Trong báo cáo trả lời chất vấn gửi đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp nhấn mạnh đến một trong những ưu điểm của báo chí đó là đã năng động và tích cực trong cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, các tệ nạn xã hội và các hiện tượng tiêu cực khác.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cũng chỉ ra bốn tồn tạo cần khắc phục của báo chí. Chính những tồn tại này đang làm hạn chế đến tính hiệu quả của báo chí, làm ảnh hưởng đến kỷ cương xã hội.
Điều đầu tiên Bộ trưởng Hợp muốn nhắc đến đó là các Thông tin sai sự thật, xâm phạm đời tư công dân trên báo chí. Bộ trưởng nêu cụ thể, tình trạng báo chí thông tin sai sự thật vẫn chậm được khắc phục, thể hiện chủ yếu ở mảng bài viết về các vụ án. Nhiều trường hợp đăng thông tin sai sự thật nhưng không thực hiện việc cải chính hoặc nếu phải cải chính thì cải chính không nghiêm túc, vi phạm các quy định của Luật Dân sự và Luật báo chí.
Nhiều thời điểm, tình trạng thông tin ở một số báo thiếu căn cứ, suy diễn, thổi phồng, khoét sâu vào những thiếu sót, khuyết điểm của một số tổ chức, cá nhân; đạt tiêu đề không đúng với nội dung tin, bài được phản ánh hoặc tô đậm mặt trái, những hiện tượng tiêu cực, tệ nạn xã hội; khai thác đời tư công dân, thông tin thiếu nhạy cảm chính trị...vẫn còn diễn ra.
Bên cạnh đó, báo chí Việt Nam vẫn còn những thông tin không phù hợp thuần phong mỹ tục. Thông tin dung tục, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, làm suy giảm tính định hướng, tính giáo dục và tính thẩm mỹ của báo chí. Đây là xu hướng đáng lo ngại trong hoạt động báo chí hiện nay. Những bức ảnh hở hang thiếu thẩm mỹ, những câu chuyện phòng the và những hành vi phạm tội được mô tả một cách tỉ mỉ; những vấn đề tâm linh được phản ánh trở thành mê tín dị đoan.
Cùng với đó là các thông tin không phù hợp với lợi ích đất nước, ảnh hưởng tới cá nhân, tổ chức. Một số cơ quan báo chí khai thác các chủ đề mang tính phê phán, phủ định với thái độ gay gắt, quy chụp thiếu thuyết phục, đưa quá nhiều thông tin tiêu cực về những thiếu sót, khuyết điểm, mặt trái của xã hội gây nhận thức sai lệch về tình hình đất nước.
Bộ trưởng dẫn chứng gần về thông tin trên báo chí trong thời gian gần đây như: nước tương có chất gây ung thư, bồn đựng nước gây ung thư, ăn bưởi gây ung thư vú, rau xanh siêu tăng trưởng, trứng gà Trung Quốc, giá gạo tăng, giá xăng dầu tăng, tình hình lạm phát trong nước ... đã có tác động tới tâm lý xã hội, làm ảnh hưởng tới sản xuất của nông dân và việc kinh doanh của các doanh nghiệp.
Tồn tại cuối cùng cũng là về hoạt động của phóng viên: Đã có một số phóng viên lợi dụng danh nghĩa nhà báo vào mục đích vụ lợi cá nhân như việc ép doanh nghiệp để xin quảng cáo, thậm chí có hành vi tống tiền doanh nghiệp, vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật, phải chịu mức án phạt tù, đã gây bất bình trong nhân dân, làm ánh hưởng đến uy tín của giới báo chí.
Về phương hướng quản lý báo trong thời gian tới, Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cho biết Bộ sẽ tiếp tục rà soát và chuẩn bị xây dựng Luật Báo chí cũng như các văn bản hướng dẫn, tạo điều kiện cho báo chí phát triển, đồng thời tạo hành lang pháp lý để quản lý tốt báo chí trong tình hình mới.
Bộ sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của các cơ quan báo chí in. Để tăng cường trách nhiệm của cơ quan chủ quan báo chí, sẽ sắp xếp, quy hoạch hợp lý hệ thống báo chí; rà soát, chấn chỉnh tình trạng cơ quan báo chí xa rời tôn chỉ, mục đích.
Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cho biết sẽ tăng cường vai trò giám sát của nhân dân và cả hệ thống chính trị với báo chí.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cũng thẳng thắn yêu cầu các bộ, ngành, địa phương không né tránh, đùn đẩy trách nhiệm phát ngôn theo Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
Trong hai năm 2008-2009, Bộ đã kiểm tra, xử lý 96 trường hợp vi phạm ở họat động lĩnh vực báo chí, truyền thông, trong đó có 40 trường hợp do cung cấp thông tin sai sự thật; thu hồi 19 thẻ nhà báo.
Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cho biết, nguồn nhân lực làm công tác xử lý vi phạm còn rất thiếu với 35 người quản lý hơn 700 cơ quan báo chí, vì thế chỉ có thể đảm bảo xử lý các trường hợp sai phạm đơn giản, còn các trường hợp phức tạp, nghiêm trọng thì Bộ có trách nhiệm cung cấp hồ sơ cho các cơ quan tư pháp tiến hành giải quyết theo luật định. |