Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn đề nghị cho phép các tỉnh được sử dụng nguồn thu từ xổ số kiến thiết chi cho xây dựng trụ sở làm việc của các cơ quan cấp xã

Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn phát biểu thảo luận tại hội trường ngày 7-6-2024.

Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn - Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre đánh giá cao công tác điều hành ngân sách năm 2022 của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và địa phương. Năm 2022, có 3 chỉ tiêu rất quan trọng về ngân sách Chính phủ điều hành đều đạt và vượt.

 Thứ nhất, số tăng thu của năm 2022 rất cao, tới 28,8%, tạo nguồn để tập trung đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm, nhất là các tuyến đường cao tốc cũng như các tuyến đường liên vùng, các dự án trọng điểm của quốc gia và địa phương. Thứ hai, dự toán ngân sách thường rất cao, thực tế thì chi bằng và hơn con số dự toán nhưng năm 2022, số thực chi lại thấp hơn dự toán ngân sách, thể hiện sự nỗ lực điều hành, tiết kiệm chi của Trung ương và chính quyền các địa phương.

Thứ ba, số bội chi ngân sách rất tiết kiệm và chi cũng thấp hơn so với chỉ tiêu Quốc hội giao. Qua báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính Ngân sách, Báo cáo của Tổng Kiểm toán Nhà nước kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022, đại biểu tán thành với các số liệu của Báo cáo quyết toán NSNN năm 2022 do Chính phủ trình và kiến nghị Quốc hội thông qua.

Tuy nhiên, đại biểu có một số kiến nghị liên quan đến công tác điều hành ngân sách của địa phương. Xuất phát từ thực tế của tỉnh Bến Tre cũng như 21 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam có nguồn thu từ xổ số kiến thiết, theo quy định hiện nay thì nguồn thu này các tỉnh được chi cho lĩnh vực giáo dục, y tế, chương trình mục tiêu quốc gia và mới đây thì được Quốc hội cho phép đầu tư các dự án trọng điểm liên vùng.

Với nguồn thu từ xổ số kiến thiết hiện nay bình quân chiếm từ 20 - 30% tổng nguồn thu ngân sách của một tỉnh và là một trong những nguồn thu rất quan trọng để đầu tư phát triển tại địa phương. Từ năm 2011, Thủ tướng Chính phủ có văn bản cho phép sử dụng nguồn thu từ xổ số kiến thiết chi cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, trong đó có cho xây dựng kết cấu hạ tầng cấp xã (bao gồm sửa chữa, xây mới trụ sở xã…), nhưng giai đoạn 2021 - 2025 chưa quy định rõ vấn đề này. Ngày 21-4-2020, Bộ Tài chính có Công văn số 4885/BTC-ĐT về việc phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương cho các Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2020, quy định không được sử dụng ngân sách Trung ương để đầu tư xây dựng trụ sở UBND cấp xã.

Vừa qua, các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long khi được kiểm toán nguồn ngân sách xổ số kiến thiết, Kiểm toán nhà nước có lưu ý là bố trí chưa đúng nguồn xổ số kiến thiết xây dựng trụ sở xã. Hiện nay, có nhiều trụ sở UBND cấp xã xây dựng đã lâu, hiện trạng nhỏ hẹp hoặc xuống cấp trầm trọng, không đáp ứng được yêu cầu làm việc. Bộ Tài chính cũng như các bộ ngành Trung ương đã tạo điều kiện, đồng ý cho chi nguồn xổ số kiến thiết thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia, nếu chi đúng, chi đủ 19 tiêu chí trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới thì trong đó có chi cho kết cấu hạ tầng, xây dựng các cơ sở vật chất UBND cấp xã.

Do đó, đại biểu kiến nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính, Tổng Kiểm toán nhà nước quan tâm xem xét, cho phép HĐND cấp tỉnh được phân bổ nguồn xổ số kiến thiết chi cho xây dựng, sửa chữa trụ sở UBND cấp xã để tạo điều kiện cho chính quyền cấp xã có điều kiện làm việc tốt hơn, bộ mặt cơ quan chính quyền cơ sở được khang trang, sạch đẹp hơn, động viên đội ngũ cán bộ công chức cấp xã an tâm làm việc.

Ngoài ra, Quốc hội cũng vừa thông qua Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, trong đó, có giao cho chính quyền địa phương lo trụ sở làm việc của các lực lượng bảo vệ an ninh ở cơ sở và công an xã chính quy. Nếu không dùng nguồn xổ số kiến thiết để chi và xây dựng nơi làm việc, chính quyền địa phương không còn nguồn nào khác để có thể xây dựng. Do đó, đại biểu kiến nghị Bộ Tài chính cho phép được sử dụng nguồn xổ số kiến thiết trong phần chi đầu tư phát triển, chi cho xây dựng nông thôn mới, trong đó có xây dựng các trụ sở cấp xã, nơi làm việc cho lực lượng công an xã chính quy, đội ngũ bảo vệ an ninh ở cơ sở để tạo điều kiện tốt nhất cho các lực lượng này thực hiện nhiệm vụ được Luật giao.

Tin, ảnh: Hồng Yến