Mở rộng truyền thông dân số và phát triển qua mạng xã hội Facebook

Trang bìa của Facebook Dân số Bến Tre. Ảnh: CTV

Ngành dân số (DS) các cấp đã triển khai thực hiện hoạt động truyền thông DS và phát triển trên các phương tiện thông tin đại chúng dưới hình thức khá đa dạng như: xây dựng chuyên mục truyền hình, phóng sự truyền hình, chuyên mục phát thanh, câu chuyện truyền thanh, hoặc tiếp âm chương trình từ đài tỉnh, huyện. Hoạt động này thường được thực hiện với tần suất khác nhau theo từng cấp. Cụ thể, với cấp xã 2 - 3 lần/tuần, cấp huyện 1 - 2 lần/tuần, cấp tỉnh 2 tháng/lần. Do điều kiện kinh phí hạn hẹp và lịch phát thanh trên đài còn dành thời gian cho nội dung của các ban, ngành, đoàn thể khác.

Bên cạnh đó, hoạt động truyền thông của đội ngũ viên chức DS, cộng tác viên DS, tuyên truyền viên các ban, ngành, đoàn thể trong giai đoạn đầu được cung cấp các thông tin chính thống, đa chiều, kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác DS thông qua các lớp tập huấn, hoặc cung cấp các tài liệu, trang thiết bị truyền thông như sổ tay DS, tranh lật, tờ bướm, mô hình...

Tuy nhiên, những năm gần đây, điều kiện kinh phí chương trình DS bị cắt giảm thì cộng tác viên chỉ được tập huấn luân phiên theo từng chuyên đề và số lượng hạn chế; không tổ chức tập huấn cho tất cả đội ngũ cộng tác viên toàn tỉnh như thời gian trước. Đồng thời, tài liệu truyền thông mới được cấp làm tư liệu truyền thông với số lượng hạn chế, không đủ để cấp đại trà cho tất cả đối tượng trong cộng đồng. 

Thời gian qua, nhiều mô hình truyền thông, giáo dục về DS, sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình đã được triển khai thực hiện, với nhiều hình thức phong phú, mang những nét đặc thù của từng địa phương có giá trị truyền thông cao như: hội thi, hội thảo, liên hoan, văn nghệ, kịch tương tác. Tuy nhiên, do hạn chế về công nghệ chuyển tải thông tin, hình ảnh cũng như chưa có điều kiện thiết lập kết nối thuận lợi, cho nên, chúng ta đã bỏ lỡ nhiều cơ hội để tham khảo, giao lưu, học tập, chia sẻ lẫn nhau những cách làm hay hiệu quả.

Trong thời đại khoa học công nghệ đang phát triển, tỷ lệ người dân tham gia tương tác qua mạng xã hội ngày càng tăng lên thì việc sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền chủ trương, chính sách về DS là một giải pháp thiết thực và khả thi. Bởi qua mạng xã hội, thông tin được cập nhật ở mọi lúc, mọi nơi; được truyền tải dưới nội dung phong phú, đa dạng, thu hút được người xem hơn.

Từ phân tích thực trạng trên, muốn nâng chất hoạt động truyền thông - giáo dục về công tác DS và phát triển thì việc thành lập trang Facebook để truyền thông là vô cùng cấp bách và cần thiết. Hiệu quả của việc truyền thông qua mạng xã hội Facebook với các nội dung như: hội thi, hội diễn, hội nghị, tọa đàm, các hoạt động hưởng ứng các ngày lễ lớn của ngành DS, tranh, ảnh, khẩu hiệu tuyên truyền về giới, bình đẳng giới, tầm soát trước sinh, sơ sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, các thông điệp truyền thanh, các chuyên mục phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình, chia sẻ các bài viết của Vụ Truyền thông - Giáo dục, các phát biểu chỉ đạo của Bộ Y tế, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ)… được cập nhật nhanh chóng, tiếp cận được nhiều đối tượng, nhận được nhiều phản hồi, ý kiến từ các đối tượng được tiếp cận, hiệu quả truyền thông cao nhưng không tốn kém chi phí.

