Nhớ thầy Trần Trường Sinh

Nhà tù Côn Đảo trong những năm 1941 - 1944 do tên Trung úy Brouillonnet làm quản đốc, đã đặt ra một số luật lệ vô cùng dã man để đàn áp tù nhân. Ăn uống thiếu thốn, thuốc men không có, đòn roi tra tấn đánh đập, đau thương, chết chóc diễn ra hàng ngày.

Trong tình hình cực kỳ gian khổ như vậy, chi bộ của nhà tù tìm mọi cách liên hệ với nhau để tổ chức đấu tranh chống khủng bố, vận động tù nhân thành lập Ban cứu tế để tương trợ giúp đỡ lẫn nhau. Mặt khác, chi bộ chủ trương dù trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ đến đâu vẫn duy trì học văn hóa, chính trị, nâng cao trình độ cho cán bộ, đảng viên, chuẩn bị phục vụ cho yêu cầu cách mạng sau này.

Kẻ thù không thể ngờ rằng, giữa chốn địa ngục trần gian Côn Đảo này, trong các khám cấm cố, lớp lý luận chính trị vào buổi sáng, lớp văn hóa học buổi chiều, ban đêm anh em còn sinh hoạt văn nghệ, bình giảng các tác phẩm văn học… Những người giảng dạy có người từng học ở Liên Xô về, có người từng được Nguyễn Ái Quốc đào tạo và nhiều người đã được thử thách qua thực tiễn đấu tranh cách mạng.

Nhờ chủ trương “biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng” của tổ chức Đảng trong nhà tù nên sau Cách mạng Tháng Tám, anh em chính trị phạm ở Côn Đảo về hoạt động được mọi người đặc biệt tin tưởng và kính trọng. Trần Trường Sinh, một người tù cộng sản từ Côn Đảo về, giỏi lý luận chính trị, nghiệp vụ tuyên truyền, huấn luyện, báo chí, được trưởng thành từ trường “Đại học” đặc biệt như thế.

Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Cao Văn Dũng trao danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh cho các cá nhân. Ảnh: Nguyễn Nguyên

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Xứ ủy Nam Bộ tổ chức rước 1.800 cán bộ, đảng viên tù chính trị phạm từ Côn Đảo về đất liền. Trong đoàn tù chính trị phạm có nhiều cán bộ lãnh đạo cao cấp của Đảng như Lê Duẩn, Tôn Đức Thắng, Phạm Hùng, về đến Sóc Trăng ngày 23-9-1945, cũng là lúc kháng chiến Nam Bộ bùng nổ. Từ Côn Đảo về, một số cán bộ được điều về Trung ương, phần lớn đưa về quê hoạt động, còn một số tình nguyện ở lại chiến đấu ở chiến trường Nam Bộ. Xứ ủy bố trí về các tỉnh miền Tây Nam Bộ, riêng tại Bến Tre có các đồng chí Đỗ Nghĩa Trọng, Võ Văn Khánh, Trần Xuân Lê, Thanh Giang (Nguyễn Văn Khôi)…, trong đó có Trần Trường Sinh.

Từ Côn Đảo về công tác tại Bến Tre, các đồng chí đều được bổ sung vào Tỉnh ủy. Đồng chí Trần Trường Sinh được phân công phụ trách công tác Tuyên huấn, cụ thể là tổ chức xuất bản báo, tuyên truyền và mở các lớp huấn luyện chính trị đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho phong trào.

Đầu năm 1946, Trần Trường Sinh mở các lớp bồi dưỡng cán bộ ngắn ngày và trực tiếp giảng dạy. Tháng 11-1946, Đảng rút vào hoạt động bí mật. Tỉnh ủy thành lập “Hội nghiên cứu Chủ nghĩa Mác - Lênin”. Hội thành lập Nhà xuất bản Đại Chúng và Nhà in Đoàn Kết, báo Sự Thật của Đảng đổi thành báo Hy Sinh với danh nghĩa là cơ quan ngôn luận của tỉnh Hội Việt Minh.

Về công tác huấn học, Trần Trường Sinh mở các lớp lưu động ngắn hạn, đầu tiên ở xã Định Thủy, rồi dời xuống xã Ngãi Đăng (Mỏ Cày Nam). Nhằm đào tạo cán bộ quy mô lớn hơn, phục vụ theo yêu cầu cuộc kháng chiến đầu tháng 3-1947, Tỉnh ủy chủ trương mở lớp đào tạo tập trung, gọi là Trường Cán bộ Việt Minh, do Trần Trường Sinh làm Giám đốc. Cán bộ giảng dạy có các đồng chí Lê Hoài Đôn, Dương Xuân Trọng và một số đồng chí trong Tỉnh ủy được thỉnh giảng. Đồng chí An và Cường giúp việc văn thư, đánh máy, in ấn tài liệu. Trường được xây cất tại Bần Mít, xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú. Học viên cả tỉnh được chiêu sinh về học ở đây. Đến cuối năm 1947, trường mở được 3 lớp, đào tạo gần 200 cán bộ cho cấp tỉnh và chủ chốt cho cấp huyện. Trường Cán bộ Việt Minh thực chất là trường Đảng, trực thuộc Tỉnh ủy, chính là tiền thân của Trường Đảng tỉnh, nay là Trường Chính trị tỉnh.

