
Tác giả Nguyễn Quang Trị (bút danh Xuân Quang) với tập thơ “Trải lòng”.
Tập thơ có khổ 13x20cm, dày 106 trang với hơn 70 bài thơ theo các chủ đề như: Hương đất - Hoa đời, Chân lý cuộc đời, Họa thi và Du thi; ngoài ra còn có phần giới thiệu đôi nét về tác giả. Theo Nhà thơ Kim Ba - Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, xuyên suốt tập thơ cho thấy, tác giả đã trải lòng mình với đồng chí, đồng đội, đồng nghiệp, với người dân đậm nghĩa nặng tình, với các bậc tiền nhân cao dày đức độ và hào hùng khí phách, với cả các thế hệ cháu con tiếp nối bước đường đi đến tương lai...
Nhà thơ Kim Ba nhận định: “Thơ anh không lãng mạn xa vời mà tràn đầy thực tế, thôn mộc với những tên người, công việc cụ thể... Anh không chủ ý làm thơ mà chỉ ghi lại những ân nghĩa nặng đằm, những kỷ niệm không thể nào quên, kể cả những hy sinh mất mát của đồng đội, của người dân trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ đầy khốc liệt và đau thương. Viết về công ơn của các bậc tiền nhân, thơ anh hết sức cô đúc và súc tích như một sự khẳng định về chân lý, không gì có thể thay đổi được. Với anh, những lời lẽ đanh thép ấy không còn là tuyên ngôn mà là tâm niệm, là lẽ sống, là sức mạnh tâm linh trong mỗi con người... Phơi trải lòng mình bằng tiếng nói nhẹ nhàng và không kém phần nể phục, anh đã dành nhiều dòng thơ sâu đậm tình cảm cho những người anh, đồng nghiệp đã tận lực cống hiến cho đời”.
Tuyển tập thơ “Trải lòng” có nhiều tác phẩm thơ được viết ở nhiều thời gian khác với đa đạng chủ đề về quê hương, đất nước, con người như: Mẹ Tư, Hương đất, Mầm sống, Bác ơi, Mừng lễ hội, Nhân đọc tuyên ngôn cụ Đồ, Biết ơn, Gia đình tài tử, Một chút với đời, Niềm tin, Duyên thơ, Tên anh sống mãi…
Trong đó, cũng có nhiều tác phẩm cảm tác về mùa xuân như: Quẻ bói đầu năm, Để trọn mùa xuân, Lá thư xuân, Cảm xuân, Yêu xuân - Nhớ bạn, Cảm xuân Đinh Dậu… Có những bài thơ xuân được ra đời trong thời điểm quê hương còn chìm trong lửa khói, mang cả khí thế tiến công, sẵn sàng chiến đấu để giành lấy độc lập tự do, mang về mùa xuân yên vui cho quê hương. Như bài “Để trọn mùa xuân”, được tác giả viết năm 1972: “Đã mấy năm rồi, Mẹ thở than/ Đón xuân nhưng chẳng thấy xuân sang/ Giặc cuồng “bình định” quê hương đó/ Cá chậu chim lồng, xót ruột gan!... Để trọn mùa xuân của mọi người/ Và riêng của Mẹ… mãi xanh tươi/ Siết tay, quyết phá tan “bình định”/ Giữ vững xuân hồng mãi mãi tươi!”.
Từ những mùa xuân tranh đấu để giành lấy độc lập tự do quê hương, mới có những mùa xuân vui tươi, hạnh phúc. Bài thơ “Cảm xuân” được ra đời năm 1985, tác giả viết bằng tất cả tình cảm sâu lắng nồng nàn dành cho đất trời Tổ quốc thân yêu. “… Ta xây dựng cuộc đời, sắp xếp lại quê hương/ Với tất cả niềm tin, bằng bàn tay lao động/ Ta gom góp, chắt chiu và nâng niu từng sự sống/ Tình đất tình người…/ Ơi chan chứa yêu thương/… Cuộc hồi sinh này, đất bỗng hóa thành hoa/ Lúa thêm hạt, nhà nhà vui ấm khói/ Dù đã biết vết thương còn nhức nhối/ Vẫn yêu say… mầm xanh mới… tuôn tràn!”.
Đặc biệt, trong tuyển tập thơ có nhiều bài thơ viết cảm tác từ chủ đề các danh nhân văn hóa, lịch sử xứ Dừa và các bậc tiền bối có nhiều đóng góp cho Bến Tre như: cụ Nguyễn Đình Chiểu, Nhà thơ yêu nước Phan Văn Trị, Kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát, cố Phó thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng…
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Quang Trị tên thật là Nguyễn Văn Sum, sinh năm 1949, quê ở xã An Đức, huyện Ba Tri. Ông hiện là hội viên Hội Văn học Nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu, hội viên Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, hội viên Hội Di sản văn hóa Việt Nam. Năm 2023, ông đã cho ra mắt tập sách “Văn hóa Bến Tre - Những góc nhìn”. Tuyển tập thơ “Trải lòng” là ấn phẩm vừa được xuất bản tháng 1-2024 dịp mừng xuân Giáp Thìn 2024.
Bài, ảnh: Ánh Nguyệt