
Phát triển điện gió, đồng bộ hạ tầng giao thông, tạo thuận lợi phát triển kinh tế địa phương, thay đổi bộ mặt nông thôn các xã ven biển.
Đóng góp ngân sách khoảng 60 tỷ đồng
Có 2 DAĐG đã đi vào hoạt động toàn phần là Nhà máy (NM) ĐG Thạnh Hải 1 và NMĐG V1-3 Ba Tri, với tổng công suất 59,4MW. 3 NMĐG hoạt động một phần, gồm: NMĐG VPL (giai đoạn 1), công suất 25,2MW; NMĐG Thạnh Hải 2, công suất 4,25MW và NMĐG Bình Đại, công suất 4,2MW. Tổng cộng có 93,05MW ĐG đang vận hành thương mại, với tổng sản lượng ĐG năm 2022 xấp xỉ 245 triệu kWh, chiếm 11,45% tổng sản lượng điện thương phẩm của tỉnh.
Phó giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Văn Niệm cho biết: Đến nay, các DAĐG đã vận hành tạo ra hơn 270 triệu kWh và đóng góp ngân sách khoảng 60 tỷ đồng. Ngoài ra, mỗi DA quy mô 30MW phải trả chi phí thuê khu vực biển hàng năm khoảng 700 triệu đồng. So sánh với các cơ sở sản xuất công nghiệp thì NMĐG vừa không xả thải gây ô nhiễm môi trường lại vừa góp phần phát triển kinh tế xanh và bền vững. Đồng thời, DA còn góp phần giải quyết việc làm cho người lao động địa phương. Người dân được hưởng lợi từ việc phát triển hạ tầng giao thông trong vùng DA, giúp thuận tiện trong việc giao thương hàng hóa và phát triển du lịch.
Các DA đã hoàn thành lắp đặt và đang chờ cơ chế hướng dẫn để thực hiện các thủ tục hòa lưới như: NMĐG Thạnh Hải (2, 3, 4), với tổng công suất 85,75MW; NMĐG Bình Đại (1, 2, 3), với tổng công suất 123,8MW. Bên cạnh đó, còn có NMĐG VPL cũng đã hoàn thành trụ tua-bin còn lại với công suất 4,2MW; NMĐG Thanh Phong (29,7MW) và NMĐG Sunpro (30MW). Các DA còn lại đã được phê duyệt quy hoạch, cơ bản hoàn thành các hồ sơ thủ tục, chờ phương án giá để triển khai trên thực địa, tổng công suất 640MW.
Bí thư Đảng ủy xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú Bùi Quang Lương cho biết, xã có nhiều công trình, DA theo Nghị quyết số 04-NQ/TU của Tỉnh ủy và Nghị quyết số 11-NQ/HU của Huyện ủy về phát triển kinh tế hướng Đông. Trong đó, có 4 DAĐG, với tổng công suất 240MW. Hiện đã hoàn thành cơ bản lắp đặt, trong đó có DAĐG của Công ty Tân Hoàn Cầu đã đấu nối vận hành giai đoạn 1. “Phát triển Bến Tre về hướng Đông là một chủ trương đúng đắn, mang tính đột phá. Đảng bộ và nhân dân địa phương luôn tin tưởng vào chủ trương lớn của tỉnh. Kỳ vọng trong tương lai, Thạnh Hải sẽ phát triển lên tầm cao mới…”, Bí thư Đảng ủy xã Thạnh Hải Bùi Quang Lương tin tưởng.
Bí thư Huyện ủy Ba Tri Võ Văn Phê cho hay: Qua 2 năm triển khai chủ trương phát triển về hướng Đông, các DA năng lượng như NMĐG V1-3 đã đi vào hoạt động, với công suất 29,4MW. Các NMĐG khác, nhà máy sản xuất hydro xanh (xã Bảo Thuận) đang hoàn chỉnh thủ tục triển khai. Điện năng lượng mặt trời ở xã Bảo Thạnh, An Hiệp, Tân Xuân đang ở giai đoạn khảo sát và xây dựng DA…
Hiện nay, tỉnh cũng đã đề xuất 29 DA trình Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương xem xét cập nhật vào Quy hoạch điện VIII với tổng công suất hơn 12.000MW.
