Các biện pháp phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng phổ biến

Phòng An ninh mạng và PCTP sử dụng công nghệ cao tăng cường tuyên truyền phòng chống tội phạm lừa đảo qua mạng tại các khu vực đông dân cư. Ảnh: CTV

Các phương thức lừa đảo đang phổ biến hiện nay

Lừa đảo tổ chức cá độ bóng đá qua không gian mạng để chiếm đoạt tiền: Bộ TT&TT khuyến cáo người dân cần nâng cao ý thức chấp hành quy định pháp luật liên quan đến tội phạm và tệ nạn cờ bạc. Đặc biệt, cá độ bóng đá. Tuyệt đối không tham gia cá độ bóng đá dưới mọi hình thức. Trường hợp phát hiện các đối tượng có biểu hiện nghi vấn liên quan đến cá độ bóng đá cần kịp thời báo tin tố giác với cơ quan công an gần nhất hoặc qua đường dây nóng của Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an (069.2348569) để có biện pháp điều tra xử lý, góp phần làm lành mạnh môi trường xã hội.

Sử dụng các ứng dụng cho vay nặng lãi, thu lợi bất chính: Với chiêu trò này, các đối tượng không viết giấy vay nợ hay bất kỳ một loại giấy thể hiện lãi suất vay mà sử dụng các phần mềm ứng dụng trên mạng xã hội (MXH) để quản lý. Các đối tượng đã lợi dụng sự khó khăn về kinh tế của người dân để cho vay tiền với lãi suất cao từ 3 - 5 triệu đồng/1 triệu đồng/ngày (tương đương 108% đến 182,5%/1 năm). Khi đến hạn thanh toán tiền lãi, nếu người vay không trả kịp, các đối tượng sẽ trực tiếp đến nhà đe dọa người vay nhằm gây sức ép. Bộ TT&TT khuyến cáo người dân nên tìm đến các tổ chức cho vay uy tín như ngân hàng hoặc các công ty tài chính hợp pháp. Tuyệt đối không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng trên các trang web hoặc ứng dụng không đáng tin cậy. Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, đặc biệt liên quan đến tài chính, người dân nên xem xét cẩn thận các quyền mà ứng dụng yêu cầu cũng như đọc kỹ các điều khoản, chính sách của ứng dụng này. Nếu phát hiện có điểm đáng ngờ, hãy hủy cài đặt ứng dụng ngay lập tức.

Giả danh cán bộ làm việc tại Bộ Công an để chiếm đoạt tài sản: Bộ TT&TT đưa ra khuyến cáo người dân, đặc biệt là những người đã trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo, cần phải thường xuyên cập nhật và nắm bắt thông tin về vấn đề an toàn không gian mạng, luôn cảnh giác với những lời mời chào trên MXH. Tuyệt đối không cung cấp những thông tin cá nhân như: căn cước công dân, chứng minh nhân dân, số tài khoản ngân hàng, mã OTP… để tránh bị đánh cắp thông tin sử dụng cho mục đích phi pháp. Không thực hiện bất kỳ giao dịch nào trên MXH nếu chưa xác minh được chính xác người nhận tiền là ai. Nếu đã bị lừa thì lập tức báo ngay cho cơ quan công an gần nhất.

Ngoài ra, các đối tượng còn mạo danh cơ quan công an để hù dọa, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân. Bộ TT&TT khuyến cáo người dân cần cảnh giác, tránh mắc bẫy của đối tượng xấu. Để làm việc với người dân, cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương, không yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo như trên, người dân cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất.

Điều đáng nói, đối tượng lừa đảo thường nhắm vào sự thiếu hiểu biết, không minh mẫn của người cao tuổi để ra tay lừa đảo. Vì thế, để đối phó với các đối tượng lừa đảo qua điện thoại thì những người trong gia đình phải tuyên truyền cho người cao tuổi để họ nhận biết và có ý thức cảnh giác, phòng tránh hiệu quả. Nếu phát hiện các trường hợp có dấu hiệu bị lừa đảo, người dân cần trình báo cơ quan công an để giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật.

