chiến trường tỉnh, mà còn là đội quân công tác tốt, luôn ân nghĩa với đồng bào.

Lập nhiều chiến công oanh liệt

Tiểu đoàn 516 đã đánh 393 trận lớn nhỏ, tiêu diệt 6 tiểu đoàn địch, 28 đại đội, 59 trung đội, 63 tiểu đội, 93 đồn tua. Bắn chìm và cháy 134 tàu thuyền, bắn rơi và bị thương 92 trực thăng, địch chết và bị thương 27 ngàn tên địch, bắt sống 1.017 tên, thu 2.727 súng các loại, phá hủy 1.500 súng các loại. Các trận đánh lớn như trận Lộ Thơ, huyện Châu Thành, trận cầu Xã Diệu, trận đánh đồn Tân Xuân - giải phóng xã, để làm bàn đạp đánh Chi khu Ba Tri vào những tháng đầu năm 1975…

Quang cảnh Tượng đài Chiến thắng của Tiểu đoàn 516. Ảnh: Đặng Thạch

60 năm trôi qua là khoảng thời gian không dài so với lịch sử, chiến công của dân tộc, nhưng với LLVT tỉnh nhà nói chung, Tiểu đoàn 516 nói riêng là một chặng đường vẻ vang trong quá trình xây dựng, trưởng thành và chiến đấu vẻ vang, oanh liệt. để có được thành quả hôm nay, chúng ta đã đổi bằng máu xương, trí tuệ, nước mắt và công sức của hàng vạn người dân Bến Tre và bao thế hệ, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 516.

Kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Tiểu đoàn 516 đã lập nhiều chiến công oanh liệt trên quê hương Đồng Khởi anh hùng, qua Minh, về Bảo nơi đâu cũng in dấu chân Tiểu đoàn. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, Tiểu đoàn 516 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho, đặc biệt là làm tròn nhiệm vụ bảo vệ biên giới Tây Nam Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế giúp bạn Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng. Tiểu đoàn 516 không chỉ là đơn vị chiến đấu giỏi, trung dũng, kiên cường, mưu trí, sáng tạo, được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhà và các địa phương trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long tin yêu, quý mến.

Giữ vững và phát huy truyền thống anh hùng

Để giữ vững và phát huy truyền thống Tiểu đoàn 516 anh hùng, thời gian tới, các cơ quan, đơn vị trong toàn LLVT tỉnh cần thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Một là, tiếp tục thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, Quân khu, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; ra sức học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ kỹ thuật - chiến thuật, năng lực hành động, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ. Tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Kết luận số 01-KL/TW ngày 18-5-2021 của Bộ Chính trị gắn với thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; Kế hoạch số 330-KH/TU ngày 29-1-2024 của Tỉnh ủy về việc phát động cao điểm thi đua “Đồng khởi mới” trong 2 năm 2024 - 2025. Giữ vững và phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới. Giữ vững và tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó máu thịt với cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn đóng quân.

Thứ hai, thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng sát với tình hình ở cơ quan, đơn vị; thực hiện tốt quy chế phối hợp theo Nghị định số 03/2019/NĐ-CP ngày 5-9-2019 của Chính phủ về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm và nhiệm vụ quốc phòng; Nghị định số 02/2019/NĐ-CP ngày 2-1-2019 của Chính phủ về phòng thủ dân sự. Xung kích trong phòng chống thiên tai, dịch bệnh và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Thứ ba, tổ chức quán triệt, học tập tốt các chỉ thị, nghị quyết các cấp cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong công tác đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Thứ tư, đảm bảo tốt công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính; quan tâm đầu tư và phát huy có hiệu quả các mô hình tăng gia sản xuất, đảm bảo đời sống cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị. Bên cạnh đó, đảm bảo kịp thời công tác kỹ thuật trong các nhiệm vụ, luôn sẵn sàng chiến đấu, thực hiện tốt công tác bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, nâng cao hiệu quả sử dụng của các phương tiện, trang bị kỹ thuật.

Đại tá Võ Văn Hội

Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh