Bộ đội đặc công Bến Tre là một lực lượng đặc biệt, tinh nhuệ, thiện chiến với khí phách anh hùng, lòng quả cảm “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Với những cống hiến xuất sắc của mình, bộ đội đặc công Bến Tre đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Đơn vị còn được tặng danh hiệu “Cỡi sóng Hàm Luông, nhận chìm hạm Mỹ”.
Được thành lập năm 1961, ban đầu chỉ vỏn vẹn một tổ 3 người, cho đến lúc trưởng thành gồm cả một đại đội với quân số 72 người. Ngoài chiến sĩ là nam giới, còn có một đơn vị đặc công nữ mà những thành tích không thua kém nam giới. Đơn vị đặc công thủy Bến Tre không chỉ hoạt động trên địa bàn tỉnh nhà, mà còn chi viện cho các tỉnh bạn. Một tổ đặc công thủy Bến Tre đã tham gia đánh sập cầu Bến Lức (Long An) nằm trên quốc lộ 1A tuyến Sài Gòn - Mỹ Tho.
Chiến công đầu tiên
Năm 1962, để cắt đứt con đường bộ nối liền thị xã Bến Tre qua thị trấn Giồng Trôm, thị trấn Ba Tri, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh quyết định đánh sập cầu Chẹt Sậy. Nhiệm vụ đó được giao cho đội đặc công thủy mà cụ thể là tổ chiến đấu gồm có Kiên Trì (Tổ trưởng), Lê Tự, Hoàng Lam và Việt Dũng.
Là một chiếc cầu quan trọng nằm trên đường vận chuyển chiến lược của cù lao Bảo, do đó địch bố phòng khá nghiêm ngặt. Đặc biệt, ban đêm, đèn điện các trụ và hai bên móng cầu sáng trưng như ban ngày. Cứ cách khoảng 15 phút địch ném lựu đạn xuống quanh các chân cầu để đề phòng bộ đội, du kích ta đột nhập.
Đồng chí Lê Minh Đào - Tỉnh đội trưởng, trao danh hiệu “Cỡi sóng Hàm Luông, nhận chìm hạm Mỹ” của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tặng cho đơn vị đặc công thủy Bến Tre. (Ảnh tư liệu)
Vào một đêm tháng 11-1962, các chiến sĩ đặc công đã áp sát chân cầu, gài mìn, nhưng vì trục trặc về kỹ thuật, mìn không nổ, lại phải rút ra. Đêm sau, các chiến sĩ đột nhập trở lại. Khối thuốc nổ lớn làm rung chuyển cả hai bên bờ sông. Hai nhịp cầu sắt dài trên 50m đổ sập. Tiếp theo chiến công này là một loạt trận đánh diễn ra ở các cầu Lương Quới, Giồng Quéo, Bình Chánh, Cái Cấm, Ba Lai. Riêng cầu Chẹt Sậy đã bị lực lượng đặc công thủy đánh đi, đánh lại đến 4 lần.
Đánh chìm hạm Mỹ
Trong những năm chiến tranh ác liệt, tàu chiến Mỹ thường tập trung rất đông nơi vàm sông Bến Tre vì mực nước ở đây sâu, địa hình trống trải, từ đây tàu địch có thể cơ động ứng phó với mọi tình huống xảy ra trên một khu vực rộng lớn. Tổ đặc công thủy do Hoàng Lam chỉ huy nhận được lệnh đánh chiếc tàu 833, dài 110m, rộng 25m - một cơ xưởng nổi sửa chữa tàu thuộc loại hiện đại từ Mỹ đưa sang đang đậu tại đây. Để bảo vệ tàu, địch bố trí đèn pha cực mạnh có thể soi sáng từ xa, phát hiện tất cả những vật di động lớn nhỏ trên mặt nước; cứ 5 phút, lính tuần tiểu ném xuống quanh tàu lựu đạn và mìn hơi. Đặc biệt, chúng còn dùng dòng điện cực mạnh phóng liên tục xuống nước để đề phòng đặc công ta đột nhập vào bên trong cụm tàu. Trên bờ sông còn có bót Giồng Xoài, do một đại đội bảo an phối hợp cùng bọn mật vụ rải dài canh gác khu vực này.
Đêm 23-11-1967, tổ đặc công xuất kích, đã dũng cảm, mưu trí vượt qua màng lưới bố phòng của địch đưa khối thuốc nổ 200kg áp vào thành buồng máy của hạm tàu một cách an toàn. Đúng 2 giờ khuya, một tiếng nổ long trời dội vào tận thị xã và vùng phụ cận. Có người đã chứng kiến một cột nước cao gần 100m phụt lên không trung. Lửa cháy lan ra kín một khúc sông. Tàu 833 cùng 10 tàu nhỏ đậu chung quanh để chờ sửa chữa đều bị nhận chìm xuống dòng sông Hàm Luông, kéo theo hàng trăm sĩ quan, kỹ sư, thợ máy, kỹ thuật viên Mỹ, Úc, Tân Tây Lan…
Trong khi địch chưa hoàn hồn về trận đánh đêm 23-11-1967, thì vào đêm 29-12-1967, các chiến sĩ bộ đội đặc công lại tiếp tục đánh căn cứ nổi của Mỹ nơi vàm Băng Cung. Trong trận này, đơn vị đặc công thủy đã đánh chìm 15 tàu lớn nhỏ, trong đó có một tàu hải quân mang số 821, dài 110m, rộng 12m. Hàng trăm tên Mỹ bị diệt, 22 khẩu pháo và 6 xe bọc thép M.113 trên tàu bị phá hủy.
Chỉ trong hơn 1 tháng, quân ta đã đánh hai trận xuất sắc vang dội cả nước. Chiến thuật “hạm đội nhỏ trên sông” của Mỹ, ngụy bước đầu đã bị đánh bại trên chiến trường Bến Tre.