Ân nghĩa quê dừa

Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam trao danh hiệu “Công dân Đồng Khởi danh dự” cho Giáo sư Shimizu Masaaki. Ảnh: Trung Hiếu

Từ “Công dân Đồng Khởi danh dự”

 Giáo sư Shimizu Masaaki tham gia đoàn công tác thiện nguyện của Ủy ban Viện trợ y tế quốc tế, Hội Hở môi - hàm ếch Nhật Bản từ năm 1993 - 1998, với vai trò là phiên dịch và hỗ trợ cho hội triển khai các hoạt động nhân đạo tại tỉnh. Cùng thời gian này, Giáo sư đã tham gia nghiên cứu, tìm hiểu văn hóa Bến Tre và văn hóa Nam Bộ, góp phần thực hiện các công trình nghiên cứu bảo tồn di sản văn hóa Bến Tre sau này.

Năm 2007, Giáo sư Shimizu Masaaki giảng dạy bộ môn Tiếng Việt tại Khoa Ngoại ngữ, Đại học Osaka, Nhật Bản, đồng thời là nhà nghiên cứu về lịch sử ngôn ngữ Việt Nam, công trình nghiên cứu này đã giúp Giáo sư nhận được Giải thưởng Balaban của Hội Bảo tồn di sản Hán Nôm Hoa Kỳ năm 2017.

Giáo sư cũng rất thích các món đặc sản, ẩm thực Việt Nam nói chung, Bến Tre nói riêng, nên lúc nào có điều kiện là quảng bá, giới thiệu về văn hóa truyền thống, ẩm thực của tỉnh. Bên cạnh đó, Giáo sư còn giới thiệu nhiều lĩnh vực liên quan đến phong tục, tập quán, tín ngưỡng dân gian, tôn giáo của tỉnh với bạn bè quốc tế qua các công trình nghiên cứu như “Truyện thơ Nôm Lục Vân Tiên, tác giả Nguyễn Đình Chiểu, song ngữ Việt - Hàn”; Tín ngưỡng thờ mẫu ở miếu bà Thiên Y A Na (Phường 7); hoạt động của Câu lạc bộ Nói thơ Vân Tiên, đưa Lục Vân Tiên vào múa rối nước ở Bến Tre. Nhân kỷ niệm 200 năm Ngày sinh Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Đình Chiểu, Giáo sư đã hỗ trợ tỉnh xây dựng bộ phim “Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu” (2 tập). Soạn thảo tài liệu “Dạy Tiếng Việt qua truyện thơ Nôm Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu ở Đại học Osaka, Nhật Bản” và được chọn báo cáo tại Hội thảo khoa học quốc tế “Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu trong thời đại ngày nay”.

Một công trình lịch sử văn hóa có ý nghĩa đặc biệt gần đây là Giáo sư tham gia theo lời mời của Tiến sĩ Phạm Văn Luân - Trường Đại học Văn hóa TP. Hồ Chí Minh làm cố vấn chuyên môn dự án “Nhà truyền thống kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát” và dự án “Dữ liệu hóa lăng mộ nhà bác học Trương Vĩnh Ký” và một số công trình nghiên cứu văn hóa tại TP. Hồ Chí Minh. Đặc biệt, hiện nay, Giáo sư là Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đa ngôn ngữ và đa văn hóa, Đại học Osaka để triển khai các dự án bảo tồn ngôn ngữ di sản (Heritage Language) hoặc tiếng mẹ đẻ của trẻ em Việt Nam đang sinh sống ở Nhật Bản; tham gia thành lập và giữ vai trò Chủ tịch Trung tâm Việt Nam học trong Hiệp hội Xúc tiến hợp tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản.

Với những đóng góp thiết thực và hiệu quả của Giáo sư Shimizu Masaaki đối với hoạt động thiện nguyện và bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa tại tỉnh, ngày 15-1-2025, Bến Tre đã tôn vinh và trao tặng danh hiệu “Công dân Đồng Khởi danh dự” cho Giáo sư.

Ước mơ trở thành công dân Bến Tre

Giáo sư Shimizu Masaaki vừa tham dự một số sự kiện và địa điểm lịch sử văn hóa của tỉnh trong thời gian Giáo sư đến tỉnh tham dự lễ kỷ niệm 125 năm Ngày thành lập tỉnh Bến Tre (1-1-1900 - 1-1-2025), 65 năm Ngày Bến Tre Đồng khởi (17-1-1960 - 17-1-2025), công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Ngày truyền thống tỉnh Bến Tre (17-1), tôn vinh và trao tặng danh hiệu “Công dân Đồng Khởi tiêu biểu” và “Công dân Đồng Khởi danh dự” tỉnh Bến Tre lần thứ tư - 2025. Theo lịch trình, sau khi dự lễ, Giáo sư sẽ đến thăm Cây Di sản - cây Thiên Tuế, đình Phú Nhuận; thăm ông Huỳnh Văn Cam (Lê Huỳnh) nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, nguyên Chủ tịch Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo và người tàn tật tỉnh; tham quan Nhà bia Trương Vĩnh Ký (xã Vĩnh Thành) và sẽ kết thúc chuyến đi Việt Nam lần này. Nhưng sau khi dự lễ xong, được thông tin 8h00 hôm sau sẽ tổ chức lễ khánh thành công trình trùng tu, tôn tạo đền thờ Nữ tướng Nguyễn Thị Định, Giáo sư đề xuất sắp xếp thời gian để tham dự.

Tại buổi lễ, được xem phần văn nghệ chào mừng do Nhà hát Trần Hữu Trang biểu diễn, với ca cảnh cải lương về hình ảnh cô Ba Định, khái quát cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Nữ tướng Nguyễn Thị Định… chương trình đã chạm đến trái tim Giáo sư. Giáo sư Shimizu đã gỡ cặp kính và lau vội nước mắt đến mấy lần trong 30 phút văn nghệ chào mừng. Dự kiến là sau chương trình sẽ đi Vĩnh Thành (Chợ Lách) nhưng bất chợt Giáo sư hỏi “Nhà Nữ tướng Nguyễn Thị Định có gần đây (đền thờ) không, nếu đi đến đó đi bằng phương tiện gì”? Tôi muốn đến tận nhà để thắp hương cho bà”.

Tại nhà Nữ tướng Nguyễn Thị Định, Giáo sư Shimizu Masaaki thắp hương trước di ảnh Nữ tướng và trao đổi với hậu duệ đời thứ 3 của Nữ tướng để tìm hiểu thêm về gia tộc, cuộc sống đời thường cha mẹ, anh chị em và thuở thiếu thời của cô Ba. Đặc biệt khi nghe tin, ngôi nhà đã hoàn chỉnh các thủ tục đề nghị xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, Giáo sư rất quan tâm. Trong sổ lưu niệm nhân chuyến thăm ngôi nhà của Nữ tướng Nguyễn Thị Định, Giáo sư Shimizu Masaaki ghi “… Cháu xin hứa với cô Ba sẽ cố gắng tìm hiểu, nghiên cứu về văn hóa và lịch sử Bến Tre để quảng bá đến với thế giới…”.

Nguyễn Loan