Cần quy định rõ tiêu chí để tiến hành thanh tra đột xuất

Đại biểu Trần Thị Thanh Lam phát biểu góp ý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) tại Tổ thảo luận số 9 chiều 8-5-2025

Đại biểu cho rằng, theo tài liệu dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) trình tại kỳ họp thứ 9, về hệ thống các cơ quan thanh tra, tại khoản 3, Điều 7 dự thảo Luật quy định: “Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng nhà nước Việt Nam, bao gồm Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan thanh tra khác theo quy định của Chính phủ”. Đại biểu băn khoăn về quy định về “cơ quan thanh tra khác theo quy định của Chính phủ”, không biết các cơ quan thanh tra này hoạt động như thế nào, vị trí ra sao, công tác phối hợp với các cơ quan trong cùng hệ thống thanh tra... Theo định hướng sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nên xem lại quy định này, hệ thống cơ quan thanh tra cần được quy định cho thống nhất.

Thứ hai, về hình thức thanh tra, dự thảo Luật quy định hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch hoặc đột xuất. Tại khoản 3, Điều 19 dự thảo Luật quy định: “Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện cơ quan, tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hoặc do Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền giao hoặc đề nghị”.

Đại biểu cho rằng quy định trên chưa rõ “các dấu hiệu vi phạm” là do ai phát hiện, và mức độ vi phạm như thế nào thì sẽ đủ cơ sở tiến hành thanh tra đột xuất. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về chủ thể phát hiện dấu hiệu hành vi vi phạm, đồng thời, bổ sung các tiêu chí để xác định dấu hiệu vi phạm phải tiến hành thanh tra đột xuất nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc tiến hành thanh tra đột xuất, tránh áp dụng quy định một cách tùy tiện.

Thứ ba, về quy định thanh tra lại, tại khoản 3 Điều 25 dự thảo Luật quy định: “3. Khi có căn cứ quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này, cơ quan thanh tra cấp trên tiến hành thanh tra lại đối với kết luận thanh tra của cơ quan thanh tra cấp dưới; đối với kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc thanh tra lại”

Theo hệ thống các cơ quan thanh tra quy định tại Điều 7 của dự thảo Luật, thì Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Bộ Quốc phòng không có cơ quan cấp dưới, như vậy thì Thanh tra Bộ Công an, Bộ Quốc phòng sẽ không có đối tượng để tiến hành thanh tra lại hay như thế nào, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định tại khoản 3 Điều 25 cho cụ thể, thống nhất với quy định về cơ quan Thanh tra của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng.

Về giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra, khoản 1 Điều 32 dự thảo Luật quy định: “Người ra quyết định thanh tra có trách nhiệm giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra. Trường hợp cần thiết, người ra quyết định thanh tra ra quyết định giao công chức hoặc thành lập Tổ giám sát thực hiện giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra (sau đây gọi chung là người thực hiện giám sát), trong đó xác định rõ nội dung, thành phần, thời gian và phương thức giám sát. Quyết định giám sát được ban hành cùng thời điểm ban hành quyết định thanh tra”.

Theo quy định trên thì trong trường hợp cần thiết, người ra quyết định thanh tra mới ra quyết định thành lập Tổ giám sát, có nghĩa là có thể thành lập hoặc không thành lập Tổ giám sát này, nếu thành lập thì quyết định giám sát được ban hành cùng lúc với quyết định thanh tra.

Đại biểu cho rằng trên thực tế, có những trường hợp khi ra quyết định thanh tra thì không thấy có vấn đề gì cần thiết nên người ra quyết định thanh tra không ra quyết định thành lập Tổ giám sát, nhưng trong quá trình Đoàn thanh tra làm việc thì có dư luận phản ánh về hành vi tiêu cực của Trưởng đoàn hoặc thành viên của Đoàn thanh tra, nếu theo quy định “quyết định giám sát được ban hành cùng thời điểm ban hành quyết định thanh tra” thì không giải quyết được tình huống này. Do đó, để đảm bảo linh hoạt và đầy đủ hơn, đại biểu đề nghị bổ sung, chỉnh sửa quy định trên như sau: “ ….Quyết định giám sát được ban hành cùng thời điểm ban hành quyết định thanh tra hoặc trong quá trình thanh tra khi có thông tin phản ánh, khiếu nại, tố cáo về hoạt động của Đoàn thanh tra”.

Về thẩm định dự thảo kết luận thanh tra, khoản 1, Điều 35 dự thảo Luật quy định: “Dự thảo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh phải được thẩm định trước khi ký ban hành”. Để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hoạt động của các cơ quan thanh tra nhà nước, đại biểu đề nghị bổ sung, chỉnh sửa quy định trên như sau: “Dự thảo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra tỉnh phải được thẩm định trước khi ký ban hành”.

Tin, ảnh: Ái Thi