Ngày 7-10-2019, Phòng Truyền thông - Giáo dục, Chi cục DS-KHHGĐ đã thành lập trang Facebook, với tên gọi “Dân số Bến Tre”. Trang này đã duy trì hoạt động đến nay được 14 tháng, với nhiều nội dung phong phú, đa dạng. Facebook “Dân số Bến Tre” là kênh truyền thông online hiệu quả, kết nối từ Trung ương đến cơ sở như: kết nối Facebook của Vụ Truyền thông - Giáo dục, Tổng cục DS-KHHGĐ, Bộ Y tế; Fanpage Hạnh phúc gia đình để cập nhật những thông tin mới nhất từ Trung ương; Facebook của cán bộ, công chức, viên chức, cộng tác viên DS từ cấp huyện đến cấp xã, tạo nên mạng lưới truyền thông rộng rãi. Từ đó, Chi cục DS-KHHGĐ nắm được những thông tin mới nhất từ Trung ương để có chỉ đạo sâu sát, kịp thời trong công tác truyền thông tại tỉnh. Bên cạnh đó, Facebook của đơn vị cũng kết nối với Facebook của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức, cá nhân trong tỉnh để tăng cường đối tượng truyền thông đến nhiều tầng lớp nhân dân. Ngoài ra, còn kết nối với Facebook DS các tỉnh bạn. Từ đó, có thể học hỏi những mô hình, cách làm hay, đặc biệt trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và đạt được nhiều kết quả khả quan.

Công tác kết nối truyền thông

Kết nối truyền thông tại tỉnh: Từ khi mới thành lập, Facebook Dân số Bến Tre xác định mục đích chính là để truyền thông các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác DS; các hoạt động nổi bật tại Chi cục DS-KHHGĐ và các huyện, thành phố. Do đó, để truyền thông có hiệu quả đòi hỏi phải có sự kết nối của các tài khoản Facebook với nhau. Từ yêu cầu trên, Phòng Truyền thông - Giáo dục đã tích cực kết nối trang Facebook Dân số Bến Tre đến toàn bộ công chức, viên chức, người lao động tại cơ quan. Tiếp đó, kết nối đến viên chức DS của các phòng DS tại các huyện, thành phố, viên chức DS xã, phường, thị trấn và cộng tác viên DS cơ sở có sử dụng Facebook, với hơn 500 tài khoản thuộc hệ thống DS. Không dừng lại ở đó, Phòng Truyền thông - Giáo dục còn tiếp tục kết nối với cá nhân và Fanpage thuộc các ban, ngành, đoàn thể phối hợp thực hiện công tác truyền thông thường niên với chi cục như: Tỉnh Đoàn với trang Tuổi trẻ Bến Tre, MTTQ tỉnh với trang Mặt trận Tổ quốc tỉnh Bến Tre; Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh với trang Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bến Tre; trang Truyền thông giáo dục sức khỏe của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật; trang tin tức của Báo Đồng Khởi điện tử, trang Truyền hình Bến Tre…

