Chính phủ đề nghị tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hải Phòng

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp.

Theo Tờ trình Chính phủ gửi Quốc hội, sự cần thiết của việc xây dựng Nghị quyết đó là TP. Hải Phòng là thành phố trực thuộc Trung ương, trọng điểm phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế biển của khu vực Bắc Bộ và cả nước; trung tâm giáo dục, y tế và khoa học công nghệ của vùng duyên hải Bắc Bộ, là đầu mối giao thông quan trọng, kết nối các tuyến giao thông hàng hải quốc tế; nằm trong tam giác phát triển Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh.

Những năm qua, kinh tế thành phố phát triển toàn diện, luôn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế, chất lượng tăng trưởng chuyển dịch theo đúng định hướng. Hải Phòng đã khẳng định được vị thế của thành phố quan trọng trong nước và quốc tế; hệ thống cảng biển, hạ tầng giao thông được tập trung đầu tư, có bước phát triển đột phá theo hướng đồng bộ, hiện đại.

Sau hơn 5 năm xây dựng và phát triển kể từ thời điểm Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 45-NQ/TW, TP. Hải Phòng đã đạt được những thành tựu và kết quả quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Bên cạnh những kết quả đạt được thì mô hình tổ chức chính quyền địa phương và quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, cơ chế hoạt động của chính quyền địa phương các cấp tại thành phố hiện nay còn chưa phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa bàn đang phát triển năng động.

Cơ chế, chính sách phân quyền, phân cấp giữa Trung ương và TP. Hải Phòng và giữa các cấp chính quyền địa phương của thành phố còn bất cập, nhất là các cơ chế, chính sách về tài chính, ngân sách; quy hoạch; kế hoạch đầu tư; tổ chức bộ máy; xây dựng và quản lý đô thị,…

Theo đó, đã đặt ra yêu cầu cần tổ chức bộ máy chính quyền đô thị tinh gọn, hợp lý, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, công khai, minh bạch trong quản lý và phục vụ Nhân dân tốt hơn của chính quyền địa phương các cấp của Thành phố. Thực tiễn tổ chức chính quyền đô thị tại các thành phố Hà Nội, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực và Quốc hội đã ban hành Luật, Nghị quyết để thực hiện chính thức tổ chức chính quyền đô thị tại các thành phố này, là cơ sở thực tiễn quan trọng cho việc đề xuất tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng.

Từ các căn cứ nêu trên, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, năng lực quản trị, điều hành của chính quyền TP. Hải Phòng phù hợp với điều kiện, đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội của đô thị lớn trong giai đoạn tới, khắc phục được những khó khăn, vướng mắc của tổ chức chính quyền thành phố hiện nay, tạo điều kiện cho thành phố phát triển nhanh và bền vững thì việc trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng là cần thiết.

Với mục tiêu thực hiện tổ chức chính quyền đô thị nhằm từng bước đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; cải cách, đổi mới tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo hướng phân định rõ hơn nhiệm vụ, thẩm quyền, tổ chức bộ máy của chính quyền đô thị các cấp ở địa phương; nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền thành phố trên các lĩnh vực; phát huy các tiềm năng, lợi thế, nguồn lực của thành phố cho sự phát triển bền vững, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, hình thành đô thị văn minh, hiện đại, xứng tầm với vị trí, vai trò của thành phố và là đầu tàu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của khu vực và cả nước; phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; nâng cao tính minh bạch, năng động của chính quyền thành phố; xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh gắn với chuyển đổi số; đẩy mạnh cải cách hành chính, giải quyết tốt hơn các yêu cầu của người dân và doanh nghiệp, phát huy các hình thức dân chủ trực tiếp của người dân, góp phần xây dựng hệ thống chính trị Thành phố vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tạo cơ sở thực tiễn cho việc xây dựng Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) trình Quốc hội trong năm 2025, trong đó có đề xuất thực hiện mô hình tổ chức tổ chức chính quyền đô thị thống nhất trong cả nước. 

Dự thảo Nghị quyết có 10 điều, gồm: Tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hải Phòng (Điều 1); HĐND TP. Hải Phòng (Điều 2); Nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng (Điều 3); Cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc, nhiệm vụ, quyền hạn của UBND quận (Điều 4); HĐND TP. Thuỷ Nguyên thuộc TP. Hải Phòng (Điều 5); UBND, Chủ tịch UBND TP. Thuỷ Nguyên thuộc TP. Hải Phòng (Điều 6); Cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc, nhiệm vụ, quyền hạn của UBND phường; quản lý cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn (Điều 7); Tổ chức thực hiện (Điều 8); Điều khoản thi hành (Điều 9) và Quy định chuyển tiếp (Điều 10).

Để có thời gian chuẩn bị tốt cho công tác tổ chức Đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 và công tác tổ chức bầu cử đại biểu HĐND các cấp của TP. Hải Phòng nhiệm kỳ 2026 - 2031, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hải Phòng tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV và việc tổ chức chính quyền đô thị tại TP. Hải Phòng quy định tại Nghị quyết này được thực hiện từ ngày 1-7-2026.

                                                                               Ý Nhiên