Nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội

Người lao động đến nộp hồ sơ hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Bến Tre.

Tình hình thực hiện

Số người tham gia BHXH năm 2023 là 120.021 người, đạt 101,09% so với chỉ tiêu BHXH Việt Nam giao; so với năm trước tăng 8.869 người. Trong đó, BHXH bắt buộc 103.062 người, đạt 100,21% kế hoạch (KH) giao. BHXH tự nguyện 16.959 người, đạt 106,85% KH giao. Mặc dù, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng so với năm trước, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng của địa phương.

Theo đánh giá của BHXH tỉnh, thời gian qua, Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 13-CT/TU ngày 23-2-2023 về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH tự nguyện, bảo hiểm y tế (BHYT) hộ gia đình trên địa bàn tỉnh; Công văn số 3981-CV/TU ngày 27-9-2023 về việc tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN đã tạo bước chuyển quan trọng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, tạo thuận lợi và phát huy hiệu quả trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN, nhất là BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình trên địa bàn.

Đánh giá, xác định số lao động, số DN thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa tham gia. Năm 2023, BHXH tỉnh thực hiện rà soát 2.588 đơn vị, với 119.466 người từ dữ liệu có quyết toán thuế chuyển sang, đã thực hiện rà soát, gửi thông báo cho 100% đơn vị, kết quả tăng được 73 đơn vị, với 225 lao động.

BHXH tỉnh cho rằng, việc khai thác phát triển người tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn tỉnh thông qua dữ liệu thuế, Sở Kế hoạch và Đầu tư hiệu quả không cao. Do đa số các DN đăng ký kinh doanh nhưng số lao động làm việc thực tế tại DN rất ít, chủ yếu có từ 1-2 lao động hoặc người lao động đã tham gia BHXH, BHYT, BHTN ở nơi khác, đang hưởng chế độ hưu trí và doanh thu thường không ổn định, không báo cáo kịp thời các phát sinh và trụ sở thường xuyên thay đổi. Dữ liệu thông tin chia sẻ dựa trên kết quả quyết toán thuế thu nhập cá nhân của các đơn vị hàng năm do đó chưa đáp ứng về tính cập nhật thông tin tại một số thời điểm khi chưa có kết quả quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

Thu quỹ bảo hiểm xã hội

Năm 2023, tổng số thu tiền thu quỹ BHXH toàn tỉnh là 3.228,41 tỷ đồng, đạt 103,2% so với KH BHXH Việt Nam giao, so với năm 2022 tăng 303,89 tỷ đồng (10,39%).

Trong những năm qua, công tác thu luôn được BHXH tỉnh chủ động xây dựng KH, phối hợp với ngành chuyên môn và các tổ chức đoàn thể cấp cơ sở triển khai thực hiện các biện pháp khai thác, phát triển người tham gia đối với các đơn vị, DN chưa tham gia hoặc tham gia chưa đầy đủ. Tập trung khai thác người tham gia BHYT hộ gia đình, lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn. Qua đó, kết quả thu và phát triển người tham gia hàng năm đều hoàn thành vượt mức chỉ tiêu KH được giao hàng năm.

Công tác thu quỹ BHXH cũng gặp một số khó khăn như: việc xử lý một số DN trốn đóng BHXH, BHYT còn gặp khó khăn do thiếu các quy định ràng buộc trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Chế tài xử phạt hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT chưa đủ mạnh. Nên vẫn còn một số DN cố tình trốn đóng BHYT, BHXH, hoặc đóng không đủ số người thuộc diện tham gia. Việc mở rộng đối tượng tham gia tại các DN tư nhân hoặc các cơ sở kinh doanh có hợp đồng thuê mướn lao động còn rất hạn chế. Đa số chỉ tham gia cho một ít người làm công tác quản lý như kế toán, chủ cơ sở. Sau một vài tháng thì để nợ đọng và yêu cầu cơ quan BHXH cho ngừng tham gia do kinh doanh không hiệu quả.

Bài, ảnh: Thạch Thảo