Bến Tre tập trung phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã

Bí thư Tỉnh ủy Lê Đức Thọ tại buổi làm việc với Liên minh Hợp tác xã tỉnh. Ảnh: N. Duy

Phát huy hiệu quả hoạt động

Trong 9 tháng năm 2022, mặc dù đứng trước không ít khó khăn, thách thức, nền kinh tế trên đà bắt đầu phục hồi, tình hình mưa bão, dịch bệnh diễn biến phức tạp nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bến Tre đã quyết tâm vượt qua; từ đó duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức khá cao, quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững ổn định; đời sống vật chất, tinh thần của các tầng lớp nhân dân được cải thiện, nâng cao.

Đối với việc phát triển KTTT, HTX được các cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp; nhận thức của hệ thống chính trị và nhân dân về vai trò, vị trí và ý nghĩa của KTTT, HTX có nâng lên; nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển KTTT, HTX từng bước phát huy hiệu quả, phù hợp với thực tiễn của tỉnh; nhiều mô hình HTX kiểu mới gắn với xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, xây dựng xã nông thôn mới được hình thành và có chiều hướng phát triển tốt.

Công tác quản lý nhà nước về KTTT được tăng cường. Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX cấp tỉnh, cấp huyện, thành phố hoạt động ngày càng đồng bộ. Các sở, ngành, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, Liên minh HTX tỉnh và các địa phương tích cực tuyên truyền, vận động, tập hợp đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia các mô hình HTX kiểu mới gắn với xây dựng xã nông thôn mới; tạo điều kiện cho HTX được tiếp cận và thụ hưởng các chính sách khuyến khích, hỗ trợ của Nhà nước, của tỉnh.

 Nhìn trên tổng thể, đến nay trên địa bàn tỉnh có 1.075 tổ hợp tác (THT) và 177 HTX hoạt động trên 6 lĩnh vực: công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây lắp điện; nông nghiệp - thủy sản; quỹ tín dụng nhân dân; thương mại - dịch vụ, kinh doanh tổng hợp; giao thông - vận tải; tài nguyên - môi trường với tổng số vốn điều lệ là 288.082 triệu đồng, tổng số thành viên tham gia là 45.658 người, với 2.932 lao động thường xuyên. Trong đó, tổng số người tham gia bộ máy quản lý HTX là 760 người; số người tham gia quản lý HTX có trình độ cao đẳng, đại học trở lên là 230 người, chiếm tỷ lệ 30,2% tổng số người tham gia bộ máy quản lý HTX; trình độ sơ cấp, trung cấp là 345 người, chiếm tỷ lệ 44,4%; số còn lại chưa qua đào tạo là 185 người, chiếm tỷ lệ 24,3%.

Liên minh HTX tỉnh thường xuyên theo dõi nắm tình hình, tiếp nhận thông tin, đề xuất biện pháp giải quyết vướng mắc, kiến nghị của các HTX; tích cực phối hợp thực hiện chức năng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của HTX, thành viên. Tăng cường tuyên truyền, tư vấn, thành lập mới các HTX, đi đôi với hướng dẫn, hỗ trợ HTX xây dựng bộ máy nhân sự để công tác quản trị, điều hành của HTX được ổn định và hoạt động sản xuất, kinh doanh ngày càng phát triển.

Tuy nhiên, lĩnh vực KTTT, HTX của tỉnh trong thời gian qua vẫn còn một số hạn chế: Nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền về KTTT, HTX hiện nay chưa đầy đủ; chưa xem HTX là đòn bẩy để thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Nhận thức của một bộ phận nhân dân vẫn còn định kiến về HTX kiểu cũ; chưa thấy được sự cần thiết và vai trò quan trọng của HTX kiểu mới trong nền sản xuất nông nghiệp. Công tác quản lý nhà nước về KTTT, HTX đôi lúc chưa được quan tâm đúng mức. Chính quyền cấp xã ở một số nơi thiếu thường xuyên chỉ đạo, đồng hành cùng HTX; chậm củng cố, nâng chất các HTX hoạt động yếu kém kéo dài.