Kiến nghị giải pháp tháo gỡ khó khăn
Trong quá trình triển khai thực hiện các DA năng lượng sạch, ngành công thương ghi nhận hầu hết các DA đều gặp vướng mắc trong quá trình đền bù, giải phóng mặt bằng, nhất là ĐG trên bờ do quy định của Thông tư số 02/2019/TT-BCT chưa được rõ ràng. Cụ thể, quy định về hỗ trợ đền bù ảnh hưởng của đất đai trong phạm vi 300m và phạm vi của hành lang an toàn tháp gió dẫn đến sự cản trở của người dân trong quá trình triển khai thi công.
Liên quan việc đóng điện vận hành thương mại, Phó giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Văn Niệm cho biết: Khó khăn hiện nay là cơ chế ưu đãi giá mua điện của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 39/2018/QĐ-TTg ngày 10-9-2018 đã hết hiệu lực. Trong khi Chính phủ chưa ban hành cơ chế mới đối với các DA hoàn thành sau ngày 31-10-2021 nên Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tạm thời không thực hiện đóng điện các DA hiện tại đã cơ bản lắp đặt hoàn thành.
Vào ngày 7-1-2023, Bộ Công Thương đã ban hành khung giá phát điện cho các DAĐG, điện mặt trời chuyển tiếp tại Quyết định số 21/QĐ-BCT. Tuy nhiên, giá trần của khung giá quá thấp nên chưa hấp dẫn các chủ đầu tư. Hơn nữa, EVN và các nhà đầu tư vẫn đang đợi hướng dẫn phương án đàm phán giá bán điện cụ thể từ Bộ Công Thương.
Các DA phát điện sau sẽ bị hạn chế giải tỏa công suất điện lên hệ thống, hạ tầng lưới điện truyền tải chưa đáp ứng đồng bộ một phần là do các công trình lưới điện 110kV của Tổng công ty Điện lực miền Nam trên địa bàn tỉnh triển khai còn chậm. Nếu các chủ đầu tư ĐG đẩy nhanh tiến độ để vận hành thì lưới điện sẽ không đảm bảo khả năng giải tỏa công suất các DA.
Giải pháp hướng tới cần xây dựng chính sách, cơ chế phát triển năng lượng tái tạo nói chung và năng lượng gió nói riêng có tính chất dài hạn, không gián đoạn và sớm có chính sách, cơ chế phát triển năng lượng gió, điện mặt trời cho giai đoạn tiếp theo.
Phó giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Văn Niệm cho biết thêm: Trên cơ sở quy hoạch tổng thể danh mục các nguồn điện, cần giao về cho địa phương nhằm chủ động quyết định các DA điện nguồn (ĐG), ưu tiên phát triển hạ tầng lưới điện thành một hệ thống truyền tải chung, các nhà đầu tư sẽ cùng đóng góp để xây dựng, điều này vừa giúp tiết kiệm quỹ đất và kinh phí xây dựng của các chủ đầu tư, vừa ít ảnh hưởng đến các hoạt động khác.
Các bộ, ngành liên quan cần ban hành bộ tiêu chí đánh giá mức độ ảnh hưởng của ĐG trên bờ đối với nhà ở, hoa màu, vật kiến trúc; quy định cụ thể từng khoảng cách an toàn đối với các hạng mục của công trình để địa phương tiến hành thẩm định mức độ ảnh hưởng của công trình ĐG, làm cơ sở xây dựng chính sách đền bù, hỗ trợ.
“Theo Quy hoạch phát triển ĐG tỉnh (năm 2015), trên địa bàn 3 huyện ven biển có tiềm năng phát triển ĐG lên đến quy mô hơn 100 ngàn ha. Trong đó, có trên 50 ngàn ha có thể khai thác phát triển ĐG. Vị trí khảo sát cách bờ xa nhất khoảng 10km. Đến năm 2022, công nghệ ĐG phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh các vị trí đã xác định quy hoạch, UBND tỉnh đã cho chủ trương các nhà đầu tư nghiên cứu khảo sát và đề xuất thêm khoảng 2.976km2 mặt biển để phát triển DAĐG ngoài khơi với khoảng cách xa bờ nhất lên đến 80km. ĐG ngoài khơi tuy thi công phức tạp và đầu tư tốn kém nhưng có nhiều ưu điểm vượt trội, hứa hẹn sẽ mang lại nhiều giá trị to lớn trong tương lai”.
(Phó giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Văn Niệm)
|
Bài, ảnh: Cẩm Trúc