“21 bài học cho thế kỷ 21” là cuốn sách thứ 3 được dịch sang tiếng Việt của cây bút chuyên viết thể loại lịch sử, triết học - Giáo sư Yuval Noah Harari. Cùng với 2 tác phẩm nổi tiếng là “Homo Deus: Lược sử tương lai” và “Sapiens: Lược sử về loài người” đều được xếp vào hàng “The #1 International bestseller (bán chạy nhất toàn cầu), Giáo sư Yuval Noah Harari được xem là hiện tượng trong ngành xuất bản. Các sách của Yuval Noah Harari luôn được độc giả trên khắp thế giới hào hứng đón đợi, đồng thời tạo ra rất nhiều tranh luận bởi các vấn đề được nêu lên.
Giáo sư Yuval Noah Harari, sinh năm 1976, hiện là giảng viên Khoa Lịch sử, Đại học Hebrew, Israel. Ông là nhà nghiên cứu lịch sử thế giới, lịch sử trung cổ và lịch sử quân sự. Hiện nay, ông tập trung nghiên cứu những vấn đề mang tính vĩ mô như mối quan hệ giữa lịch sử và sinh học, sự khác biệt giữa Sapiens và các loài vật khác… Trong cuốn sách “21 bài học cho thế kỷ 21”, tác giả xuất phát từ góc nhìn của một nhà tương lai học để hình dung về thế giới hiện đại trong kỷ nguyên số sẽ vận hành ra sao. Từ đó, ông nêu ra các giả thiết về sự tác động to lớn của kỷ nguyên số tới mọi mặt của đời sống xã hội loài người cũng như các quan niệm truyền thống về tự do, hy sinh, dân tộc, tôn giáo…
Kết hợp các góc nhìn lịch sử, khoa học, chính trị và triết học một cách khéo léo, tác giả nêu lên 21 vấn đề được xem là đang nổi lên trong xã hội hiện đại; đồng thời, gợi mở cho độc giả suy nghĩ và khuyến khích trao đổi, thảo luận. Harari chia sẻ: “Cuốn sách này được viết ra như một cuộc chuyện trò với công chúng. Nhiều chương được viết để trả lời các câu hỏi mà độc giả, phóng viên và đồng nghiệp đã đặt cho tôi. Một phần trong sách trước đó được xuất bản ở các dạng khác, nên tôi có cơ hội nhận được các ý kiến phản hồi và mài giũa các lập luận của mình. Một số phần tập trung vào công nghệ, một số vào chính trị, một số vào tôn giáo và số khác vào nghệ thuật. Có những chương tôn vinh trí khôn con người và một số khác nhấn mạnh vai trò thiết yếu của sự ngu dốt của chính giống loài ấy. Nhưng câu hỏi bao trùm vẫn thế: Điều gì đang xảy ra trên thế giới ngày nay và đâu là ý nghĩa sâu xa của các sự kiện đó?”.
21 vấn đề được tác giả chia thành 5 phần, gồm: Thách thức công nghệ, Thách thức chính trị, Tuyệt vọng và hy vọng, Sự thật, Bền bỉ. Tác giả muốn xoáy ống kính vào vấn đề “ngay tại đây” và “ngay lúc này”, tiêu điểm được đặt ở các sự kiện hiện tại và tương lai gần nhất của các xã hội loài người. “Điều gì đang xảy ra ngay lúc này? Những thách thức lớn nhất và những lựa chọn quan trọng nhất của ngày nay là gì? Ta cần chú ý đến điều gì? Ta nên dạy con cái ta những gì?...”, Harari đặt vấn đề.
Một trong những điều tạo nên sức hút ở những tác phẩm của Giáo sư Yuval Noah Harari chính là ở lối viết mang đầy tính phản biện của ông. Theo nhận xét của các nhà xuất bản, tác giả Yuval Noah Harari luôn “lật ngược lại vấn đề” để có một cái nhìn “trái chiều”, khác lạ với cách nhìn quen thuộc từ xưa đến nay; đồng thời, ông cũng là người đề cao sự tự do thảo luận, tôn trọng sự tự do biểu đạt.
Với cách thức của một nhà khoa học, tác giả cũng trình bày rõ phạm vi nội dung tác phẩm của mình. Ông nói: “Cuốn sách này không cố bao quát mọi ảnh hưởng của các công nghệ mới. Cụ thể thì mặc dù công nghệ mang lại nhiều hứa hẹn tuyệt vời, dự định của tôi ở đây là chủ yếu nêu bật các mối đe dọa cũng như hiểm họa của nó. Những tập đoàn và các doanh nghiệp dẫn đầu cuộc cách mạng công nghệ đương nhiên đều ca tụng các sáng tạo của mình nên các nhà xã hội học, triết học và sử học như tôi phải gióng hồi chuông cảnh báo và giải thích tất cả các cách mà mọi thứ có thể trở nên cực kỳ tồi tệ”.
Cuốn sách “21 bài học cho thế kỷ 21” của Yuval Noah Harari chứa đầy những thông tin phong phú và thể hiện một góc nhìn sắc sảo của tác giả về diện mạo của thế giới đương đại. Theo như lời Publishers Weekly nhận xét: “Tựa đề là bài học nhưng lối viết của ông không hề mang tính áp đặt mà đầy gợi mở, khuyến khích tranh luận thay vì đưa ra những giải pháp dứt khoát. Cuốn sách bàn về nhiều vấn đề nhức nhối, bao gồm các vấn đề liên quan đến dân chủ tự do, chủ nghĩa dân tộc, nhập cư…”, cuốn sách nhận được sự đánh giá cao của các nhà xuất bản và đông đảo độc giả trên khắp thế giới.
Triều Dương