Bên cạnh đó, hoạt động của cơ quan Liên minh HTX tỉnh còn nhiều khó khăn: Tổ chức bộ máy, cơ chế quản lý, cơ cấu bên trong chưa phù hợp (do là tổ chức hội đặc thù); số lượng cán bộ, nhân viên cơ quan Liên minh còn thiếu, chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ được giao ngày càng nhiều hơn. Công tác tham mưu và hoạt động phối hợp chưa thực sự chủ động, sáng tạo, còn thiếu về điều kiện và nguồn lực để trực tiếp hỗ trợ HTX. Nhiều HTX hiện là thành viên Liên minh HTX tỉnh, nhưng năng lực quản trị, điều hành vẫn còn yếu, cơ sở sản xuất và nguồn vốn hoạt động còn rất hạn chế; chưa xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu cho sản phẩm của HTX, lợi ích mang lại của HTX đối với thành viên chưa nhiều; mô hình HTX điểm, kiểu mới thành công còn ít, chưa tạo điểm sáng, lan tỏa để tuyên truyền trực quan, sinh động và thu hút đông đảo người dân tham gia HTX.  

HTX Bưởi da xanh Bến Tre. Ảnh: Thạch Thảo

Một số nội dung trọng tâm

Để tăng cường công tác quản lý và lãnh đạo phát triển KTTT trên địa bàn tỉnh, đồng chí Lê Đức Thọ - Bí thư Tỉnh ủy có buổi làm việc với Liên minh HTX tỉnh và các HTX, THX tiêu biểu. Tại buổi làm việc, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đã chỉ đạo và đề nghị các đơn vị tiếp tục quan tâm thực hiện một số nội dung trọng tâm như sau:

Đối với Liên minh HTX tỉnh: cần tiếp tục tăng cường phối hợp với các sở, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tổ chức tuyên truyền về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp tiếp tục đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới, theo tinh thần Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16-6-2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII), các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của địa phương. Chủ động, tích cực vận động người dân tham gia THT, HTX; hỗ trợ, động viên, khuyến khích các HTX phát triển đúng hướng, bền vững, sớm hình thành các Liên hiệp HTX cùng ngành, nghề hoạt động có hiệu quả.

Đồng thời, làm tốt vai trò cầu nối, kết nối giữa các HTX với các doanh nghiệp để đẩy mạnh các hoạt động liên kết đầu vào, đầu ra; chọn mô hình HTX điểm, hoạt động hiệu quả trong liên kết để nhân rộng, tạo sự lan tỏa, nâng cao lòng tin của người dân đối với KTTT, HTX; phát triển phong trào toàn dân tham gia HTX, THT gắn với xây dựng nông thôn mới, tái cơ cấu nông nghiệp. Phấn đấu đến năm 2025, mỗi HTX nông nghiệp có ít nhất một sản phẩm được chứng nhận OCOP từ 3 sao trở lên; hỗ trợ nâng sao, nâng hạng và nâng số lượng sản phẩm OCOP của tỉnh; tạo thế mạnh trong tiêu thụ sản phẩm, ổn định và nâng cao thu nhập, đời sống của thành viên. Nghiên cứu đề xuất thành lập HTX sản phẩm OCOP đặc trưng của tỉnh để nâng cao hiệu quả quảng bá sản phẩm của địa phương.

Nhà xưởng thu mua nông sản của Hợp tác xã Bưởi da xanh Bến Tre. Ảnh: N. Duy

Bên cạnh đó, phải nghiên cứu và tiếp tục đổi mới công tác tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động của HTX; nhất là đào tạo chuyên sâu để bổ sung, trang bị kiến thức về thị trường, phương pháp liên kết theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ số, thương mại điện tử, chuyển đổi số… trong hoạt động của HTX. Phối hợp hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý, bộ nhận diện thương hiệu… cho sản phẩm của HTX.

Đối với Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX tỉnh: Tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ phát triển KTTT, HTX trên địa bàn tỉnh; tăng cường công tác tuyên truyền để hệ thống chính trị, người dân thống nhất nhận thức và nắm rõ bản chất, vai trò, tầm quan trọng của KTTT, HTX trong sự phát triển của địa phương; đề xuất, tham mưu Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành các chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển KTTT, HTX theo đúng thẩm quyền, phù hợp điều kiện thực tế, đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh; tập trung chỉ đạo các địa phương quan tâm phát triển KTTT, HTX gắn với công tác điều hành phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Ngoài ra, còn chủ động phối hợp nghiên cứu, tham mưu xây dựng Đề án và đưa Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh sớm đi vào hoạt động có thực chất. Tích cực tham mưu lãnh đạo tỉnh tổ chức đối thoại định kỳ với các HTX có sự tham gia của sở, ngành và doanh nghiệp liên quan. Chủ động, sáng tạo trong xây dựng và phát triển HTX hiệu quả toàn diện cấp huyện, HTX điểm của tỉnh, HTX kiểu mới hiệu quả của Trung ương theo Đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước giai đoạn 2021 - 2025.

Ban cán sự đảng UBND tỉnh chỉ đạo UBND tỉnh và các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố: Tổ chức nghiên cứu, góp ý, tham gia xây dựng dự thảo Luật  HTX sửa đổi, Luật Đất đai sửa đổi… và các văn bản, hướng dẫn, chủ trương, chính sách của Trung ương; đề xuất cơ chế tập trung, tích tụ đất đai, tổ chức lại phương thức sản xuất, phân bố dân cư và lao động khu vực nông thôn hình thành khu dân cư tập trung, vùng sản xuất tập trung, phục vụ sản xuất quy mô lớn, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế hàng hóa, gắn với xây dựng nông thôn mới.

Song song đó, cần xây dựng cơ chế tạo điều kiện bố trí diện tích đất phù hợp, theo quy định, giúp HTX xây dựng trụ sở, kho bãi, cửa hàng dịch vụ; thu hút nguồn nhân lực, sử dụng hiệu quả tài nguyên… bảo đảm đúng các quy định của pháp luật hiện hành; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Bến Tre và các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng hỗ trợ, hướng dẫn các THT, HTX tháo gỡ khó khăn về vốn để hình thành các chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp.

Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương, Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường các sở, ngành có liên quan tích cực vào cuộc, chủ động phối hợp với Liên minh HTX tỉnh xây dựng, hoàn thiện các mô hình HTX điểm, điển hình, tiêu biểu, hoạt động với quy mô lớn, liên kết hiệu quả với doanh nghiệp, góp phần tạo việc làm, sinh kế, nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân. Có chính sách thiết thực hỗ trợ các HTX ứng dụng công nghệ cao, sản xuất ra những sản phẩm đặc trưng, đáp ứng yêu cầu thị trường; hướng dẫn các HTX sản xuất theo quy trình VietGAP, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm nông nghiệp đạt chuẩn, truy xuất nguồn gốc; tiếp tục tạo điều kiện cho các HTX xúc tiến thương mại, tham gia các cuộc hội chợ, triển lãm, quảng bá sản phẩm trong và ngoài tỉnh.

Sở Giao thông vận tải, Sở Thông tin và Truyền thông tăng cường kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp vận tải, kiên quyết xử lý tình trạng xe dù, bến cóc… tạo môi trường cạnh canh công bằng, lành mạnh; thúc đẩy các HTX hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải đẩy nhanh chuyển đổi số, nâng cao năng lực quản lý, vận hành HTX hoạt động có hiệu quả.

Riêng các HTX cần phải tập trung đổi mới tổ chức và nâng cao năng lực điều hành, kiểm soát hoạt động, xây dựng chiến lược phát triển, từng bước hoàn thiện bộ máy, ổn định nhân sự, tăng cường nhân lực làm công tác quản lý, chuyên môn nghiệp vụ, bảo đảm có nhân sự quản trị, điều hành tâm huyết, có trình độ đáp ứng yêu cầu công việc; huy động được vốn của thành viên để đầu tư phát triển; có hướng liên kết sản xuất, kinh doanh phù hợp với thực tiễn hoạt động của hợp tác xã và điều kiện của địa phương. Tăng cường đoàn kết, tập hợp thành viên, bám sát nguyên tắc hoạt động, bảo đảm dân chủ, tự quản, tự chịu trách nhiệm, luôn tuân thủ quy định của pháp luật và bảo đảm lợi ích của thành viên; chủ động đầu tư máy móc, thiết bị vào sản xuất, kinh doanh; tích cực, linh hoạt trong giúp nhau phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống, góp phần xây dựng thành công xã nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu tại địa phương.

Nhất Duy