Lừa đảo liên quan tới ứng dụng VssID giả mạo

Bộ TT&TT khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, đề phòng khi bắt gặp những dịch vụ liên quan tới ứng dụng VssID trên các nền tảng MXH. Người dân chỉ sử dụng dịch vụ từ các trang web chính thống hoặc trực tiếp đến với các cơ quan Bảo hiểm xã hội địa phương. Người dân chỉ nên tải ứng dụng VssID thông qua hệ thống cửa hàng trực tuyến như CH Play (đối với hệ điều hành Android) và App Store (đối với hệ điều hành IOS). Tuyệt đối không cài đặt ứng dụng VssID từ các nguồn không xác định, những nguồn link lạ, không cung cấp thông tin cá nhân cho đối tượng lạ, khuyến khích tắt chế độ “cài đặt ứng dụng từ nguồn không xác định” trong điện thoại thông minh.

Ngoài ra, còn có các thủ đoạn lừa đảo khác cũng đang rất phổ biến hiện nay như: sử dụng kịch bản “thanh lý đồ điện tử giá rẻ”, nhằm chiếm đoạt tài sản của người dùng MXH, lừa bán phần mềm đọc trộm tin nhắn, chiếm đoạt tài sản, mạo danh phóng viên, cộng tác viên báo chí để chiếm đoạt tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kêu gọi từ thiện trên MXH.

Các biện pháp phòng tránh lừa đảo

Cục Thông tin cơ sở, Bộ TT&TT khuyến cáo người dân 10 biện pháp phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng.

1. Bảo vệ thông tin cá nhân: Không công khai các thông tin như ngày tháng năm sinh, số chứng minh nhân dân, căn cước công dân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng… trên MXH để tránh bị các đối tượng lợi dụng khai thác, sử dụng vào mục đích lừa đảo, cần chọn lọc thông tin trước khi chia sẻ công khai trên MXH.

2. Kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật: Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản ngân hàng, tài khoản MXH và cần bảo mật tuyệt đối thông tin các tài khoản trên, gồm: tên đăng nhập, mật khẩu, mã xác thực (OTP) hoặc số thẻ tín dụng… không cung cấp cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào khi chưa xác định được danh tính.

3. Cẩn trọng xác minh: Đối với các tin nhắn qua MXH vay tiền cần trực tiếp gọi điện thoại để xác nhận kỹ thông tin trước khi chuyển tiền.

4. Tìm hiểu kỹ thông tin khi kết bạn trên MXH: Tìm hiểu kỹ thông tin khi kết bạn với những người lạ trên MXH. Đặc biệt, những người hứa hẹn cho, tặng số tiền, tài sản lớn hoặc quà có giá trị lớn.

5. Trình báo tại cơ quan Công an nơi gần nhất: Khi nhận được cuộc gọi tự xưng là cán bộ các cơ quan nhà nước. Đặc biệt, lực lượng công an để thông báo, đe dọa mình có liên quan đến vụ án, vụ việc, cần liên lạc ngay với cơ quan công an nơi gần nhất để trình báo.

6. Cẩn trọng khi thực hiện các giao dịch trên không gian mạng: Không truy cập các đường link trong tin nhắn hay Email lạ không rõ nguồn gốc, không thực hiện giao dịch theo yêu cầu của các đối tượng lạ khi nhận được điện thoại, tin nhắn có nội dung liên quan đến giao dịch ngân hàng. Không cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP, số tài khoản ngân hàng…

7. Cẩn trọng trước lời mời chào hấp dẫn: Không nên nghe và làm theo những lời hướng dẫn, giới thiệu, dụ dỗ làm theo các cách thức làm việc nhẹ nhàng, kiếm tiền dễ dàng… Đặc biệt, không nghe theo lời các đối tượng chuyển tiền vào tài khoản chỉ định. Cảnh giác trước các thông tin thông báo nhận thưởng qua mạng, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền để nhận thưởng.

8. Cẩn trọng khi cài ứng dụng, phần mềm: Không cài đặt trên điện thoại, máy tính các ứng dụng chưa được xác thực. Khi phát hiện SIM điện thoại bị vô hiệu hóa, cần liên hệ ngay nhà mạng để yêu cầu hỗ trợ, xác minh. Nếu bị mất điện thoại thì cần nhanh chóng báo cho nhà mạng để khóa SIM kịp thời.

9. Quản lý đăng ký tài khoản ngân hàng: Không mở, cho thuê, bán tài khoản ngân hàng cho người khác. Khi phát hiện đối tượng có hành vì mua bán, cho thuê tài khoản ngân hàng cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất.

10. Cẩn trọng đối với các website, ứng dụng giả mạo: Tuyệt đối không truy cập website, ứng dụng trong tin nhắn nhận được, trang web có nội dung không rõ ràng, giả mạo dịch vụ chuyển tiền quốc tế, trang web ngân hàng.

Thanh Đồng