
Chiến sĩ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh trên thao trường. Ảnh: Đặng Thạch
“Bộ đội Ông Cống”
Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, thực dân Pháp âm mưu đánh chiếm nước ta một lần nữa. Đầu năm 1946, địch tập trung nhiều binh chủng được trang bị vũ khí hiện đại, chia làm 3 cánh đánh vào trung tâm tỉnh lỵ Bến Tre rất ác liệt và dã man.
Với lòng căm thù giặc sâu sắc, trên khắp 3 dải cù lao của tỉnh, nhiều đội du kích do các đồng chí ở chi bộ, đảng bộ cơ sở được thành lập, chiến đấu chống địch. Tại xã Tân Hào, đồng chí Đồng Văn Cống - Bí thư Chi bộ xã đã thành lập Đội du kích và trực tiếp chỉ huy đánh địch. Với chiến thắng vẻ vang qua hàng chục trận đánh trực diện với địch đã tăng thêm niềm tin của nhân dân vào du kích và làm cho quân Pháp phải khiếp sợ.
Điển hình như trận đánh Bàu Dơi (vàm Châu Phú, xã Châu Hòa). Đặc biệt là trận đánh ngày 12-2-1946, tại đầu cầu Bà Ba Ngỡi, diễn ra ngay sau khi thành lập Đội du kích xã. Dưới sự chỉ huy tài ba của đồng chí Đồng Văn Cống, du kích Tân Hào đã đánh và tiêu hao 1 trung đoàn lính lê dương của Pháp. Đây cũng là ngày đánh dấu tiền thân sự ra đời của LLVT Bến Tre hiện nay.
Tháng 5-1946, Vệ quốc đoàn đầu tiên của tỉnh ra đời trên cơ sở thống nhất các LLVT trong tỉnh, với phiên hiệu Chi đội 19, do đồng chí Đồng Văn Cống làm Chi đội trưởng. Tháng 6-1947, từ Chi đội 19, Trung đoàn chủ lực của tỉnh được thành lập lấy phiên hiệu là Trung đoàn 99, do đồng chí Đồng Văn Cống làm Trung đoàn trưởng (Trung đoàn có 2 tiểu đoàn và các phân đội trực thuộc).
LLVT tỉnh nhà thật sự trưởng thành và lớn mạnh cả về quân số, trang thiết bị phục vụ chiến đấu. Cùng với các đơn vị bộ đội địa phương và du kích xã, LLVT tỉnh được hình thành đều khắp và nổi lên những trận đánh vây đồn, chặn địch, chống càn, trừ gian, diệt ác.
Đầu năm 1950, LLVT tỉnh nhà càng thêm lớn mạnh, có 2 đơn vị cơ động; các huyện, thị đều có 1 trung đội; mỗi xã đều có từ 1 - 2 tiểu đội du kích. LLVT tỉnh chủ động phối hợp với các lực lượng mở nhiều trận đánh lớn, giải phóng nhiều vùng căn cứ chiếm đóng của Pháp. Qua đó, đã góp phần to lớn cùng với LLVT cả nước đánh bại Chiến dịch Đông Xuân. Đặc biệt là chiến thắng vang dội bằng Chiến dịch Điện Biên Phủ, buộc Pháp phải thừa nhận nền độc lập, thống nhất đất nước và chủ quyền lãnh thổ nước ta tại Hiệp định Giơ-ne-vơ.
Bước sang thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, sau Nghị quyết số 15 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, từ ngày 17 đến 20-1-1960, nhân dân và LLVT Bến Tre đồng loạt đứng lên làm cuộc Đồng khởi diệt ác, phá kiềm, đập tan hệ thống kiềm kẹp của Mỹ - ngụy, làm chuyển biến mạnh mẽ phong trào đấu tranh của nhân dân cả nước. Sau Đồng khởi, LLVT tỉnh càng khẳng định sức mạnh nội tại của mình.
Tháng 2-1960, Đại đội 264 của tỉnh ra đời. Năm 1964, tiểu đoàn chủ lực của tỉnh được thành lập với tên gọi Tiểu đoàn 516. Năm 1968, tỉnh có chiến đoàn; năm 1972, Trung đoàn Đồng Khởi ra đời.
Phát huy truyền thống anh hùng
Qua 21 năm kháng chiến chống Mỹ, LLVT tỉnh đã đánh và thắng lớn nhiều trận, chiến đấu và đương đầu với nhiều trung đoàn, tiểu đoàn của Mỹ và ngụy quân. Điển hình như phá vỡ ấp chiến lược, trận Gò Keo (huyện Giồng Trôm). Hay như đánh bại cuộc hành quân “Phượng hoàng TG1”; đánh bại các tiểu đoàn của Mỹ - ngụy như Ó vàng, Ó đỏ, Cọp đen; đánh bại cuộc càn quét “Sóng thần 5”, diệt “Hạm đội nhỏ” trên sông; tiêu diệt Chiến đoàn Bảo an ngụy; đánh bại các tiểu đoàn: 401, 413, 418, 454, 509.
LLVT Bến Tre đã đẩy mạnh tiến công trong Chiến dịch Đông Xuân 1974 - 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, góp phần to lớn giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào ngày 30-4-1975.
Sau giải phóng, LLVT tỉnh vừa tham gia phát triển kinh tế, vừa giúp nước bạn Campuchia chống lại nạn diệt chủng do Pôn-pốt Iêng-xa-ri gây ra; bảo vệ vững chắc chủ quyền, biên giới phía Bắc và Tây Nam. Với lịch sử và truyền thống vẻ vang, LLVT tỉnh nhà vinh dự được Nhà nước 2 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân; được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng 8 chữ vàng cao quý: “Anh dũng Đồng khởi, thắng Mỹ, diệt ngụy”. LLVT tỉnh còn được tặng thưởng nhiều huân chương Quân công, danh hiệu anh hùng cho nhiều tập thể và cá nhân.
Trong thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp. Cùng với những thuận lợi, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc còn có nhiều khó khăn và thách thức. Đặc biệt là kinh tế thế giới đang đứng trước nguy cơ khủng hoảng do ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19.
Tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, toàn LLVT tỉnh tập trung tạo sự đồng thuận cao để xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”. Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang 75 năm của LLVT tỉnh và truyền thống của quê hương Bến Tre Đồng khởi anh hùng, cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh với quyết tâm chính trị cao theo khẩu hiệu “Dân chủ - Kỷ cương - Nêu gương - Quyết thắng”, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, mãi mãi xứng đáng với niềm tin tưởng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhàn
Đại tá Lê Văn Hùng - Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh