Từ 20 đến 22-12-2015 (nhằm 10 đến 12 tháng 11âl), đình Tiên Thủy đã tổ chức lễ hội Kỳ yên nhằm cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, vạn gia thịnh vượng, mùa màng bội thu.
Đình
Tiên Thủy tọa lạc tại ấp Khánh Hội Đông, xã Tiên Thủy, huyện Châu Thành, cách
trung tâm TP. Bến Tre khoảng 20km về hướng Đông Nam, có tổng diện tích là
11.587m2, diện tích xây dựng là 835,18m2. Đình có cấu trúc
theo hình chữ Sơn với các gian kiến trúc: võ ca, võ quy và chính điện được xây
liền nhau, phía sau là nhà chỉnh y, nhà bếp và nhà tiệc. Tiền đình có bức bình
phong và 4 ngôi miếu: miếu Ông Hổ, miếu Ngũ Hành, miếu Thổ Thần, miếu Bà Chúa
Xứ và bàn thờ Thần Nông. Đình thờ 4 vị thần với 4 sắc phong gồm: Cao Các Quảng
Độ tôn thần, Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi, Bổn Cảnh Thành Hoàng, Đại Càn Quốc Gia
Nam Hải và được an vị vào ngày 11 tháng 11 năm 1852 (âl). Từ đó đến nay, cứ đến
ngày này thì tất cả dân làng tập họp lại làm lễ cúng rất long trọng. Đặc biệt, đình
còn lưu giữ một hoành phi chữ Hán, trang trí hoa lá xung quanh bằng ốc xà cừ
với nội dung cũng được cẩn ốc: Tiên Thủy linh miếu (ngôi miếu linh Tiên Thủy)
với dòng lạc khoản bên phải là Thành Thái Bính Thân thu (dịch là năm Bính Thân,
đời vua Thành Thái, mùa thu tức là hoành phi này được tạo vào mùa thu năm
1896). Đến năm 1928 (Đinh Mão), đình được trùng tu khang trang do ông Tạ Khắc
Dệt đứng ra vận động nhân dân trong vùng đóng góp sức người, sức của. Bởi thế,
đình còn lưu giữ nhiều hoành phi, câu đối, bao lam, thành vọng ghi năm Đinh Mão
do nhân dân trong vùng hiến cúng cho đình. Các
gian kiến trúc của đình đều được xây dựng theo kiểu tứ trụ (trừ gian võ quy) -
đây là kiến trúc truyền thống của đình làng ở Nam Bộ nói chung và Bến Tre nói
riêng. Nó tạo điểm nhấn cho các công trình kiến trúc, làm tăng vẻ uy nghi và
trang trọng cho đình. Phần trang trí nội thất càng làm cho đình thêm nguy nga,
tráng lệ. Tùy theo đề tài mà có kiểu chạm khắc và hoa văn khác nhau. Chạm lộng
thì có lộng hình và lộng chữ (Hán tự). Chạm nổi thì có nhiều đề tài rất đa dạng
từ hoa trái, cây cỏ đến chim thú, ở dưới nước và trên cạn: hoa mai, hoa mẫu
đơn, hoa lựu, bướm, dơi, chuột, chim; hoa sen, con cua, con ếch, cùng với tứ
quí (mai - lan - cúc - trúc), tứ linh (long - lân - qui - phụng). Đặc biệt, quả
lựu được thể hiện nhiều nhất. Đặc sắc và công phu nhất là hoa văn ở các ô, hộc
với kiểu chạm nổi hai lớp: lớp bên trong sử dụng chạm lộng như một lớp lưới hay
tổ ong để làm nền cho lớp hoa văn chạm nổi bên ngoài. Ngoài ra, tay nghề người
thợ bậc thầy cũng được kiểm chứng qua nghệ thuật cẩn ốc xà cừ trên bức hoành
phi duy nhất trong đình. Các đồ án ngoài mục đích trang trí còn thể hiện ước
mong cho cuộc sống yên vui, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân; cầu mong cho thiên
hạ thái bình, cây trái tốt tươi, trúng mùa. Các
liễn đối, bao lam, thành vọng, hoành phi, liễn áp cột được trang trí công phu,
sống động. Các câu chữ được thể hiện trên nền là long phụng bay lượn, chim muông
hoa lá,… đều được sơn son thếp vàng rực rỡ. Đây là công trình kiến trúc nghệ
thuật tập trung các loại hình của kỹ thuật gỗ: chạm nổi, chạm lộng, chạm hai
lớp, đục, chạy chỉ, tiện, cẩn xà cừ ở một trình độ kỹ thuật cao của nghề chạm
khắc gỗ Việt Nam những năm cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Hàng
năm, đình có các lễ cúng: ngày 7 tháng Giêng là lễ Khai sơn; 13 tháng Giêng là
lễ cúng Quan Thánh (Quan Công); mùng 10 tháng 3 là lễ giỗ tổ Hùng Vương; 11
tháng 4 là lễ Hạ điền; mùng 10,11,12
tháng 11 là lễ Kỳ yên; ngày 11 tháng 12 là Lễ thượng điền. Đặc biệt, lễ
Kỳ yên có tổ chức hát bội và du thần. Ngày
20-8-2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có quyết định số 2836/QĐ-BVHTTDL
công nhận đình Tiên Thủy là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Trần Hoàng Huấn
| Chia sẻ bài viết |
