Cần sớm tháo gỡ vướng mắc trong việc sử dụng nguồn kinh phí vận động phòng, chống dịch Covid-19 của địa phương

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi - Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre phát biểu thảo luận tại hội trường.

Tham gia phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi - Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre quan tâm góp ý đối với Quỹ vắc xin phòng Covid-19 trong Báo cáo số 411/BC-CP ngày 12-5-2025 của Chính phủ về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024.

Trong thời gian thực hiện công tác phòng, chống dịch Covid-19, các địa phương đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Chính phủ. Nhiều văn bản hướng dẫn được ban hành, tạo hành lang pháp lý hỗ trợ địa phương sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí vận động. Theo đó, các khoản ủng hộ có ghi rõ mục đích mua vắc-xin đã được chuyển về Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 của Chính phủ; còn đối với các nguồn ủng hộ không ghi rõ nội dung hoặc địa chỉ cụ thể, các địa phương được phép ưu tiên bố trí cho công tác phòng, chống dịch và sau khi dịch bệnh kết thúc thì nộp số tiền còn lại về Quỹ vắc xin phòng Covid-19 Trung ương.

Trên tinh thần đó, MTTQ Việt Nam tỉnh Bến Tre đã chủ động, linh hoạt sử dụng nguồn kinh phí vận động để phục vụ cho công tác phòng, chống dịch cấp bách tại địa phương góp phần kiểm soát, đẩy lùi dịch bệnh.

Tuy nhiên, sau đó Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, bằng văn bản thống nhất với Thủ tướng Chính phủ, điều chỉnh nguyên tắc sử dụng nguồn kinh phí này theo hướng: chỉ cho phép địa phương sử dụng 20% nguồn kinh phí, 80% còn lại phải nộp về Quỹ vắc xin phòng Covid-19 của Chính phủ do Bộ Tài chính quản lý. Khi đó, nhiều địa phương trong đó có tỉnh Bến Tre đã sử dụng nguồn kinh phí này cho công tác phòng, chống dịch trước khi nhận được văn bản hướng dẫn mới.

Khi tiến hành kiểm toán chuyên đề về công tác huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 tại tỉnh Bến Tre, căn cứ vào các văn bản thống nhất giữa Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Thủ tướng Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị MTTQ Việt Nam tỉnh Bến Tre nộp về Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 Trung ương số tiền hơn 33 tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế số dư còn lại tại Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 của tỉnh không đáp ứng đủ yêu cầu này vì nhiều khoản đã được sử dụng hợp pháp cho công tác phòng, chống dịch theo đúng quy định trước đó.

Trước thực trạng này, MTTQ Việt Nam tỉnh Bến Tre cùng một số tỉnh, thành phố khác đã có văn bản kiến nghị đến Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét, tháo gỡ khó khăn cho các địa phương.

Tại Kỳ họp thứ 5 (tháng 5-2023), đại biểu cũng đã phát biểu ý kiến, kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo giải quyết vướng mắc nêu trên.

 Đến ngày 25-4-2024, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn số 4302/BTC-KBNN hướng dẫn về việc sử dụng kinh phí tiếp nhận ủng hộ Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 các cấp còn dư. Theo đó, có nêu:

“Theo quy định tại khoản 7 Điều 10 Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27-10-2021 của Chính phủ về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo:

Nguồn đóng góp tự nguyện tiếp nhận được của Ban Vận động các cấp chưa sử dụng hết được sử dụng cho các nhiệm vụ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố của đợt sau. Trường hợp cuối năm tiền đóng góp tự nguyện còn dư được chuyển sang năm sau để tiếp tục thực hiện.

Căn cứ vào quy định nêu trên, sau khi chốt số dư của Quỹ vắc-xin phòng Covid-19, cơ quan quản lý Quỹ vắc xin phòng Covid-19 báo cáo Ban Vận động để quyết định sử dụng cho các nhiệm vụ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố tại địa phương đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương”.

Theo hướng dẫn này, số dư của Quỹ vắc xin phòng Covid-19 ở các địa phương sẽ được Ban Vận động quyết định sử dụng cho các nhiệm vụ cấp thiết, phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương.

Tuy nhiên, Công văn này là hướng dẫn chung cho tất cả các tỉnh, thành phố để xử lý số dư Quỹ vắc-xin phòng Covid-19. Riêng đối với tỉnh Bến Tre và các tỉnh, thành phố đang thực hiện theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước thì có được thực hiện theo hướng dẫn tại Công văn này hay không thì lại không nêu rõ.

Ngoài ra, qua trao đổi với Kiểm toán Nhà nước khi thực hiện kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã căn cứ vào văn bản của Thủ tướng Chính phủ thống nhất với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về việc nộp 80% nguồn kinh phí ủng hộ mà không ghi nội dung, địa chỉ cụ thể vào Quỹ vắc xin phòng Covid-19 của Trung ương. Vì vậy, các tỉnh, thành phố muốn không thực hiện theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, kể cả các tỉnh, thành khác muốn sử dụng được Quỹ này theo hướng dẫn tại Công văn 4302/BTC-KBNN của Bộ Tài chính thì cơ quan ban hành chính sách, tức là Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phải có ý kiến về vấn đề này thì mới có thể thực hiện được.

Nhằm tạo điều kiện cho các địa phương sử dụng Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 đúng quy định, tránh lãng phí khi Quỹ để đó nhiều năm mà không sử dụng được, cũng như chuẩn bị cho công tác sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh trong thời gian tới, đại biểu trân trọng đề nghị Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Thủ tướng Chính phủ sớm thống nhất, có ý kiến chỉ đạo để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương sử dụng nguồn kinh phí vận động cho các nhiệm vụ cấp thiết, đáp ứng đúng nhu cầu thực tiễn, vì lợi ích cộng đồng và sự phát triển của đất nước.

Tin, ảnh: Ngọc Mai