Từ cuối năm 1948, Tỉnh ủy chủ trương mở các lớp khảo huấn cho cán bộ Đảng các ngành tỉnh và huyện. Trần Trường Sinh tiếp tục được giao làm nhiệm vụ này. Đồng chí đã mở các lớp tại các địa bàn vùng tự do (giải phóng) như xã Phước Hiệp, Bình Khánh (Mỏ Cày Nam), Phước Long (Giồng Trôm). Cuối năm 1949, do hậu quả của tra tấn dã man và chế độ lao tù khắc nghiệt ở Hỏa Lò, Côn Đảo, bệnh cũ tái phát, Trần Trường Sinh được Tỉnh ủy đưa về an dưỡng ở Giồng Bảy, xã An Nhơn, huyện Thạnh Phú.

Tuy không phải xuất thân từ thành phần trí thức, được học hành khoa cử, nhưng thực tiễn đấu tranh cách mạng, trường “Đại học” lao tù, vốn tư chất thông minh, có tài hùng biện và ý chí phấn đấu kiên cường của người cộng sản đã biến Trần Trường Sinh trở thành một tài năng xuất sắc về chính trị, lý luận, kể cả sự am tường và sắc sảo về văn hóa, nghệ thuật, báo chí...

Kiến thức và năng khiếu diễn giảng của Trần Trường Sinh thật tuyệt vời. Lúc bệnh tay run không tự viết được, tài liệu nghiên cứu, học tập cho học viên đồng chí ngồi suy nghĩ đọc rồi giao cho đồng chí An và Cường, là cán bộ của trường đánh máy một mạch, xong rồi ông đọc lại, ít khi phải chỉnh sửa. Giảng bài, Trần Trường Sinh thường không sử dụng tài liệu soạn sẵn trên giấy, mà thuyết trình một cách lưu loát, sinh động, không sai ngữ pháp, thừa thiếu từ ngữ, vừa lôi cuốn, thuyết phục người nghe, vừa dễ hiểu, dễ nhớ.

Năm 1951, trên chiến trường Bến Tre, địch xua quân ồ ạt lấn chiếm vùng giải phóng, đóng đồn bót dày đặc. Tỉnh ủy có chủ trương đưa một bộ phận cán bộ già yếu, không có điều kiện bám dân chiến đấu sang vùng giải phóng ở Trà Vinh, trong số đó có Trần Trường Sinh đang bệnh rất nặng. Trong trận oanh kích ác liệt của máy bay địch vào buổi sáng giữa tháng 4-1951, tại ấp Bàu Cá, xã Long Toàn, huyện Cầu Ngang, hầm trú ẩn của Trần Trường Sinh bị trúng bom, ông đã hy sinh.

Trần Trường Sinh vào Đảng năm 27 tuổi, ra tù và tham gia Tỉnh ủy Bến Tre năm 31 tuổi, hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp năm 37 tuổi. Ông là người khởi đầu, là Giám đốc (Hiệu trưởng) đầu tiên của Trường Đảng tỉnh và là một trong những người có công lớn đào tạo cán bộ cho Đảng bộ Bến Tre, một thế hệ mà phần lớn sau này trở thành những cán bộ lãnh đạo của tỉnh. Nhớ công lao to lớn của Trần Trường Sinh, sau Đồng Khởi 1960, Tỉnh ủy đặt tên cho Trường Đảng tỉnh là Trường Đảng Trần Trường Sinh, cho đến năm 1985 mới đổi tên là Trường Trần Phú, nay là Trường Chính trị. Trước sau Trường Đảng Trần Trường Sinh Bến Tre đã tồn tại hơn 20 năm. Điều đó cho thấy ảnh hưởng, vai trò và công lao to lớn của Trần Trường Sinh trong sự nghiệp giáo dục, lý luận đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho Đảng bộ Bến Tre.

Nhằm nêu cao tấm gương hiếu học, tinh thần kiên cường, phấn đấu học tập, trau dồi tri thức trong mọi hoàn cảnh cho thầy trò nhà trường và cũng nhằm tri ân người đã hiến trọn tuổi thanh xuân cho lý tưởng cộng sản, cho quê hương Bến Tre, tại địa phương đã được khai giảng các lớp học đầu tiên của Trường Đảng tỉnh do Trần Trường Sinh làm hiệu trưởng, HĐND tỉnh đã ra quyết định đặt tên đồng chí cho một trường THPT, đó là Trường THPT Trần Trường Sinh tại xã Giao Thạnh, huyện Thạnh Phú.

Cuộc đời 37 mùa xuân, dành cho Bến Tre 6 năm ngắn ngủi, nhưng Trần Trường Sinh đã một thời gắn bó với cuộc kháng chiến 9 năm đầy hy sinh, gian khổ, nhưng cũng rất đỗi hào hùng và quang vinh của Đảng bộ và nhân dân ta. Năm nay, kỷ niệm truyền thống 70 năm thành lập Trường Chính trị tỉnh (3-1947 - 3-2017), Đảng bộ và nhân dân Bến Tre không thể nào quên Trần Trường Sinh. Những người làm công tác tư tưởng, lý luận và nhất là cán bộ, giảng viên, công nhân viên chức Trường Chính trị tỉnh càng không thể quên và không ngừng phấn đấu học tập, rèn luyện theo gương của người đứng đầu đầu tiên của Trường Đảng tỉnh - Trường Chính trị tỉnh - đồng chí Trần Trường Sinh.