Phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới

Ngày Chủ nhật nông thôn mới ngày càng thu hút đông đảo người dân tham gia.

Tổng số xã đạt chuẩn NTM của tỉnh là 80 xã, 16 xã đạt 15 - 18 tiêu chí (TC), 41 xã đạt 10 - 14 TC và 5 xã đạt dưới 10 TC. Trong 80 xã đạt chuẩn NTM, có 23 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 2 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Trung bình đạt TC trên xã là 16,2 TC/xã. Huyện Chợ Lách đạt chuẩn NTM và TP. Bến Tre hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Qua đó cho thấy, vai trò chủ thể của người dân đang thực sự đem lại một diện mạo mới ở nông thôn theo hướng văn minh, hiện đại; đồng thời chính bản thân người dân cũng đang có sự thay đổi đáng kể từ nhận thức đến hành động.

Tuy nhiên, so với khu vực đồng bằng sông Cửu Long và cả nước, tỉnh có số xã đạt chuẩn NTM tương đối thấp, số xã đạt 4 TC “cứng” gồm: giao thông, thu nhập, môi trường và an toàn thực phẩm, quốc phòng và an ninh vẫn còn hạn chế, nhất là TC giao thông, môi trường và an toàn thực phẩm đạt ở mức trung bình.

Từ những vấn đề còn tồn đọng trong quá trình xây dựng NTM thời gian qua trên địa bàn tỉnh cho thấy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM ở một số nơi, địa phương chưa thể hiện rõ nét. Do đó, việc tiếp tục phát huy tối đa vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 giúp người dân nắm được thông tin về các chủ trương, chính sách và các vấn đề liên quan đến xây dựng NTM là hết sức cần thiết.

Trong xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, vai trò chủ thể của người dân cần được hiểu theo cách mở rộng hơn, bao gồm cả nông dân và các doanh nghiệp, chủ trang trại… nói chung là người dân nông thôn. Phát huy vai trò chủ thể của người dân là vấn đề có tính nền tảng, bao trùm trong xây dựng NTM. Bởi lẽ, họ là chủ thể không chỉ trong phát triển kinh tế, xây dựng hạ tầng, mà còn trong bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phát triển các giá trị văn hóa mới, kết hợp giữa truyền thống với hiện đại trong quản lý xã hội nông thôn; là người kiến tạo NTM có bản sắc trong kết nối với đô thị… Có thể nói, bàn về bất kỳ mục tiêu, nội dung nào của xây dựng NTM, cũng được quy chiếu đến vai trò chủ thể của người dân, đều cần đánh giá từ góc nhìn của người dân.

Xây dựng NTM trong giai đoạn 2021 - 2025, người dân cần xác định chính mình đóng vai trò là chủ thể mà chủ thể cần phải được thể hiện ở nhận thức chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng NTM; chủ thể thực hiện mọi hoạt động xây dựng NTM: người dân trực tiếp tham gia trong phát triển kinh tế, tổ chức lại sản xuất, xây dựng hạ tầng thiết yếu, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, xây dựng đời sống mới và quản lý xã hội, xây dựng và giữ gìn cảnh quan, bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự… Họ góp ý, góp công, góp sức, góp tiền, góp đất, góp hiện vật, thời gian và nhiều loại tài sản hữu hình, vô hình khác trong các hoạt động này.

Chủ thể kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội trong xây dựng NTM với tư cách độc lập của người dân, cũng như thông qua các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể quần chúng và các tổ chức tự quản; chủ thể xây dựng hệ thống chính trị cơ sở “của dân, do dân và vì dân”. Họ là lực lượng chính xây dựng tổ chức và tích cực tham gia hoạt động của chính quyền, đoàn thể các cấp, qua đó thể hiện trách nhiệm xã hội của mình; chủ thể hưởng thụ thành quả xây dựng NTM. Đây chính là chủ thể thực chất, thúc đẩy người dân tích cực tham gia, kiểm tra, giám sát quá trình xây dựng NTM.

Để phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM, ngoài công tác tuyên truyền thì cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp; trong đó, nâng cao vai trò của hệ thống chính trị cơ sở là giải pháp then chốt để phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM. Vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng sẽ tạo ra sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn góp phần cùng với đảng, chính quyền địa phương tỉnh nhà đẩy nhanh tiến độ hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trong giai đoạn 2021 - 2025.

Bài, ảnh: Thanh Dung