BDK - Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường - NN&MT)) đã xây dựng và thực hiện Kế hoạch số 4958/KH-SNN ngày 22-11-2024 về kế hoạch tập trung ra quân đồng loạt phòng trừ sâu đầu đen (SĐĐ) hại dừa trên địa bàn tỉnh. Sở NN&MT đã phối hợp với UBND các huyện, thành phố tổ chức khảo sát thực tế các vườn dừa nhiễm SĐĐ để đánh giá hiệu quả phòng trừ.
Diện tích vườn dừa đang phục hồi tốt với chiến dịch ra quân đồng loạt phòng trừ sâu đầu đen hại dừa.
Tổng diện tích dừa của tỉnh nhiễm SĐĐ hiện tại là 271,45ha, trong đó đã phục hồi hoàn toàn 609,61ha. Kết quả cho thấy, đến nay, 100% diện tích nhiễm SĐĐ được kiểm tra có dấu hiệu phục hồi tốt, trong đó 70% các vườn dừa đã phục hồi hoàn toàn về sinh trưởng, 30% vườn dừa đang trong giai đoạn phục hồi và không lây lan. Trong đó, 2 huyện có diện tích nhiễm lớn và nặng là Mỏ Cày Nam và Thạnh Phú có tiến độ phục hồi tốt.
Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT&BVTV) thuộc Sở NN&MT Võ Văn Nam cho biết: Trong đợt ra quân, Chi cục TT&BVTV đã in 20 ngàn tờ bướm biện pháp quản lý tổng hợp SĐĐ để phối hợp với Trung tâm Khuyến nông, Hội Nông dân tỉnh, các địa phương cấp phát rộng rãi và hướng dẫn người nông dân thực hiện đúng biện pháp quản lý để sớm phát hiện và phòng trừ kịp thời. Chi cục TT&BVTV phối hợp với các ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền hướng dẫn người nông dân hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để bảo vệ và phát huy hiệu quả nguồn ong ký sinh (OKS) ngoài đồng sau phóng thích.
Chi cục TT&BVTV đang tham mưu Sở NN&MT dự toán chi tiết kinh phí thực hiện kế hoạch tập trung ra quân đồng loạt phòng trừ SĐĐ hại dừa từ nguồn vốn ngân sách đã cấp của đơn vị để tổ chức các cuộc hội thảo đầu bờ trong quý II-2025.
Từ năm 2024 đến nay, toàn tỉnh đã nhân nuôi và phóng thích 285 triệu con OKS nhộng và OKS ấu trùng SĐĐ. Trong đó, từ đầu năm 2025 đến nay là 40 triệu con. Công tác nhân nuôi tiếp tục được đẩy nhanh tiến độ để đảm bảo số lượng phóng thích trong giai đoạn cao điểm phòng trừ các tháng mùa nắng năm 2025.
Về giải pháp trong thời gian tới, Chi cục trưởng Chi cục TT&BVTV Võ Văn Nam cho hay, ngành nông nghiệp tiếp tục theo dõi kết quả thực hiện Kế hoạch ra quân đồng loạt phòng trừ SĐĐ hại dừa ở các địa bàn, tổ chức các cuộc hội thảo đầu bờ để hướng dẫn nông dân thực hiện các biện pháp quản lý phù hợp, không để phát sinh các ổ dịch lớn gây thiệt hại nặng trong năm 2025. Đồng thời, tập trung công tác nhân nuôi OKS, đảm bảo số lượng phóng thích để phát huy hiệu quả trong giai đoạn cao điểm phòng trừ SĐĐ, tích cực kiểm tra theo dõi phát hiện khả năng tái phát (nếu có).
“Khi phát hiện triệu chứng SĐĐ gây hại trên vườn dừa, các cá nhân, tổ chức cần thông báo cho chính quyền địa phương và ngành chuyên môn để kịp thời xử lý. Để công tác phòng trừ SĐĐ đạt hiệu quả cao, cần đánh giá đúng mức độ nhiễm để chọn biện pháp thực hiện phù hợp theo các bước. Nếu tỷ lệ vườn dừa nhiễm nhẹ dưới 20%, bước 1 là cắt tỉa và tiêu hủy các tàu/lá chét nhiễm sâu; bước 2 là phóng thích OKS nhiều lần và theo dõi đến khi không có triệu chứng gây hại mới”, Chi cục trưởng Chi cục TT&BVTV Võ Văn Nam khuyến cáo thêm.
Nếu vườn dừa nhiễm trung bình (có tỷ lệ hại từ 20 - 40%), bước 1 là cắt tỉa và tiêu hủy tàu/lá chét nhiễm sâu; bước 2 là phun thuốc bảo vệ thực vật 1 lần bằng một trong các loại thuốc được hướng dẫn trong biện pháp hóa học; bước 3 là phóng thích OKS sau khi phun thuốc 14 ngày, theo dõi và phóng thích bổ sung đến khi phục hồi hoàn toàn.
Nếu vườn dừa nhiễm nặng (có tỷ lệ hại trên 40%), bước 1 là cắt tỉa và tiêu hủy tàu lá nhiễm sâu; bước 2 là phun thuốc bảo vệ thực vật 2 lần cách nhau 8 - 10 ngày bằng một trong các loại thuốc được hướng dẫn trong biện pháp hóa học; bước 3 là phóng thích OKS sau phun thuốc lần 2 ít nhất 14 ngày, theo dõi và tiếp tục phóng thích bổ sung đến khi phục hồi hoàn toàn. Riêng đối với vườn dừa canh tác hữu cơ, cần thực hiện cắt tỉa tàu/lá chét và tiêu hủy bằng cách dìm xuống nước và thả OKS.
“Việc vận động phòng trừ SĐĐ gặp nhiều khó khăn đối với các diện tích trồng nhỏ lẻ, không vì mục đích canh tác hoặc các diện tích dừa ven đường, đất nền quy hoạch, đặc biệt là trên địa bàn TP. Bến Tre. Một số vùng nhiễm có hiệu quả phòng trừ thấp do nông dân chưa áp dụng đúng và đầy đủ các biện pháp phòng trừ theo hướng dẫn, nguyên nhân do vườn dừa cao, hộ dân không cắt tàu và tiêu hủy trước khi phun thuốc hóa học và sử dụng không đúng loại thuốc hóa học theo khuyến cáo…”.
(Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Nam)