Một số hoạt động truyền thông của trang Facebook Dân số Bến Tre. Ảnh: CTV

Kết nối truyền thông ngoài tỉnh: Bên cạnh việc kết nối trong tỉnh thì kết nối ngoài tỉnh để trao đổi, cập nhật các kiến thức, mô hình, cách làm hay là điều cần thiết nên Phòng Truyền thông - Giáo dục đã tăng cường kết nối với hệ thống DS các tỉnh bạn. Đến nay, phòng đã kết nối hơn 50 trang Facebook của các tỉnh, thành phố trên cả nước và trang DS thuộc nhiều huyện, thành phố của các tỉnh bạn. Ngoài ra, Facebook Dân số Bến Tre còn theo dõi trang Fanpage Hạnh phúc Gia đình của Trung tâm Tư vấn và cung ứng dịch vụ của Tổng cục DS-KHHGĐ, Vụ Truyền thông - Giáo dục, Tổng cục DS-KHHGĐ, Bộ Y tế. Đây là các trang chuyên cập nhật các văn bản của Bộ Y tế và Tổng cục DS-KHHGĐ, các video truyền thông, các phóng sự, các thông điệp truyền thông về DS. Đến nay, số lượng bạn bè trên Facebook Dân số Bến Tre gần 700 thành viên.

Nội dung truyền thông

Trong năm qua, Facebook Dân số Bến Tre đã cập nhật, đưa 4 tin về hoạt động của Tổng cục DS-KHHGĐ tại tỉnh: tập huấn bảng kiểm viên uống tránh thai; tập huấn thực hiện xã hội hóa phương tiện tránh thai; rà soát can thiệp lựa chọn giới tính khi sinh trên cơ sở định kiến giới tại địa phương; tập huấn kỹ thuật đặt, tháo dụng cụ tử cung. Đưa 31 tin, bài về các hoạt động thường niên của Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh như: tổ chức các hoạt động tập huấn, nói chuyện chuyên đề, hội thảo, hội nghị, hội thi. Đưa 22 tin hoạt động của các huyện, thành phố về hội nghị, hội thảo, tổng kết…

Đăng tải 10 phóng sự về các chủ đề không lựa chọn giới tính khi sinh, mất cân bằng giới tính khi sinh, chủ đề Ngày DS Việt Nam, già hóa DS… Đăng 3 bài khảo sát ý kiến của Tổng cục DS-KHHGĐ phát động về số con mong muốn hiện nay, nhu cầu thông tin và dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tình trạng nạo phá thai hiện nay; đăng tải việc phát động cuộc thi Là con gái thật tuyệt của Tổng cục DS-KHHGĐ; tìm hiểu pháp luật về y tế do Bộ Y tế chủ trì, pháp luật với mọi người do Bộ Tư pháp thực hiện.

Thiết kế 8 tranh đồ họa thông tin bằng hình ảnh phục vụ công tác truyền thông, cập nhật kiến thức về các chủ đề tan máu bẩm sinh, tầm soát trước sinh, tầm soát sơ sinh, khám sức khỏe trước hôn nhân, điều chỉnh mức sinh theo Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về  phê duyệt Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030; lợi ích của việc kết hôn trước 30 tuổi; thực trạng già hóa DS tại Việt Nam, với 233 lượt chia sẻ từ Facebook của công chức, viên chức DS, cộng tác viên và Facebook DS các tỉnh bạn. Thiết kế 2 video truyền thông nội dung những thay đổi về tâm sinh lý người cao tuổi và các biện pháp tránh thai hiện đại với hơn 50 lượt chia sẻ, 2 ngàn lượt xem và hơn 20 tài khoản Facebook của các tỉnh bạn chia sẻ video để phục vụ công tác truyền thông.

Qua hơn 1 năm đưa mạng xã hội Facebook vào phục vụ công tác truyền thông đã mang đến nhiều thuận lợi và kết quả khả quan, góp phần nâng cao chất lượng công tác truyền thông công tác DS tại tỉnh. Trong năm 2021, Chi cục DS-KHHGĐ rất mong Trung tâm Y tế các huyện, thành phố thành lập trang Facebook để phục vụ cho công tác truyền thông về DS và phát triển, cập nhật kịp thời những thông tin, mô hình hay, nội dung cụ thể, dễ nhớ đối tượng nhận thức và chuyển đổi hành vi, góp phần nâng cao chất lượng DS toàn diện về quy mô, cơ cấu, phân bố dân cư. Đặc biệt, chất lượng DS theo tinh thần Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác DS trong tình hình mới.

Thành Ngoãn