Hiệu quả việc thực thi chính sách hỗ trợ di dời cơ sở chăn nuôi tại huyện Mỏ Cày Nam

Phó chủ tịch HĐND tỉnh Lê Văn Khê phát biểu tại buổi giám sát về chính sách hỗ trợ di dời cơ sở chăn nuôi.

Kết quả đạt thấp

Nghị quyết số 30/2020/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về việc quy định khu vực không được phép chăn nuôi và chính sách hỗ trợ di dời cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi trên địa bàn tỉnh (viết tắt là Nghị quyết 30) được ban hành ngày 9-12-2020. Tuy nhiên, đến tháng 3-2021 mới triển khai ở huyện Mỏ Cày Nam. Đến tháng 6-2022, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mới có hướng dẫn về thực hiện trình tự thủ tục, hồ sơ để thực hiện Nghị quyết 30.

Mức hỗ trợ của Nghị quyết 30 đối với các cơ sở chăn nuôi (trừ nuôi chim yến) khi di dời khỏi khu vực không được phép chăn nuôi theo quy định, hoặc ngừng hoạt động chăn nuôi sẽ được hỗ trợ 50% giá trị tài sản theo quy định đơn giá chuồng trại của bảng giá nhà, vật kiến trúc xây dựng mới do UBND tỉnh ban hành. Tổng kinh phí hỗ trợ chuồng trại không quá 200 triệu đồng/cơ sở.

Huyện Mỏ Cày Nam có 15 xã và 1 thị trấn, với 27.047 hộ chăn nuôi (gồm heo, bò, gia cầm và dê, cừu). Tổng số cơ sở phải thực hiện di dời (theo Nghị quyết 30) toàn huyện là 1.872 cơ sở và 10 cơ sở nuôi chim yến hình thành trước ngày Nghị quyết 30 có hiệu lực.

Đến nay, tổng số cơ sở chăn nuôi đã hỗ trợ 179 cơ sở. Tổng kinh phí đã hỗ trợ là 6,9 tỷ đồng, trong đó, nguồn kinh phí từ ngân sách huyện 526 triệu đồng, ngân sách tỉnh 6,4 tỷ đồng. Tổng số cơ sở chăn nuôi đã thẩm định đợt 1 năm 2024 là 66 cơ sở với tổng kinh phí 2,7 tỷ đồng, tổ thẩm định của huyện đang thẩm định để xin cấp kinh phí hỗ trợ.

Hiện còn 1.034 cơ sở chăn nuôi thuộc diện di dời theo Nghị quyết 30, nhưng không thuộc diện ưu tiên hỗ trợ, nếu hỗ trợ di dời thì kinh phí khoảng 55,7 tỷ đồng. Thêm vào đó, có 444 cơ sở chăn nuôi thuộc diện ưu tiên hỗ trợ di dời năm 2024 nhưng chưa có hồ sơ đề nghị hỗ trợ.

Thành viên đoàn giám sát, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Thị Hồng Nhung cho rằng: “UBND huyện Mỏ Cày Nam đã rất nỗ lực trong việc thực hiện Nghị quyết 30. Nghị quyết 30 đối với địa bàn huyện Mỏ Cày Nam mang tính thực tế ứng dụng rất cao. Do đây là địa bàn có cơ sở chăn nuôi nhiều. Trong đánh giá thực hiện Nghị quyết 30, huyện cần có đánh giá về sự cải thiện của môi trường, sự đồng thuận của người dân; thu nhập, đời sống của hộ dân sau khi được hỗ trợ và thực hiện di dời thì có chuyển biến gì, có khó khăn nào và người dân có đề xuất gì không”.

Thảo luận phương hướng

Huyện Mỏ Cày Nam đã xác định một số khó khăn trong việc thực hiện Nghị quyết 30 như: Do có điều chỉnh về cách xác định chuồng trại chăn nuôi được hỗ trợ theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nên các địa phương phải rà soát, kiểm tra lại tất cả các hồ sơ. Một số hộ có nguồn thu nhập chính là chăn nuôi không có điều kiện để chuyển đổi ngành nghề khác nên kinh tế gặp nhiều khó khăn. Việc xét ưu tiên đề nghị hỗ trợ đối với cơ sở chăn nuôi nằm trong các khu dân cư hiện hữu tập trung, gần các công trình công cộng, theo chỉ đạo ở một số địa phương chưa thống nhất cách xác định.

