Tập trung triển khai Đề án Phát triển cây giống, hoa kiểng Chợ Lách mang tầm quốc gia

Sản xuất hoa cúc ở xã Long Thới, huyện Chợ Lách. Ảnh: Hữu Hiệp

Sản xuất cây giống, hoa kiểng

Theo Giám đốc Trung tâm Giống và Hoa kiểng tỉnh Nguyễn Quốc Trung, nghề sản xuất cây giống có từ lâu đời, góp phần rất lớn cho việc phát triển diện tích cây ăn quả ở nước ta trong thời gian qua với tổng diện tích 1.538ha, có trên 8.000 hộ sản xuất cung ứng hàng năm cho các tỉnh từ 17 - 20 triệu cây giống các loại như sầu riêng, chôm chôm, măng cụt, xoài, nhãn, mít và các loại cây có múi khác, tập trung ở các huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc, Châu Thành…

Về chất lượng cây giống cũng được ngành nông nghiệp quan tâm, tập huấn cho người dân biết và tuân thủ những quy định về sản xuất giống cây trồng, nhãn hiệu, thông tin về truy xuất nguồn gốc cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng. Đặc biệt, người dân trong tỉnh nói chung, Chợ Lách nói riêng đều có tay nghề cao và kinh nghiệm lâu năm trong nghề sản xuất cây giống. Hầu như tất cả giống cây trồng, cây ăn trái chủ lực đều được người dân nhân giống thành công và bảo đảm cung ứng cho nhu cầu thị trường trong nước. Đồng thời, cây giống của huyện Chợ Lách cũng như của tỉnh đã trở thành thương hiệu phổ biến và đã có vị trí xứng tầm trên thị trường. Mức cầu của thị trường đối với mặt hàng cây giống vẫn tương đối ổn định.

Cùng với kinh nghiệm sản xuất qua nhiều thế hệ kết hợp với khoa học kỹ thuật tiên tiến, nghề sản xuất cây giống tỉnh ngày càng phát triển sâu rộng. Doanh thu bình quân tại vùng sản xuất cây giống huyện Chợ Lách là 776 triệu đồng/ha/năm. Ngành sản xuất cây giống hiện nay đạt giá trị sản xuất bình quân trên địa bàn huyện 831,8 tỷ đồng/năm, chiếm 41,6% giá trị sản xuất ngành trồng trọt trên địa bàn. Lợi nhuận bình quân xấp xỉ 461 triệu đồng/ha/năm. Tuy nhiên, việc tạo mối liên kết vùng trong sản xuất, giao thương với các tỉnh, thành trong khu vực cũng như trong nước chưa thật sự vững mạnh, nhất là trong bối cảnh thị trường phát triển theo xu hướng công nghệ 4.0 như hiện nay.

Nhiệm vụ của đề án

Theo đề án, trung tâm sẽ tiến hành sưu tập và bảo tồn 1 - 3 cây đầu dòng/giống và vườn cây đầu dòng chủ lực đủ số lượng 30 - 40 triệu mắt ghép/năm để cung ứng sản xuất giống đạt số lượng từ 17 - 20 triệu cây giống/năm. Xây dựng vùng sản xuất chuyên canh tập trung đạt 300 - 500ha trên diện tích 1.500ha cây giống, hoa kiểng của huyện Chợ Lách gắn với phát triển chuỗi giá trị cây giống, hoa kiểng. Sản lượng cây giống trong tỉnh cung ứng đến năm 2030 trên 90% cây giống đạt tiêu chuẩn sản xuất giống, tiêu chuẩn cơ sở và tiêu chuẩn ngành theo Luật Trồng trọt, Luật Bảo vệ và kiểm định thực vật, các văn bản hướng dẫn khác. Xây dựng cơ sở dữ liệu về thông tin sản phẩm, giúp cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm được rõ ràng. Phối hợp với các tỉnh trong khu vực tổ chức Festival nhằm giới thiệu, quảng bá sản phẩm cây giống, hoa kiểng của tỉnh.

Hiện trung tâm đã phối hợp với UBND huyện Chợ Lách triển khai cho các xã, đoàn thể huyện về đề án; xây dựng kế hoạch triển khai cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh và hợp tác xã (HTX) cây giống, hoa kiểng ở 3 huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc và Châu Thành. Phối hợp với các đơn vị trong ngành tổ chức đoàn đánh giá, sưu tập và bảo tồn được 129 cây đầu dòng các loại và 626 vườn cây đầu dòng. Hiện đủ số lượng cung cấp 30 - 40 triệu mắt ghép để cung ứng sản xuất giống đạt số lượng từ 17 - 20 triệu cây giống cho các cơ sở sản xuất giống. Củng cố 6/12 HTX sản xuất, kinh doanh cây giống, hoa kiểng hoạt động chưa hiệu quả, đồng thời thành lập mới 1 HTX. Vận động 3 HTX gắn kết theo chuỗi để xây dựng vùng sản xuất chuyên canh tập trung đạt 133ha. Tổ chức tập huấn 8 lớp về vai trò của cây đầu dòng, các quy định của pháp luật trong sản xuất giống cây trồng tại 8 xã cho 240 hộ sản xuất, kinh doanh cây giống, hoa kiểng và 8 lớp hướng dẫn ủ phân hữu cơ tại 8 xã cho 240 hộ sản xuất, kinh doanh cây giống, hoa kiểng.

Tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định và ban hành 8 quy trình sản xuất của các chủng loại cây giống, hoa kiểng chủ lực của tỉnh. Về lĩnh vực hoa kiểng, trung tâm thực hiện việc nuôi cấy mô và lưu trữ nguồn mẫu các loại kiểng lá như: phú quý, thịnh vượng và các loại hoa kiểng như dạ yến thảo (hồng nhạt, tím, tím caro, tím sọc); tử la lan (hoa chuông); hoa hồng Golden; cúc Pico (vàng, tím); các loại hoa lan (lan Ngọc Điểm, lan Hồ Điệp, lan Dendro, lan Dã Hạc Rừng); các giống chuối (chuối xiêm cao, chuối cao mẵn, chuối già, chuối đỏ); gừng; chà là; dứa MD2, cúc mâm xôi. Đang tiếp nhận quy trình cấy mô dừa từ Trường Đại học Quốc tế TP. Hồ Chí Minh.

Giải pháp trọng tâm

Giám đốc Trung tâm Giống và Hoa kiểng tỉnh Nguyễn Quốc Trung cho biết thêm, từ nội dung của đề án và kết quả đạt được, trung tâm tiếp tục chỉ đạo tuyên truyền cho người dân, các cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống, hoa kiểng trong tỉnh cũng như huyện Chợ Lách về chủ trương, nghị quyết về đề án, đồng thời phối hợp với các đơn vị liên quan và lồng ghép một số chương trình để triển khai đề án.

Tập huấn kỹ thuật và hướng dẫn pháp lý cho người sản xuất, kinh doanh cây giống, hoa kiểng, giúp người sản xuất, kinh doanh hiểu rõ hơn về các quy định mới, hiện hành tránh làm sai quy định của pháp luật. Tiếp tục xây dựng và thẩm định công nhận 7 quy trình sản xuất các chủng loại cây giống, hoa kiểng chủ lực của tỉnh. Khảo sát, chọn lọc và thiết lập vườn bảo tồn cây đầu dòng các giống cây ăn trái chủ lực của tỉnh. Tham gia hội đồng bình chọn và tuyển chọn cây đầu dòng và vườn cây đầu dòng cùng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật. Tiếp tục nuôi cấy mô và lưu trữ nguồn mẫu các loại kiểng hiện có tại trung tâm và một số chủng loại khác theo yêu cầu của các cơ sở sản xuất; đặc biệt là cấy mô và trồng thử nghiệm dừa và cúc mâm xôi. Đăng ký đặt hàng thực hiện các đề tài, dự án, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ thuộc Đề án Phát triển cây giống và hoa kiểng Chợ Lách mang tầm quốc gia đã được phê duyệt. Tổ chức Festival về cây giống, hoa kiểng cấp khu vực và kết nối các tỉnh có tiềm năng thương mại sản phẩm cây giống, hoa kiểng.

Hữu Hiệp