Phó chủ tịch HĐND tỉnh Lê Văn Khê đặt vấn đề: “Theo Nghị quyết 30 thì ở huyện Mỏ Cày Nam xác định vùng nào là vùng không được phép chăn nuôi. Trong các khu vực không được phép chăn nuôi có cụm từ “khu dân cư nông thôn”, việc công nhận là “khu dân cư nông thôn” thì khu này được cấp nào phê duyệt, có quy hoạch hay không và cách xác định là như thế nào để di dời các cơ sở chăn nuôi. Liên quan việc di dời, huyện có đề án nào tập trung các cơ sở chăn nuôi này lại, hay người dân muốn dời đi đâu thì dời. Tỷ lệ hộ di dời đến giờ này đạt rất thấp, chỉ có 179 hộ. Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần lưu ý tính công bằng giữa những hộ chấp hành tốt là thực hiện đúng việc di dời hoặc ngưng nuôi hẳn sau khi được hỗ trợ và những hộ nhận tiền hỗ trợ rồi thì một thời gian sau lại nuôi tiếp”.

Thực tế qua một số xã tại huyện Mỏ Cày Nam mà đoàn giám sát của tỉnh đã đến khảo sát về quy định khu vực không được phép chăn nuôi, thì quy hoạch của xã là có và đã công bố ra dân, nhưng việc cắm mốc quy hoạch (mốc vùng dân cư không được chăn nuôi) thì đến nay chưa xác định được. Đây là một vấn đề khó cho UBND các xã, có thể dẫn tới việc xác định không đúng đối tượng, chi hỗ trợ sai, địa phương phải xuất toán.

Lý giải kết quả thực hiện chính sách đạt chưa như mong muốn, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh Nguyễn Văn Tân cho rằng: “Ngay từ ban đầu trong quá trình xây dựng Nghị quyết 30, ngành chức năng và các địa phương đã thống kê không đầy đủ, việc thực hiện lại không có dự trù, dẫn đến hiệu quả thực hiện chính sách không đạt như mong muốn”.

Chủ tịch UBND huyện Mỏ Cày Nam Võ Văn Út đề xuất: “Đề nghị tỉnh có ý kiến cụ thể về việc thời gian hết hạn thực hiện Nghị quyết 30, để huyện thông báo cho người dân biết hạn chót nhận hồ sơ hưởng chính sách hỗ trợ. Bên cạnh đó, cần có mốc thời gian hạn nộp hồ sơ, để không phát sinh hồ sơ sai quy định, vì có những thời điểm người dân bán hết heo trong chuồng rồi nộp đơn xin hưởng chính sách...”.

Phát biểu tại buổi giám sát, Phó chủ tịch HĐND huyện Mỏ Cày Nam Nguyễn Văn Bé Tư kết luận: Tỷ lệ giải ngân tại huyện Mỏ Cày Nam đã đạt được, có thể nói là đi trước so với các địa phương khác. Quá trình thực hiện Nghị quyết 30 tương đối chặt chẽ, từ khâu khảo sát, thống kê, niêm yết, thẩm định hồ sơ đến giải ngân. Sự đồng thuận của người dân đối với việc thực hiện nghị quyết rất cao. Đến nay, không có đơn khiếu nại. Người dân có sự thay đổi về nhận thức, gắn kết với các mục tiêu chăn nuôi. Môi trường chăn nuôi được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, việc thực hiện còn những khó khăn như việc xác định ranh giới khu vực được phép và không được phép chăn nuôi vẫn chưa rõ ràng. Chưa có đầy đủ thống kê về số hộ dân cần chuyển đổi ngành nghề phân loại hộ nghèo, cận nghèo để có chính sách hỗ trợ phù hợp...

Bài, ảnh: Thạch Thảo